Misschien wel de populairste economische mythe is dat bedrijven consumenten proberen uit te buiten om meer winst te maken. Nu is het inderdaad zo dat zij altijd manieren zoeken om winst te maken, en natuurlijk proberen ze de beste deal te krijgen, maar dat gebeurt niet door uitbuiting. In de vrije markt zijn juist de bedrijven die het beste naar consumenten luisteren het succesvolst. Als bedrijven geen goed of goedkoop product leveren, dan gaat hun klandizie naar de concurrenten.
Een goed voorbeeld van dit gegeven is te vinden in de luchtvaartsector. Passagiers klagen vaak dat maatschappijen hen uitbuiten door de beenruimte in vliegtuigen steeds kleiner te maken. Het zijn echter juist de passagiers die daarom vragen, doordat veel van hen een zo goedkoop mogelijk ticket willen hebben. Budgetmaatschappijen zijn enorm populair geworden, en de gevestigde orde moet met hen meegaan om niet de concurrentieslag te verliezen. Als de directeur van de KLM besluit om 10% minder stoelen in een vliegtuig te zetten om zo meer beenruimte te creëren, dan moet hij ook de ticketprijzen met ruim 10% verhogen, en dat willen de meeste reizigers niet.
Gelukkig levert de vrije markt geen one-size-fits-all-product, zoals de overheid wel doet. Voor de minderheid van passagiers die wél graag wat meer willen betalen voor extra beenruimte, zijn er hogere cabineklassen zoals economy+ en de businessclass. Daarin kunnen mensen tegen betaling zoveel luxe krijgen als ze willen. Maatschappijen luisteren dus uitstekend naar de consument en kijken heel precies naar hun wensen. Alleen zo kunnen zij concurreren in een sector die zo competitief is als de luchtvaart. Dat is het tegenovergestelde van uitbuiting.
Dit stuk is afkomstig uit Een Pleidooi voor Vrijheid, Gale Boetticher’s boek over het libertarisme. In Een Pleidooi voor Vrijheid wordt onder andere uitgelegd waarom: het libertarisme de meest rechtvaardige politieke filosofie is, de vrije markt voor de grootste welvaart zorgt en de overheid het probleem is, niet de oplossing. Bestel het boek hier.
Dit is voor de meesten te hoog gegrepen.
Ze willen veel beenruimte, én voor €50 naar New York vliegen.
Desnoods moeten de prijzen door de overheid afgedwongen worden.
Hoeveel zijn er niet die zouden willen dat ziekenhuizen, water of stroomleveranciers ‘nutsbedrijven’ worden, en dat bedrijven geen winst zouden mogen maken?
Bovendien, als je over Vrije Markt begint, zijn ze al weg voordat je ‘markt’ hebt gezegd.
Ieder economisch benul is hen vreemd.
Ze geloven in gratis geld in de vorm van een basisinkomen, en halen daarbij een proef van 40 jaar geleden aan onder 1000 mensen in een dorp in Canada.
Maar dat je de vrijheid zou moeten hebben om je eigen bedrijf te leiden zoals jij wil…
Prijsstelling met een ‘gesloten kostprijscalculatie’ kan allerlei speculaties opleveren.
Soms is eenoog koning in het land der blinden en kan door onwetendheid een ruime winstmarge worden gerealiseerd.
Soms moet er de kostprijs geknepen worden om toch nog een zeer kleine winstmarge te realiseren of kostendekkend te opereren.
Anderzijds… als er een open calculatie gepubliceerd wordt… is zowel een ondernemer als een afnemer onnodig veel tijd kwijt met oeverloze discussies die vooral tijd en geld kosten.
De parallel met ‘moedertje staat’ is evident. Als burgers werkelijk transparant bestuur willen met open begrotingen en voldoende achterliggende informatie, dan moet er een volgend blik ambtenaren ingehuurd worden om informatie te publiceren en vragen te beantwoorden. Wat de ‘kostprijs’ van ‘moedertje staat’ opdrijft, waardoor meer belastingen geheven moeten worden.
Uiteindelijk ontstaan mythes rondom kosten en baten door onvolledige informatie en overdreven vertrouwen, of juist wantrouwen.
In de luchtvaart zou ik willen dat ik al die keuzes aangeboden krijg. Op veel routes heb je alleen keuze tussen Pauperair en Tokkiejet of tig keer overstappen als je niet deze niet wilt en overstappen is niet zo fijn in het algemeen.
Als je al iets kiezen kan… Veel boekingssites gaan er van uit dat ik alleen voor de laagste prijs wil vliegen.
Prijs/kwaliteit voor elk wat wils zie ik eerder in de horeca.
Naam * [4] reageerde op deze reactie.
@Naam * [3]:
Overigens worden maatschappijen als Pauperair, Tokkiejet en Plebsavia vaak dik gesubsidieerd door plaatselijke overheden die met een kansloos vliegveld zitten opgescheept en zo nog de werkloosheid in hun regio hopen te camoufleren. Daar zijn lange verhalen over geschreven. En natuurlijk helpt de EU een handje mee door vliegvelden te bouwen waarop niemand zit te wachten behalve ambtenaar en aannemer.
Overigens om mij standpunt toe te lichten: Ik heb niets tegen maatschappijen die voor scherpe prijzen vliegen maar wel iets tegen de eenheidsworst van lage kwaliteit tegen soms een scherpe prijs die je aan alle kanten wordt opgedrongen. De slechte schoonmaak, catering, e.d. aan boord heb ik liever ook niet.
Ik zie die veel geroemde vrije markt niet zo om heen. Zelfs bij boeren, veel aanbieders, zie ik dat niet terug in de prijzen van de supermarkt. De vliegsector is wel een heel ongelukkig voorbeeld van die zogenaamde ideale vrije markt. Wat we nodig hebben zijn niet nog meer artikelen over een niet bestaande ideale vrije markt, maar een goede analyse van de economische werkelijkheid voor tal van uiteenlopende producten en diensten. Wat zijn de overeenkomsten, wat zijn de verschillen?
Het is helaas geen mythe. Bedrijven buiten wel degelijk de consumenten uit, maar doen dit via de overheid.
IP Rechten, Subsidies, Heffingen, Wet en regelgeving, noem ze maar op.
Er is zelfs een (engels) woord voor: Regulatory capture
Comments are closed.