Eerder verschenen op Vrijspreker in 2007: Khubort geleden kreeg ik van een goede vriend een boek met artikelen van Erasmus *). Hoewel ik eerst dacht dat ik dat alles wel al vroeger gelezen zou hebben, gaf het boek me toch weer nieuwe inzichten. Bij voorbeeld in zijn hoofdstuk “De Christelijke Vorst”.

Tot mijn verrassing begint Erasmus het hoofdstuk “De “Christelijke Vorst” met de factoren waarmee men rekening moet houden bij de keuze van een vorst: “Dezelfde gedachte die een vorst tot leidraad moet dienen bij zijn bewind moet ook het volk leiden bij de keuze van zijn vorst: het algemeen belang, onafhankelijk van alle partijen.”

Die “keuze van een vorst” kunnen we betrekken op “de keuze voor een regering”.
Maar een punt dat dan direct opvalt, is dat Erasmus het concept van “algemeen belang” centraal stelt. Dit verbaast zo sterk omdat het “algemeen belang” (AB) namelijk helemaal niet bestaat.
Het AB zou immers het belang zijn van iedereen, 100% van de mensen, geen enkele uitzonderin.
Het trieste is echter dat deze uitdrukking zeer veel door politici gebruikt wordt om te suggereren dat ze het over “UW” belang hebben, terwijl het neerkomt op maatregelen ten gunste van het belang van een bepaalde groep en ten koste van het belang van alle anderen. Frappant dat Erasmus dat kennelijk niet door had.

Erasmus hecht grote waarde aan een goede vorst: “Een land heeft alles te danken aan goed vorst” . En hoe belangrijk een goed vorst ook is, zullen we toch moeten concluderen dat alle welvaart en vooruitgang primair te danken is aan de productieve geleerden, uitvinders, ondernemers en werkers. En dat geldt in onze tijd waarin overheden alleen maar belastend optreden, nog in versterkte mate.

Als Christen kan Erasmus het misschien niet helpen dat hij ervan uitgaat dat de mens geneigd is tot het kwade. Ook daar ben ik het niet mee eens. De mens is, zoals zijn natuur is. (Als we al de term “de mens” gebruiken!!). En die ingeboren natuur kun je niet een moreel oordeel opplakken van goed of kwaad. Door het gebruik van zijn verstand kan de mens een objectieve ethiek ontwikkelen en als zodanig moreel goed of slecht handelen.

Het lijkt er op dat de huidige politici net zo denken als Erasmus als deze schrijft over de opvoeding van de jonge toekomstige vorst: “Wanneer hij nog een onschuldge jongen is, moeten wij onmiddellijk er voor zorgen, dat hij alleen met goede en vruchtbare gedachten in aanraking komt, en dat hij immuun wordt gemaakt voor de vergiftigde denkbeelden van het gewone volk.”

Sprekend over hoe een vorst een tiran kan zijn, haalt Erasmus Aristoteles aan:
“Het streven van de tiran is in drie hoofdpunten te vatten:
1. De tiran streeft er in de eerste plaats naar dat zijn onderdanen tegen zijn tirannieke bewind in verzet willen noch durven komen,
2. Vervolgens dat zij elkaar niet vertrouwen en
3. Dat zij niet in staat zijn tot revolutie.”

Deze raad zien we door de huidige politici ruimschoots opgevolgd:
1.Verkondig liefde en populariteit voor de overheid. Geef het volk subsidies voor sport en evenementen. Doe dit vanaf zo jong mogelijke leeftijd. Stuur ze direct na de geboorte een CD en zorg voor gratis kinderopvang, enz.
2.Verschaf het volk “kliktelefoons” waar ze anoniem anderen kunnen aanbrengen. Maak het volk bang voor terroristen. Lieg als dat helpt. Registreer elk telefoongesprek en elke e-mail.
Erasmus zegt hiervoor tweedracht en haat te creëren, en de huidige politici doen dit door steeds maar weer een verschil te noemen en te maken tussen allochtonen en autochtonen.
3.Ontwapen het volk. Verbied zelfverdedigingswapens en neem hen meer dan de helft van hun productie af via verplichte belastingen.

Zo is het verrassend op welke punten Erasmus nog niet zover was als we nu kunnen overzien, maar ook verrassend hoeveel inzicht Erasmus al had over de houding en trucs van de huidige politici, 500 jaar na zijn tijd.

————————————————————————
*) Erasmus (1466 – 1536): Ik geef liever adviezen dan dogma’s. Samengesteld door J.Trapman.

**) Zie o.a. www.vrijspreker.nl

GERELATEERDE ARTIKELENMEER VAN DEZE AUTEUR

10 REACTIES

  1. In dit artikel zitten allerlei ingrediënten om over na te denken. Ik licht er drie uit, om er wat meer licht op te werpen.

    1) Het Algemeen Belang (AB).
    In libertarische kringen stelt men dat dit niet bestaat. Een gecamoufleerde ontkenning van de werkelijkheid. Hier had ik het over een dualitait á la Alfa’s en Bèta’s, insiders en outsiders van de ark, wat vertaald kan worden naar een heersende en werkende klasse, een verhaal wat een eigen leven is gaan leiden.

    Een vorst heeft te maken met het belang van alle levende wezens en zelfs organismen zoals planten binnen een territorium. Het gaat om het totaalpakket, zoals ook uitgedrukt in het Mandate of Heaven. Wat dit betreft liepen (en lopen?) Europese vorsten filosofisch achter op oud Chinees erfgoed, oude zaden van gedachtengoed.
    Een mandaat dat er alleen maar voor zorgt dat een deel van de bevolking comfortabel en ontspannen kan leven terwijl anderen dienen rond te spartelen, watertrappelen, met een altijd gespannen boog, is niet veel waard.

    2) Opvoeding vorst:
    Ervoor zorgen dat een dergelijke vorst immuun wordt tegen vergiftigde denkbeelden van het gewone volk impliceert zoiets als een vaccinatie. Gif injecteren zodat immuniteit ontstaat.

    Verder komt deze stelling mij nogal racistisch over; alsof vergiftigde denkbeelden alleen maar onder het ‘ras’ gewoon volk voor zouden komen, maar niet onder een ander ‘ras’, namelijk blauw bloed. Het ene ras zou dan superieur zijn over het andere ras, een misplaatste superioriteitsgedachte. Wanneer iemand in bepaalde kringen opgroeit, ontstaat zoiets als mentale inteelt. Waardoor genen en karaktereigenschappen in verval kunnen raken.
    Filosofisch rammelt deze stelling daarom nogal.

    3) Tirannie
    De beschrijving van tirannie is treffend. Maar is dit niet wat de bemanning van de ark (voor outsiders bekend als piratenschip) binnen een nationaal territorium in feite altijd hebben gedaan jegens degenen die in een zee van mensen rondspartelen? Want laten we eerlijk zijn, het is een oude traditie om degenen die binnen boord gehaald kunnen worden omdat ze misschien weleens een nuttig instrument zouden kunnen zijn, net als een vis eerst getraumatiseerd (haak) en vervolgens gevild worden om eens te zien hoe de graten (normen en waarden) er eigenlijk uit zien. Dat getuigt bepaald niet van eerbied voor de heiligheid van leven.
    Filosofisch rammelt deze denkwijze daarom nogal.
    Is tirannie filosofisch gezien pas tirannie wanneer de zeeën van mensen vervuild raken met bijvoorbeeld plastic denkwijzen zodat er uit die zee geen opbrengsten meer gehengeld kunnen worden, de het melkvee geen melk meer produceert?

    Deze onderwerpen geven te denken.

    Mrbleusky [2] reageerde op deze reactie.

  2. In het artikel lees ik een bepaalde denkrichting die langzaam is ontstaan. Hij wist dat welvaart en welzijn van de productieve medemens afkomstig is. Tegelijkertijd geeft hij ook aan dat je het volk (alle mensen) niet kunt vertrouwen.
    Je ziet de verschuiving van vrijdenken naar groepsdenken. Algemeen belang en eigen belang moeten dus in zijn denken, dus tegenpolen zijn.
    De vorst mag niet vervuilt raken met de gedachten van het volk. Oftewel je hebt een vorst en onderdanen, leiders en kiezers etc. Waarschijnlijk als geleerde zal hij zichzelf als begeleidend licht zien, voor de vorst.
    Het algemeen belang komt voort uit collectief denken, de collectieve mens met een collectief belang. Collectieve mensen bestaan echter niet. Nee, er zijn belangen welke mensen hebben. Een belang als burger, ondernemer, leider etc. Het suggereert dat leiders zichzelf ondergeschikt moeten maken aan het volk. Dat kan helemaal niet. Een leider stuurt en besluit en het volk dient te gehoorzamen, want wetten en besluiten moeten opgevolgd worden.
    Een leider volgt zijn eigen belangen, dat is nog nooit anders geweest. De aard en natuur van de relatie tussen leiders en volgers is niet anders.
    Als theoretisch denken kun je natuurlijk uitgaan van het uitgangspunt dat algemeen belang bestaat, maar in de praktijk is dat onzin. Elke politikus gaat uit van zijn eigen waarden en normen, en zo wordt gehandeld. Je ziet het letterlijk bij de verkiezingen, mooie praat maar na de verkiezingen is het going concern. Zie Juncker, die letterlijk zegt, ik zal liegen om mijn doel te bereiken, en hij zit er nog steeds. Zelfs de media is van mening dat liegen en bedriegen de weg naar de toekomst is.
    Algemeen belang en collectieve verantwoordelijkheid zijn uitgangspunten van de democratie. Maar, dat wil niet zeggen dat het waar is.

    [WORDPRESS HASHCASH] The poster sent us ‘0 which is not a hashcash value.

  4. @Mrbleusky [2]: Ja, zo zijn mannen. Hoewel gelukkig niet allemaal. Denken dat ze volgende stappen in de evolutie nemen, ondertussen degenereren. Jammer, want dat kan anders, beter, gezonder. Vergelijk maar eens een mannenhuishouding met een huishouding waar een vrouwenhand aan te pas is gekomen. Een wereld van verschil, en tegelijk nog steeds een schaduw van wat het zou kunnen worden. Tradities zijn soms akelijk.

  5. Gezien mannen… is het relevant om op te merken dat mannen achtergebleven zijn en bepaald niet vooruitziend. Waarom? Omdat ze opzien tegen groeipijn. Het is een feit dat je door pijn heen moet, om verder te groeien. Zoals mannen ook wel beamen, behalve als het niet uitkomt.

    Pijn… een barrière waar je doorheen moet om te groeien.

    Fitness training oftewel spieren kweken doe je niet zonder pijn.

    Door de pijn van cognitieve dissonantie heen en een groter bewustzijn krijgen is beter dan je voor die groeipijn verstoppen en van alles en nog wat weg te rationaliseren, een typische mannelijke kwaal waarmee ze anderen kwellen.

    Door pijnbarrières heen.
    Het is pijnlijk voor een man om voor zijn vrouw te buigen wanneer die zijn oren wast zodat ‘ie waardiger gaat worden.
    Het is pijnlijk voor een vrouw om, nadat ze merkt dat haar man voldoende waardig is, op haar beurt een wasbeurt te krijgen.

    Pijn is noodzakelijk, om niet achter te blijven, groei te laten stagneren en te vervallen in doodsheid of degeneratie. Want je wilt vooruit. En om vooruit te komen moet je een vooruitziende blik kweken. Dat kan niet zonder pijn. Dat beamen mannen, behalve als het even niet uitkomt. Het macho gedrag zit op de achtergrond te diep ingeprogrammeerd, als onkruid.

  6. Een open deur; wanneer kinderen hun ouders terecht willen wijzen, laten een heerszuchtige vader en een duivelse moeder het veelal niet toe dat ze de oren worden gewassen. Die ouders weten heus wel dat ze fout zitten, maar willen dat dan niet toegeven. In plaats daarvan ‘zetten ze het kind op zijn/haar plaats’, door te zeggen ‘je bent als een huilende baby of jengelende kleurt’, waarmee het kind effectief op achterstand wordt gezet. Dat getuigt bepaald niet van een vooruitziende blik.

    Nico [6] reageerde op deze reactie.
    Zé [9] reageerde op deze reactie.

  7. @Nico [5]: Typevout.
    “kleurt” moet zijn “kleuter”

    Ook typevouten verbeteren betekent eventjes door de pijngrens heen 😉

  8. Op achterstand zetten zonder vooruitziende blik is geïnstitutionaliseerd. Hier een voorbeeld, kopietje van iets dat ik voor een ander podium produceerde:

    Leraren richten eigen vakbond op.

    Leraren van basisscholen richten kennelijk een eigen vakbond op. Omdat ze niet tevreden zijn met het bondsbestuur, dat bestaat uit mensen die niet uit de praktijk komen. Het gaat mij hier niet om de poen, maar om het principe, het mechanisme.

    Een organisatie zoals een bond, federatie of unie is een ding dat te makkelijk een eigen leven kan gaan leiden, wat vervolgens tot lijden leidt. Oppassen dus, want het gaat om… het beroep. Of roeping. Organisaties verworden te vaak tot een zware overhead, ballast. Een organisatie is iets anders dan een projectteam.

    Dit doet denken aan parkeerterreur. Je zult maar in rust een rustiek plekje vinden, om eens na te denken of een goed gesprek te voeren, waarna er politie agenten op komen draven om te vertellen dat je daar niet mag parkeren. Of alleen onder voorwaarden. Frustratie alom, zowel bij degene die rust zoekt maar niet kan vinden, als bij politie-agenten. Logischerwijs zijn die niet blij om geterroriseerd (bang gemaakt) te worden om in feite onbenullige aangelegenheden.

    Wanneer rigiditeit intrede doet neigen mensen ertoe om hysterisch te worden. De één omdat ‘ie de zin wil doordrijven wat niet in dankbaarheid wordt ontvangen, de ander omdat ‘ie tegen een stuk onwil aan probeert te praten. Frustratie alom. Het verhaal over bonden en leerkrachten is een symptoom van een dieper liggend probleem.

  9. @Nico [6]: Ouders dienen van hun kinderen te leren, die kids weten meestal maar al te goed hoe het dient te gaan.
    In de oude culturen werden kinderen opgevoed, begeleid en ingewijd door de elders, de ouderen, immers die bezaten de kennis van het leven, opgedaan vanuit de ervaringen.
    In het Westen worden kinderen opgevoed door kinderen, en dat gebeurd al generaties lang.
    Ouders die zelf niets weten van het leven, la Vie.
    Zet daar dan de staatsprogramering van het onder-wijs bij en de gevolgen zijn dagelijks zichtbaar.
    Slecht en vergiftigd voedsel, vaccinazi’s, staatsdope uitgedeeld door de zieleknijpers en onderdrukkende medicatie maken het verhaal compleet.
    We zijn los geraakt van ‘god’, van onze natuur.
    Wie geen verbinding meer heeft met de natuur, is tevens de verbinding met zichzelf kwijt geraakt.
    Men heeft zijn oorsprong dus ondergeschikt gemaakt.
    En dat kan nooit lang goed gaan.

    Fijne dag,
    Zé.

    Nico [10] reageerde op deze reactie.

Comments are closed.