Wat vindt u, moet een apotheker worden verplicht de morning-after pil te verkopen aan iedere vrouw die daar om vraagt? Of mag hij dat weigeren als hij het tegen zijn principes vindt?

(Sorry voor dit flauwe Amerikaanse voorbeeldje. Het wordt spannender.)

Ik denk dat de meeste libertariërs geneigd zullen zijn om te antwoorden dat de apotheker zoiets zelf mag bepalen.

Maar is dat wel zo logisch? De medicijnenmarkt is geen vrije markt. Apothekers hebben een monopolie-positie die hen verleend is door de staat. Als je ze dan ook nog het recht geeft om medicijnen te weigeren aan mensen die daar om vragen, is dit dubbel onrecht!

Dit voorbeeldje komt uit een boeiend boek, getiteld Markets, Not Capitalism, een verzameling essays onder redactie van twee Amerikaanse “anarchistische” auteurs, Gary Chartier en Charles W. Johnson.

De ondertitel van het boek, uitgegeven door het Center for a Stateless Society (C4SS), omschrijft het beste waar het over gaat: “Individualist anarchism against bosses, inequality, corporate power, and structural poverty”.

De term “individualist anarchism” duidt op een stroming binnen het anarchisme die net als het libertarisme niets moet hebben van de staat, maar anders dan andere anarchistische stromingen, ook niet socialistisch is.

Wat is het verschil dan tussen individualistisch anarchisme en libertarisme? Ik zie het vooral als een verschil in stijl, cultuur, persoonlijke voorkeuren en prioriteiten. Je zou individualistische anarchisten linkse libertariërs kunnen noemen – links in de zin dat ze “linkse” thema’s als armoede, ongelijkheid, en milieuvervuiling benadrukken, maar libertarisch in de zin dat ze oplossingen zoeken buiten de staat om.

“Je moet eerst de boeien verwijderen, dan de krukken”

Chartier en Johnson zijn dan ook, zoals de titel van hun boek aangeeft, voorstander van de vrije markt, maar ze omschrijven zich als tegenstanders van het “kapitalisme”. Persoonlijk vind ik dat wat irritant. Hun redenatie is dat het zogenaamde kapitalistische systeem dat wij hebben, niets te maken heeft met de vrije markt, wat natuurlijk waar is, maar dan zou je het ook geen kapitalisme kunnen noemen.

Aan de andere kant, libertariërs doen het zelf ook: zij beschrijven het politiek-economische systeem in de Verenigde Staten vaak als “crony capitalism”, waarmee ze duiden op de innige, mafia-achtige band tussen de overheid en het bedrijfsleven waardoor het Amerikaanse systeem wordt gekenmerkt.

Sociale huurwoningen

Hoe dan ook, libertariërs en individualistische anarchisten zijn het eens in hun afwijzing van de staat. Niet toevallig staan in “Markets not Capitalism” ook diverse bijdragen van bekende libertariërs zoals Murray Rothbard, Roy A. Childs Jr. en Sheldon Richman.

Toch gaan de anarchisten verder in hun kritiek op het systeem dan de meeste libertariërs en daarmee zetten ze je wel aan het denken, vind ik zelf.

Libertariërs hebben de neiging om voorstander te zijn van iedere hervorming van het politieke systeem dat leidt tot minder overheidsinterventie. Maar de anarchisten wijzen erop dat sommige van die overheidsinterventies juist bedoeld zijn om het onrecht dat het gevolg is van eerdere overheidsinterventies te beperken, zoals in het apothekersvoorbeeld.

Laat ik een ander voorbeeld geven dat ik zelf heb bedacht en dat relevanter is voor Nederland anno nu. Wat vindt u, moeten gemeenten zorgen voor sociale huurwoningen? Of moet de verdeling van woningen aan de vrije markt worden overgelaten?

Als libertariër bent u waarschijnlijk tegen het sociale huurstelsel, maar u voelt natuurlijk wel waar de schoen wringt. Met het afschaffen van sociale huurwoningen heb je namelijk nog lang geen vrije woningmarkt gerealiseerd.

De huidige huizenmarkt heeft niets met de vrije markt te maken. Hij wordt om te beginnen totaal verziekt door het geldbeleid van de staat en de centrale banken. Daarnaast hebben projectontwikkelaars en bouwbedrijven te maken met een lawine aan regelgeving, zoals milieu-eisen en belastingen die de huizenprijzen opdrijven. Als je het sociale huurstelsel afschaft en verder niets doet aan deze interventies, bereik je alleen dat mensen met weinig geld helemaal geen kans meer hebben.

Maar zelfs dat is niet het hele verhaal. Het gaat verder: aangezien de hele economie door de staat wordt beheerst, zijn er nog allerlei andere onrechtvaardigheden die niet rechtstreeks met de woningmarkt te maken hebben, maar daar toch invloed op hebben.

Neem het simpele feit dat er heel veel duurbetaalde ambtenaren zijn die makkelijk aan een hypotheek kunnen komen vanwege hun salaris en rechtspositie. Zij drijven de huizenprijzen voor iedereen op. Denk aan de komst onlangs van het Europese Medicijnagentschap naar Amsterdam: 900 kapitaalkrachtige EU-ambtenaren met een gegarandeerde baan komen er even bij op de huizenmarkt.

Of neem duurbetaalde managers en aandeelhouders van bedrijven die profiteren van lucratieve overheidscontracten, zoals wapenfabrikanten. Ook zij drijven de prijzen op de woningmarkt op. En niet alleen op de woningmarkt: ze drijven alle prijzen op.

Je moet je afvragen of je sociale huurwoningen en andere “vangnetten”, moet willen afschaffen zolang er mensen zijn die profiteren van de staat ten koste van anderen. Zoals Carson aangeeft: als je het systeem wil hervormen, is het wel belangrijk om de juiste prioriteiten te stellen: “Je moet eerst de boeien verwijderen, dan de krukken.” (“First the shackles, then the crutches.”)

Bij “vrije-markt hervormingen” wordt vaak het eerst gedacht aan het aanpakken van misbruik van de bijstand en dat soort dingen, maar eerlijker zou het volgens de individualistische anarchisten zijn om je eerst te richten op het aanpakken van de vermogens van de eerdergenoemde ambtenaren, managers, aandeelhouders en alle anderen die hun vermogen te danken hebben aan staatsdwang. Die mensen zou je eerst eens flink moeten korten.

Dat lijkt een erg radicaal, “links”, idee, maar dit is wat ons aller Murray Rothbard erover zegt in het boek:

What of the myriad of corporations which are integral parts of the military-industrial complex, which not only get over half or sometimes virtually all their revenue from the government but also participate in mass murder? What are their credentials to “private” property? Surely less than zero. As eager lobbyists for these contracts and subsidies, as co-founders of the garrison state, they deserve confiscation and reversion of their property to the genuine private sector as rapidly as possible. To say that their “private” property must be respected is to say that the property stolen by the horsethief and the murderer must be “respected.” (Murray Rothbard, “Confiscation and The Homestead Principle”, 1969, In: Markets, not Capitalism)

“Mixed economy”

Wat Rothbards voorbeeld laat zien – en dit is ook het belangrijkste punt dat de anarchisten maken in “Markets, not Capitalism” – is dat wij ons nog te weinig realiseren hoe diep verweven de staat is met de economie. Ja, zelfs wij, libertariërs. Wij hebben nog vaak het idee dat we in een “mixed economy” leven, met een deel staat en een deel vrije markt. Maar de individualistische anarchisten betogen dat zelfs waar sprake lijkt van een vrije markt, dit niet het geval is. De staat is allesbepalend.

Neem een ander bedrieglijk simpel voorbeeld dat in het boek ter sprake komt: autoverzekeringen. Een vrije markt, nietwaar? Kan iedereen aan meedoen, vraag en aanbod? Maar ook zo’n markt is strak gereguleerd door de staat. Dergelijke verzekeringen moeten aan ontelbaar veel eisen voldoen, waardoor slechts een heel beperkt aantal partijen in staat is om ze aan te bieden. Meestal weten die partijen het zo te bekonkelen met de politiek dat de regels in de loop der tijd alleen maar ingewikkelder worden, zodat er van een echt vrije markt geen sprake is.

je kunt in een commune gaan wonen en ruilhandeltjes op gaan zetten met je mede-libertariërs en anarchisten, maar dat blijft gerommel in de marge

Hetzelfde geldt voor talloze andere activiteiten: hypotheken, belastingaangiften, arbeidscontracten, computerprogramma’s, ga zo maar door. Een heel belangrijke overheidsinterventie in dit verband zijn intellectuele eigendomsrechten, die een enorme impact hebben op de economische verhoudingen (denk bijvoorbeeld aan de machtspositie van een bedrijf als Microsoft). Daar kom ik later in deze serie nog over te spreken.

Het punt bij dit alles is dat het aangaan van alternatieve vrijwillige relaties tussen mensen sterk wordt beperkt doordat veel activiteiten in verregaande mate worden gecontroleerd door de staat. Je kunt daar als burger heel moeilijk aan ontkomen. Als je een huis wil kopen of met iemand een bedrijf wil beginnen of een verzekering wil afsluiten, enzovoort, heb je weinig vrije keuze. Denk alleen al aan het door de staat gecontroleerde geldsysteem, waar niet aan te ontkomen valt. Ja, je kunt in een commune gaan wonen en ruilhandeltjes op gaan zetten met je mede-libertariërs en anarchisten, maar dat blijft gerommel in de marge.

Radicaal links

In hun aanval op het “kapitalisme” (in mijn visie: nepkapitalisme) richten Chartier en Johnson hun pijlen ook op de ultieme “kapitalistische” organisatie: de vennootschap (“corporation”). Zij beweren dat de vennootschap als zodanig – qua juridische constructie – tegenstrijdig is aan de vrije markt. De B.V. als creatie van de staat!

Bizar? Dat lijkt misschien zo, maar hun redenatie is simpel: zij stellen dat de vennootschap een door de staat verleende juridische constructie is, die de eigenaren bepaalde privileges verleent, die zij in een werkelijk vrije markt nooit hadden kunnen verkrijgen. Dan gaat het met name om beperkte aansprakelijkheid.

Zij citeren ene Jeremy Weiland:

“…. privileges granted by the State to corporations that no human can claim, such as limited liability, represent a fiat subsidy. Imagine the cost of privately insuring the value of the total market capitalization of the world’s corporations! But the utility of the subsidy goes even further, because it allows investors to hire managers who have a legal mandate to pursue profits while maintaining a distance from the way the profits are pursued. Highly capitalized firms, who by their sheer size wield far more potential for harm than any single individual, essentially obfuscate the way decisions are made so that if third parties to the stockholder-manager relationship are harmed, stockholders cannot lose more than their investment.

Ook dit mag radicaal “links”overkomen, maar ook in dit geval is er een libertarische held, de briljante Vlaamse rechtsgeleerde Frank van Dun, die er precies zo over denkt.

In zijn artikel “The Modern Business Corporation versus The Free Market?”, schrijft Van Dun dat individuen natuurlijk best met elkaar mogen samenwerken in een partnership, maar dat geeft ze nog niet het recht om aansprakelijkheid voor hun handelingen af te wijzen:

How the partners assign responsibilities and liabilities among themselves is their business, but they lawfully cannot agree to deflect them to the artificial corporate person that they created. The partners own the corporation, and, as owners, they are fully responsible and liable for what “it” does. I cannot give lawful personality to my dog or my car and tell others that, when an accident happens, they should sue the dog or the car and leave me alone. In natural law, a corporation is just as much a means of human action as a dog, a car, or any other tool might be.

Van Dun wijst erop dat de beursgenoteerde naamloze vennootschap anders in elkaar zit dan een gewoon particulier bedrijf. De aandeelhouders verschaffen kapitaal, maar zijn niet werkelijk eigenaren. Ze kunnen niet worden aangesproken op de acties van het bedrijf en zijn ook niet aansprakelijk voor schulden of verliezen. De managers leiden het bedrijf maar zijn ook geen eigenaar. Volgens Van Dun werkt deze door de staat gesteunde constructie risicovol en onverantwoord gedrag in de hand – gedrag dat zelfstandige ondernemers, die volledig aansprakelijk zijn voor hun handelingen, zich niet kunnen permitteren.

Van Dun voegt hier overigens wel aan toe dat er één soort rechtsvorm is die nog fouter is  dan de beursgenoteerde vennootschap. Deze rechtsvorm stelt de directeuren ervan namelijk in staat schulden te maken en acties te ondernemen waar ze anderen, die geen eigenaar zijn en niets te vertellen hebben over de organisatie, aansprakelijk voor kunnen stellen! Die rechtsvorm kennen we allemaal. Hij heet de staat.

Moraal van het verhaal: niets is wat het lijkt.

32 REACTIES

  1. Het moet gezegd: zeer interessant. Food for thought. Heb je boeken gelezen en ben blij dat je voor Vrijspreker bent gaan schrijven (ik bezoek deze site al jaren maar heb je hier dacht ik niet veel eerder aan het woord gezien), chapea.

  2. Mensen behoren geen principes te hebben die ze op willen leggen aan anderen, JIJ hebt een principe, fijn voor je opoe maar het is niet mijn principe, staat gelijk aan een geloof/religie/ideologie. Ik haat principes, wij iets meer ontwikkelden dan een Baviaan verbeelden ons dat we er principes op na kunnen houden, welk ener verbeelding. Een ongefundeerde overtuiging, een standpunt, standpunt is als je er aan vast houdt en geen tegenspraak duldt. Ik haat principes, dat is mijn principe, sinds er van die woorden zijn is het er niet beter op geworden. Toen pissen plassen werd is het gezeik begonnen.

  3. Complexe technische installaties kan je meestal niet zomaar stop zetten, er is een shutdown sequence. Net zoals je niet eerst de krukken verwijdert als iemand nog geboeid is. Wat is de shutdown sequence van de huidige grote staat naar een libertarisch ideaal? Wendy McElroy schreef er indertijd over hoe slavernij te beeindigen. http://www.wendymcelroy.com/grad.htm Ook een zeer ingrijpende sociale verandering. Kon je die in 1 keer doorvoeren of was de stap te groot? Waren tussenstations nodig? Er waren toen twee gezichtspunten. Gradualisme en abotionalisme.

    Ik heb op basis van Wendy McElroy dit https://www.vrijspreker.nl/wp/2012/12/libertarische-klassiekers-contra-gradualisme-van-wendy-mcelroy/ artikel in 2012 geschreven, de eerste zinnen:
    Het is 1858 en je woont in een noordelijke plaats. Een man komt aan je deur met bewijzen die zijn eigenaarschap aantonen van een weggelopen slaaf welke jij onderdak verleent. De slaaf werpt zichzelf aan je voeten smekend om te blijven terwijl de slavenhouder met je argumenteert. Vanuit een filosofische invalshoek geeft hij redenen waarom het politiek en sociaal noodzakelijk is om slavernij voor de komende tijd te handhaven. Hij verzekert je dat hij tegen het concept is maar zonder slavernij zal de economische basis onder het zuiden wegvallen en zullen zwarten massaal misdaden plegen tegen de blanken. Slavernij moet worden uit gefaseerd. Wanneer de zwarte man is opgeleid en in staat zichzelf te onderhouden, dan zal hij zijn vrijheid verkrijgen.

    Als je antwoordt: “Er is geen morele of praktische overweging die een mans recht op zijn eigen lichaam te boven gaat” dan ben je een abolitionist.

    Als je antwoordt: “Ik ben tegen slavernij maar de consequenties van het onmiddellijk beëindigen zijn desastreus; daarom geef ik je slaaf terug voor de duur van de overgangsperiode” dan ben je een gradualist.

    Al met al een lastig vraagstuk.

    • Gewoon een data puntje: Ik hoorde onlangs dat na het afschaffen van de slavernij in de USA ergens tussen de 25% en 33% van alle zwarten stierven.

      • Ik vind “ik hoorde onlangs” niet zo sterk. Dit hoorde je in de tram?
        Wat wil je hiermee zeggen? Dat slavernij gerechtvaardigd was?

    • “Gradualism in theory is perpetuity in practice.”
      – William Lloyd Garrison

      De enige manier om onrecht te stoppen is onrecht stoppen. Alle excuses om onrecht te laten voortbestaan zijn slechts dat.

      Zoals H.L. Mencken al schreef: “The urge to save humanity is almost always only a false-face for the urge to rule it.”

  4. Dank voor het artikel Karel. Altijd weer leuk en uitdagend om te lezen. Hierbij mijn reactie in vijf punten:

    1.
    Een aantal inleidende open vragen voor mijn begrip.

    Begrijp ik het goed dat het libertarisme:
    – Geen plan heeft om tot een libertarische samenleving te komen?
    – De libertarische samenleving niet wenst te organiseren?
    – De economie (markt) in een libertarische samenleving wel wenst te organiseren?

    Graag duidelijkheid (lijkt me ook een vraag voor mijn makker in de strijd voor vrijheid, Ratio)?

    2.
    “Wat vindt u, moet een apotheker worden verplicht de morning-after pil te verkopen aan iedere vrouw die daar om vraagt? Of mag hij dat weigeren als hij het tegen zijn principes vindt?”

    In een soevereine samenleving is het individu vrij. Deze vrijheid wordt gegarandeerd met organiseren van de samenleving en reguleren van de markt. Dus, de vergunning van de apotheker gaat worden ingetrokken op basis van dogmatisme, welke het individuele recht van zelfbeschikking beperkt. Het advies voor de apotheker is om zendingswerk in de religieuze hoek te gaan zoeken.

    Indien u mijn stelling kunt falsificeren dan lees ik het graag?

    3.
    “De medicijnenmarkt is geen vrije markt. Apothekers hebben een monopolie-positie die hen verleend is door de staat.”

    Is mij niet duidelijk: kunt u staat definiëren?

    Macro-economische regulering van de markt in een soevereine samenleving vindt plaats door de regering. Dit is een taak. De verantwoordelijkheid blijft gewoon liggen bij het parlement. Hierbij geldt het algemene principe dat taken gedelegeerd kunnen worden, echter verantwoordelijkheden niet !

    Het parlement heeft drie taken: wetgeven, controleren en corrigeren. Het ligt dan ook in de rede dat het instituut Toezichthouder onder beheer van het parlement komt vanwege de controlerende taak. Momenteel vallen de controlerende instituten (zoals AR, CBS, CPB, NO, RvS, SER en Tzh.) onder de regering. Dit is een organisatiefout.

    Kortom, er is dus sprake van een matrix organisatie w.b. de controlerende taken van het parlement.

    Indien u mijn stelling kunt falsificeren dan lees ik het graag?

    4.
    “Individualist anarchism against bosses, inequality, corporate power, and structural poverty”.

    Reactie: Klinkt leuk, is niets. Is de directe weg naar de organisatievorm van ‘Recht van de Sterkste’ i.p.v. Rechtstaat. Zoals voorheen reeds opgemerkt; voor geesten zonder levenservaring die niet weten dat de wereld ook bestaat uit slechte mensen en een vijandige buitenwereld, of dit gegeven onderschatten.

    5.
    “Wat is het verschil dan tussen individualistisch anarchisme en libertarisme? Ik zie het vooral als een verschil in stijl, cultuur, persoonlijke voorkeuren en prioriteiten. Je zou individualistische anarchisten linkse libertariërs kunnen noemen – links in de zin dat ze “linkse” thema’s als armoede, ongelijkheid, en milieuvervuiling benadrukken, maar libertarisch in de zin dat ze oplossingen zoeken buiten de staat om.”

    Reactie: dit is geen organisatieprincipe. Dit is een wazig verhaal en de opmaat naar een afscheidingsbeweging, die het liefst op zijn/haar grondgebied wil blijven wonen de eerste bewoner vervolgens verzoekt af te taaien.

    6.
    “Hun redenatie is dat het zogenaamde kapitalistische systeem dat wij hebben, niets te maken heeft met de vrije markt,”

    Reactie: wij hebben een kapitalistisch systeem van vraag en aanbod dat plaatsvindt op de markt. Deze markt wordt gereguleerd, om te voorkomen dat de markt wordt gedomineerd door monopolisten. Een vrije markt is een discussie voor pubers.

    Crony-capitalism is weer wat anders. Dat is kartelvorming tussen politiek en economie; kartel van aristocraten van politiek partijen en oligarchen van de markt. Het volk komt hierin niet voor. Conclusie: het systeem van politieke partijen dient geëlimineerd te worden. Dit is een separate discussie en dient gevoerde te worden op niveau van bestuursmodel.

    Wegens tijdsgebrek laat ik het hier vooralsnog bij.

    • Op nummer 6:
      “Deze markt wordt gereguleerd, om te voorkomen dat de markt wordt gedomineerd door monopolisten.”
      Met als direct gevolg dat de staat op veel vlakken de monopolist is geworden. Daarbij: In een libertarische samenleving is er geen overheid met macht. Bedrijven kunnen dus nergens privileges vandaan halen waarmee zij een monopolie op kunnen bouwen.

      Op nummer 3 (de apothekers):
      “De medicijnenmarkt is geen vrije markt. Apothekers hebben een monopolie-positie die hen verleend is door de staat.” Is mij niet duidelijk: kunt u staat definiëren?
      Apotheker is een beschermde titel. Er zit een opleiding achter met een numerus fixus. U mag dus niet besluiten of u apotheker wil worden, dat wordt overgelaten aan een soort staatsloterij (nog zo’n monopolie). Welk deel snapt u niet?

      Op nummer 2:
      “Dus, de vergunning van de apotheker gaat worden ingetrokken”
      Meer heb ik niet nodig: een synoniem voor “vergunning” is “steekpenning”. Het verschil is het bonnetje. Zonder staat geen vergunningen!

      Op nummer 1:
      Begrijp ik het goed dat het libertarisme:
      – Geen plan heeft om tot een libertarische samenleving te komen?
      – De libertarische samenleving niet wenst te organiseren?
      De bovenstaande punten zijn IMHO correct geïnterpreteerd.

      – De economie (markt) in een libertarische samenleving wel wenst te organiseren?
      Dit punt is onjuist: hét kenmerk van de vrije markt is dat deze zichzelf organiseert. Alle vrije markten plus de keuzevrijheid van alle individuen samen noemt men economie.

      • @Een oude bekende.
        Het idee van een vrije markt (evenals een vrije samenleving) is dermate absurd dat een discussie onmogelijk is.

        Een vrije markt bestaat niet, heeft nooit bestaan en zal ook nooit gerealiseerd worden.

        Uitsluitend op basis dit uitgangspunt kan een effectieve discussie gevoerd worden. Zie eveens mijn reactie ergens hieronder aan Karel, waarbij ik mijn stelling toelicht.

    • Dank voor je reactie. Het zijn nogal veel vragen. Ik ga er bij de Vrijspreker een beetje vanuit dat mensen iets van libertarisme afweten. Uit je vragen blijkt dat je niet echt op de hoogte bent van het libertarisch gedachtegoed. Dat bedoel ik niet negatief of beledigend, maar het is misschien interessant om eens wat meer te lezen. Begin met Rothbard zou ik zeggen.
      Ik beperk me tot een paar van je punten.
      Je schrijft: “Macro-economische regulering van de markt in een soevereine samenleving vindt plaats door de regering. Dit is een taak. De verantwoordelijkheid blijft gewoon liggen bij het parlement.”
      Dit is een sociaal-democratisch of socialistisch model, geen libertarisch model. Ik weet niet wat een soevereine samenleving is, maar in een vrije samenleving zijn mensen vrij om (economische) relaties met elkaar aan te gaan. Libertarisme verwerpt “macro-economische regulering” als een ongerechtvaardigde (en contraproductieve) inbreuk op de individuele vrijheid.
      Je schijnt ook het idee te hebben dat het de taak is van de staat om monopolievorming op de vrije markt te voorkomen. Dat is zeker wat libertariërs vinden. Ga een keer naar http://www.mises.org, zoek op “monopoly” en je vindt heel veel literatuur die uitlegt waarom monopolievorming bij uitstek het gevolg is van staatsinterventie.
      Je vraagt of het libertarisme geen plan heeft om tot een vrije samenleving te komen. Het libertarisme is een idee, een filosofie, en een idee kan geen plan hebben. Maar natuurlijk hebben libertariërs allerlei plannen om tot een vrije samenleving te komen. In het artikel noem ik er een aantal, maar het gaat erover wat de prioriteiten zouden moeten zijn.
      Je schrijft dat het libertarisme de economie wenst te organiseren. Nou nee, libertariërs zien een vrije economie als een gevolg van wat Hayek noemt “spontane ordening”. In een economie vindt uiteraard organisatie plaats, op allerlei niveaus, maar niet top-down, vanuit de staat. Net als bijvoorbeeld in de wetenschap of in taal, ook producten van “spontane ordening”.
      Ik hoop met deze opmerkingen duidelijk te maken dat je uitgangspunten nogal ver verwijderd liggen van libertarische uitgangspunten. Nogmaals, dat geeft niet, en ik wil ook niet enig gelijk bewijzen op deze manier, maar het is wel belangrijk om dat te beseffen.
      ik hoop dat we de dialoog voort kunnen blijven zetten!

  5. @Karel
    De rechtsvorm met beperkte aansprakelijkheid is een Nederlandse uitvinding: De VOC was het eerste bedrijf ter wereld waarbij aandeelhouders niet hoofdelijk aansprakelijk waren voor genomen risico’s.

    Ik denk dat die beperkte aansprakelijkheid (BA) inderdaad afgeschaft moet worden. Die BA zorgt er voor dat een Shell in Nigeria omgaat met de natuur en mensen zoals ze nu doen: er is niemand hoofdelijk aansprakelijk, dus ze komen er mee weg. In het meest gunstige geval wordt een CEO ontslagen (met een gouden handdruk) en komt de volgende stroman. Het zorgt voor onnodige risico’s en veel leed onder gedupeerden.

    • Er bestaat ook nog zoiets als “bestuurdersaansprakelijkheid”. Met wat aanklooien, komt een bestuurder niet weg.

      • Klopt, er zijn grenzen aan de beperking van de aansprakelijkheid. Net als je ook een president of minister wel kunt proberen te vervolgen. Niettemin: de aansprakelijkheid is niet voor niets “beperkt”.

      • In theorie klopt dat. In de praktijk overschat je de capaciteit van de controleurs en de impliciete wil van het controlerende systeem om bestuurders te controleren. Steekwoord: “bureaucratie”.

    • De aanduiding “beperkte aansprakelijkheid” fungeert meer als waarschuwing. Een onbeperkte aansprakelijkheid zou geen zin hebben. Geen bestuurder die de gevolgen van zijn wanbeleid kan dragen.

  6. Ook de staat/overheid kan je voor de rechter dagen. Je kan gaan stemmen. Je kan een politieke partij oprichten. Je kan activist worden. Soms is dat best lonend. Er is vast nog wel meer te bedenken.

  7. Goed artikel. Ben het met bijna alles eens behalve met de krietiek op de NV.
    Immers dat is gewoon een efficient standaard contract maar ook zonder deze rechtspersoonsvorm kan eenzelfde resultaat bekomen worden.
    Bedenk dat je als klant nl. niet verplicht bent met deze of gene zaken te doen.
    Kies dus een kleine groenteboer als je Ahold niet vertrouwt bv.
    Maar besef dat vele eenmanszaken als ze een deal accepteren (bv. software ontwikkelen voor een klant) een blaadje met “algemene voorwaarden” hebben waarin hun aansprakelijkheid bij voorbaat ingeperkt wordt, bv. tot maximaal de ontvangen vergoeding voor het werk maar niet voor nog hogere schade.
    Het staat de potentiele klant dan vrij om wel of niet met die partij in zee te gaan.
    Wat is dan het verschil met een NV? Niet bijster veel, behalve dan dat e.e.a. gestandaardiseerd is waardoor je van te voren al weet waaraan en waaraf.
    Die standaardisatie wekt vertrouwen en werkt daarmee transactiekosten verlagend omdat geinterresseerden niet steeds van nul af moeten alle “algemene voorwaarden” doorlezen of case by case gaan onderhandelen.
    En overigens is het geen vrijbrief voor crimineel gedrag aangezien er nog steeds iets bestaat als bestuurdersaansprakelijkheid, dus een CEO die willens en weten de bloel loopt te flessen kan wel degelijk in het gevang belanden. Maar iemand die te goeder trouw een blunder maakt, wordt met de beperkte aansprakelijkheid beschermd … net als een eenmanszaak met goed doordachte algemene voorwaarden.
    Verder vind ik het wel een goed artikel.
    Al lijkt het de libertariers te onderschatten.
    Ik denk dat de meesten hier heus wel weten dat er meer verstoring is op de vastgoedmarkt dan alleen maar sociale woningen en allemaal spontaan de overige factoren kunnen benoemen.
    Ook denk ik dat iedere libertarier heus wel weet dat apotheker een beschermd beroep is en dat de afgeschermden niet van 2 walletjes moeten eten door enerzijds te profiteren van een vergunningsstelsel en vervolgens te weiger bepaalde zaken te verkopen.
    Ik ben het met de analyse van vele problemen wel eens maar ik denk dat dit voor de meesten wel geldt en vermoed dat de auteurs hetzij de libertarier onderschatten, dan wel graag een nieuw label wilde creeren waarvan ze zelf dan de uitvinders zijn en de toekomstige iconen. Beetje kinderachtig.

    • Dank voor je reactie. Ja, dit was bij mij ook wel opgekomen. Je zou inderdaad kunnen zeggen: ik doe geen zaken met NV’s of BV’s. En toch, ik weet niet of het zo simpel is. Het feit dat de staat beperkte aansprakelijkheid mogelijk maakt, betekent dat vrijwel iedere ondernemer hier gebruik van zal maken. Het is dan best moeilijk om hier als consument aan te ontkomen. Maar ik ben er zelf ook niet uit of die NV of BV nou echt verkeerd is. Frank van Dun is wel iemand die ik hoog heb zitten en over dit soort kwesties goed heeft nagedacht.
      Wat je andere punt betreft, ik vind het moeilijk in te schatten wat de lezers van de Vrijspreker weten, denken en vinden. Ik zie bijvoorbeeld soms artikelen van libertarische snit die pleiten voor een vrije woningmarkt, maar dan bijvoorbeeld het monetaire beleid niet noemen. Ik vind dat een essentiële omissie. Het punt dat de auteurs van Markets, Not Capitalism maken is dat hervorming moet beginnen “at the top”. Ik vind het een goed punt. Misschien vinden de meeste libertariërs dat ook al lang, in dat geval prima!

      • Tja, het punt is natuurlijk dat voor sommige producten alle aanbieders BV’s of NV’s of soortgelijke zijn.
        Probeer maar eens een auto te kopen die gebouwd werd door een eenmanszaak.
        Maar zoals gezegd, menige eenmanszaak hanteert “algemene voorwaarden” die net zo goed hun aansprakelijkheid inperken.
        Stel dat de NV niet bestond maar dat zowel Volkswagen als Renault als … noem maar op heel grote vof’s waren of zo, nou ga dan voorafgaand aan een koop maar eens van allen de algemene voorwaarden opvragen en ze 1 voor 1 uitpluizen. En dan blijkt dat ze allen hun aansprakelijkheid beperken tot de aanschafprijs van hun product (bv. je Golf of Twingo van 25.000) maar dat geneen hospitalisatiekosten betaalt die in de tienduizenden kunnen lopen i.g.v. lichamelijk letsel voor 4 ingezetenen.
        Tja, welke auto ga je dan kopen nadat je maandenlang in de avonduren van 10 fabrikanten 20 pagina’s kleine lettertjes hebt doorgespit?
        Wat mij betreft mag de BV of NV best blijven bestaan.

        Wat betreft de hervormingen.
        Tja het einddoel is duidelijk maar hoe is de weg erheen?
        Dat weet ik natuurlijk niet met stellige zekerheid maar ik weet niet hoe realistisch het is om pakweg eerst de centrale bank af te schaffen en pas daarna de sociale woningbouw. Omgekeerd lijkt me eerlijk gezegd logischer. Bovendien als het onderraan al hervormd is (en velen hun goodies niet meer krijgen) zullen ze wel de spirit hebben om hervormingen bovenaan af te dwingen. Maar omgekeerd als een central bank alvast verdwenen is, gaan de mensen dan nog wel “ijveren voor” het opheffen van de sociale woningbouw?
        Als je van beide afwil, lijkt me eerlijk gezegd beter om eerst datgene af te schaffen wat menigeen nog wel in stand wou houden, het andere luik, daar zullen ze heus wel voor ijveren, jusit nog meer wanneer het nadeel van (in dit voorbeel) de centrale bank niet langer meer gecompenseerd wordt door het “voordeel” van de sociale woningbouw. Vandaag de dag ziet menig non-libertarier misschien de CB als (mede)oorzaak van marktverstoring over het hoofd maar juist als er geen sociale woningbouw meer is en velen in de massa nog meer nadelen ondervinden van de marktverstoring door de CB, zullen meerderen het wel inzien en ijveren voor afschaffing van datgene waarvan ze vandaag neit eens beseffen hoe schadelijk dat instituut is.
        M.a.w. het pad van de hervorming ligt m.i. toch omgekeerd aan wat de auteurs voorstellen. Gelukkig dat we het alvast over het einddoel min of meer eens zijn.

  8. Ik denk dat libertariërs moeten stoppen om mensen te overtuigen van de juiste betekenis van het begrip ‘kapitalisme’.

    Voor de meeste mensen is ‘kapitalisme’ de (ongewenste) situatie waar grote bedrijven het milieu verzieken, dealtjes maken met corrupte politici zodat zij nergens aansprakelijk voor zijn, hun medewerkers uitbuiten, niets terug doen voor de mensen in de landen waar zij hun geld verdienen, geen belastingen betalen maar wel subsidies krijgen. En dat allemaal zodat een of andere lul van een CEO een nog grotere kerstbonus op zijn bankrekening krijgt dan vorig jaar.

    Die mensen overtuigen dat ‘kapitalisme’ eigenlijk iets anders is, is net zoiets als mensen overtuigen dat Hitler geen rechtse maar een linkse politicus was.

    De beeldvorming is er en het wordt zo algemeen begrepen. Het klopt niet maar je kan er beter mee leren leven.

    Noem vrijemarkt-ondernemen anders dan ‘kapitalisme’. De libertariërs weten toch wel wat je bedoelt, en als je het grote publiek ergens van wilt overtuigen, zul je woorden moeten kiezen die zij kennen en begrijpen. En als met iets komt dat nieuw is voor hen, kies een nieuw woord.

    • @Niko
      Je stelt dus voor om maar te capituleren. Dat is wat men steeds gedaan heeft en wat ervoor gezorgd hgeeft dat de negatieve connotaties die de communisten aan worden willen toekennen gemeengoed is geworden.
      Liberalisme behoefde vroeger geen toelichting, het betekende wat we nu ‘klassiek liberalisme’ noemen, wat dicht tegen libertarisme aan hangt. Het werd algemeen als ‘rechts’ gezien.

      Tegenwoordig is ‘liberalisme’ dat van de VVD, en van de Amerikaanse DNC. Links. Het is puur communisme. De term is gekaapt vanwege de (ooit) positieve connotatie. Links houdt van positieve termen voor hun negatieve agenda. Progressivisme is allesbehalve progressief.

      Anarchisme wordt in de (staats)media vereenzelvigd met chaos en plundering, maar Antifa is geen anarchistische club. Anarchisme is leven en laten leven, regels, maar geen heersers. Echte vrijheid vereist anarchisme, daar moet anarchisme een negatieve connotatie krijgen, en dat is dus wat men wordt aangeleerd, al op de (staats)school.
      Idem voor kapitalisme. Crony-kapitalisme, cronyisme, corporatisme, allemaal termen die de huidige status quo beschrijven, zijn geen kapitalisme. Zodra de staat zijn bemoeizuchtige klauwen in de markt steekt is kapitalisme onmogelijk. Ook kapitalisme vereist anarchisme.

      Echte vrijheid is dan ook alleen maar mogelijk in AnarchoKapitalisme. Een echte vrije markt, waarvan Voight-Kampff al heeft vastgesteld dat alleen het idee al te absurd is om over te praten. Mooi voorbeeldje van de ‘fatal conceit’ van etatisten.

  9. Karel, dank voor uw reactie van hierboven.

    Om structuur te houden reageer ik in de vorm van Q&A:

    “Ik ga er bij de Vrijspreker een beetje vanuit dat mensen iets van libertarisme afweten. Uit je vragen blijkt dat je niet echt op de hoogte bent van het libertarisch gedachtegoed.”

    Ik stel dat ik na de discussie van vorig weekend n.a.v. het artikel van Rien en na communicatie met Ratio, inmiddels s voldoende afweet van Libertarisme om effectief aan de discussie deel te nemen.
    Met name de principes van vrijheid (non-organisatie) en non-agressie zijn duidelijk overgekomen en vormen m.i. het kenmerk van Libertarisme.

    “ … het is misschien interessant om eens wat meer te lezen. Begin met Rothbard zou ik zeggen.
    Ik beperk me tot een paar van je punten.”

    Dat is het zeker, maar in deze fase – waarin ik bezig ben om met een onbelaste geest te redeneren m.b.t. vrijheid en veiligheid in relatie tot een samenleving – is dit niet de juiste volgorde. Ik ga Rothbard later lezen.

    “Je schrijft: “Macro-economische regulering van de markt in een soevereine samenleving vindt plaats door de regering. Dit is een taak. De verantwoordelijkheid blijft gewoon liggen bij het parlement.” Dit is een sociaal-democratisch of socialistisch model, geen libertarisch model.”

    Het gaat mij met name om het organisatorische principe waarbij verantwoordelijkheid gescheiden is van taken. Ik bestrijd dat dit een socialistisch model is. Dit is een soeverein model gebaseerd op volksgezag waarbij de volksvertegenwoordiging verantwoordelijkheid (en overigens ook het staatsbudget) beheert van alle staatszaken. Het proces: het volksgezag huurt de activiteiten van bestuur (overheid) en rechtspraak in op de markt. En controleert deze instanties ook.

    Ik herhaal dat de controlerende instanties (AR, CBS, CPB etc.) momenteel zijn ondergebracht bij de uitvoerende macht. Dus, de uitvoerende macht controleert de uitvoerende macht. Geen waardeoordeel maar een observatie; u bent goed onderlegd in de filosofie van het Libertarisme, maar niet in organisatieopzet. Hierbij deel ik tevens een observatie in algemene zin m.b.t. Libertarisme; het is nutteloos om een vergelijk te trekken tussen filosofie (in dit geval Libertarisme) en organisatie (in dit geval het bestuursmodel een staatsinrichting).

    Noot: de politiek partijen zijn disruptief in staat en economie. Mij hiermee vereenzelvigen is ongerijmd. Ik identificeer de politiek partijen dan ook als de directe tegenstander van het volk.

    “Ik weet niet wat een soevereine samenleving is, …. “

    Begrijpelijk. Ik definieer een soevereine samenleving als volgt: een samenleving met het zelfbeschikkingsrecht van het individu gebaseerd op de grondrechten van vrijheid en veiligheid, dat juridisch gereguleerd is in volkssoevereiniteit en zich manifesteert in volksgezag. Het volk in een soevereine samenleving kent nationale soevereiniteit door fysieke grenzen die daadwerkelijk verdedigd worden.

    Het verschil met libertarisme is dat soevereiniteit uitgaat van organisatie. Ben van mening dat vrijheid niet uit vrijheid voortkomt, maar uit organisatie. Organisatie die lokaal vanuit 355 gemeenten is georganiseerd en bottom-up wordt aangestuurd. Noot: uiteraard dient hierbij niet te worden uitgegaan van het bestaande gecorrumpeerde bestuursmodel. Dit model dient te worden hervormd (straattaal: dumpen daar het is georganiseerd rond staatsmacht en staatskapitalisme).

    “…. maar in een vrije samenleving zijn mensen vrij om (economische) relaties met elkaar aan te gaan. Libertarisme verwerpt “macro-economische regulering” als een ongerechtvaardigde (en contraproductieve) inbreuk op de individuele vrijheid.”

    Uiteraard. Dit is correct en moreel rechtvaardig. Dit is echter niet de realiteit. Ik stel dan ook dat zowel de samenleving als de markt nooit vrij zijn geweest en dat ook nooit zal gebeuren. Anders gezegd, op politiek vlak overheerst de aristocratie (van monarchie tot politieke partijen en met overerving van macht via titels en netwerk) en op economisch vlak de oligarchie (overerving van kapitaal). Macht en kapitaal verenigd is kartelvorming. Het recht van de sterkste. Op dit vlak ligt de uitdaging. Dit ontkennen is, de realiteit ontkennen. De rechtstaat is een demagogische illusie.

    “Je schijnt ook het idee te hebben dat het de taak is van de staat om monopolievorming op de vrije markt te voorkomen.”

    Zeker. Een vrije markt bestaat niet, heeft ook nooit bestaan en zal ook nooit gerealiseerd worden.

    Een markt dient gelijke uitgangsposities te bieden voor iedere deelnemer aan de vraag en aanbodzijde. De regulering vindt plaats via macro-economische regulering. Dat de huidige overheid deze vorm van regulering heeft misbruikt door in de markt te treden i.p.v. deze te reguleren geeft aan dat het economisch aansturingsmodel gecorrumpeerd is. Indien u er prijs op stelt dan lever ik een analyse op factorniveau (zijn er 6)?

    “Dat is zeker wat libertariërs vinden. Ga een keer naar http://www.mises.org, zoek op “monopoly” en je vindt heel veel literatuur die uitlegt waarom monopolievorming bij uitstek het gevolg is van staatsinterventie.”

    Dit is een deel van de realiteit. Monopolie vindt inderdaad plaats door staatsinterventie, maar bovendien door marktkrachten. Marktkrachten die de productiefactor ‘kapitaal’ laat domineren over de productiefactoren ‘arbeid’ en grondstoffen.

    “Je vraagt of het libertarisme geen plan heeft om tot een vrije samenleving te komen. Het libertarisme is een idee, een filosofie, en een idee kan geen plan hebben. Maar natuurlijk hebben libertariërs allerlei plannen om tot een vrije samenleving te komen. In het artikel noem ik er een aantal, maar het gaat erover wat de prioriteiten zouden moeten zijn.”

    Reeds besproken. Een doel stellen zonder gap-analyse is dromen.

    “Je schrijft dat het libertarisme de economie wenst te organiseren. Nou nee, libertariërs zien een vrije economie als een gevolg van wat Hayek noemt “spontane ordening”. In een economie vindt uiteraard organisatie plaats, op allerlei niveaus, maar niet top-down, vanuit de staat. Net als bijvoorbeeld in de wetenschap of in taal, ook producten van “spontane ordening”.”

    Wetenschap in de huidige vorm is onderdeel van de staat op basis van de selectief verstrekte budgetten voor wetenschappelijk onderzoek. Hetzelfde met taal, deze wordt misbruikt voor demagogie. Spontane ordening bestaat niet. Spontane ordening is in werkelijkheid ordening van macht en kapitaal. Spontane ordening is in realiteit het recht van de sterkste.

    “Ik hoop met deze opmerkingen duidelijk te maken dat je uitgangspunten nogal ver verwijderd liggen van libertarische uitgangspunten.”

    Dat is mij inmiddels volkomen duidelijk. In de loop van de tijd ben ik achter de absurditeit van het Libertarisme gekomen. Dit heb ik dan ook met jullie gedeeld. Indien ik het positief verwoord dan zie ik Libertariers als romantici (definitie romantiek, niet zoals het leven is maar hoe het leven er idealiter uit zou kunnen zien)

    “Nogmaals, dat geeft niet, en ik wil ook niet enig gelijk bewijzen op deze manier, maar het is wel belangrijk om dat te beseffen.”

    Duidelijk, dank voor alle artikelen en inspanningen.

    “… ik hoop dat we de dialoog voort kunnen blijven zetten!”

    Ik sta er positief tegenover, maar ben tegelijkertijd ook transparant. Zolang ik ervan kan leren zal ik blijven deelnemen. Op het moment dat dit niet meer het geval is dan verleg ik mijn terrein. Want, ik ben op missie. Daarbij passen vooral praktische oplossingen met een doel bij.

    Het is mijn doel om optimaal bestuursmodel te ontwerpen en hervormingen voor te stellen om dit bestuursmodel te realiseren. Het kernbegrip hierbij is zelfbeschikking van het volk, met een overheid op afstand en volkomen aangelijnd aan de volksvertegenwoordiging.

    Wat het volk met dit bottom-up bestuursmodel gaat doen is aan hen. Waarschijnlijk zal ook mijn model gecorrumpeerd gaan worden door infectie met corrupte volksvertegenwoordigers. Echter, dit is aan het volk om te doorzien.

    We zullen zien zij de blinde.

    Take care, Karel.

  10. Karel, nog even een nabrander w.b. Rothbard.
    De bewijslast ligt bij degene die claimt; dus bij u! Ook, mijn tijd is beperkt.
    Praktisch; indien u in het kort de essentie aangeeft van Rothbard’s filisofie, dan ben ik graag bereid om daarover na te denken en daarop op te reageren?

    • nou ja bewijslast … in principe reageer je hier op een artikel – u snijdt dertien onderwerpen tegelijk aan die niet in het artikel aan de orde komen – prima, maar om al die vragen te beantwoorden, kost me wel een maandje, daar ga ik niet aan beginnen – ik beweer ook niet dat ik gelijk heb, ik zeg alleen maar, als je wilt weten hoe ik erover denk, lees dan wat auteurs als Rothbard die hier over hebben geschreven.
      verder heb ik echt geen idee wat je bedoelt met termen als “volksgezag”, ik zou willen zeggen, schrijf zelf een keer een artikel, dan beloof ik daar op zal reageren!
      maar even goede vrienden …

      • Karel, sorry voor late reactie (heb niet goed opgelet).

        U publiceert, dus u behoort ook te verdedigen. Mijn reacties komen uitsluitend voort uit uw verhaal (indien dat vor een vraag niet geldt dan kunt u dat ook gewoon aangeven). Ik zie ook niet in waarom u geen antwoord zou kunnen geven op materie waar u dagelijks mee bezig bent en op ons wilt overbrengen.

        Ook, valt het mij op dat wanneer ik de discussie exact wil maken met Q&A en afronden, u duikt en reageert met een algemeen verhaal en tevens op de man speelt.

        Ook, een algemene ideologie vertellen is makkelijk zonder deze te laten landen. Dat is het probleem met deductief redeneren; komt doorgaans niet bij de realiteit uit.

        O ja, volksgezag is het hoogste gezag in een staat. Ik ga ervan uit dat u op de hoogte bent van definities van kernbegrippen. Blijkbaar is dat niet het geval.

        Kortom, een zwaktebod uw antwoord. En ik vraag me dan ook in alle redelijkheid af wat uw doel is van publiceren op deze site? U wilt publiek, maar geen kritisch publiek.

  11. ” Je zou individualistische anarchisten linkse libertariërs kunnen noemen – links in de zin dat ze “linkse” thema’s als armoede, ongelijkheid, en milieuvervuiling benadrukken, maar libertarisch in de zin dat ze oplossingen zoeken buiten de staat om.”

    Hm, daar zullen degenen die zich tot nu toe ‘links libertariër’ noemden (bv. in de traditie van Proudhon en Chomsky) en hun rechtse tegenhanger vaak zagen als een beweging, die achter een façade van vrijheidsretoriek een door ressentiment gevoed obstinaat nihilisme exploiteerde, van opkijken. Niet alleen hun naam maar ook een deel van hun agenda gekaapt…..

    Voor libertariërs (standaard variant ) waren trouwens genoemde thema’s ook belangrijk, alleen zijn extreme armoede en ongelijkheid, mits het de juiste personen treft, doorgaans een libertarians delight. Deze omstandigheden worden gezien als noodzakelijke functionele kenmerken van een goed draaiende economie.“The poor should be allowed to die for the betterment of society”, uit Herbert Spencers boek ‘Social Darwinism’, door Rothbard mede op basis van dit type inzichten dan ook geprezen als niet minder dan “the greatest single work of libertarian political philosophy ever written”. Mises meende dat: “Where there is a lower inequality, there is necessarily a lower standard of living for the masses”. Lijkt door de praktijk niet bevestigd, maar ach wie stoort dat, immers,”Die praxeologischen Sätze können durch die Erfahrung….. weder bestätigt noch widerlegt werden.”
    Mlieuvervuiling moet men vooral zien als technologische uitdaging en dient -een excentrieke uitleg van het Coase theorema volgend- niet voorkomen te worden als dat ondernemers de mogelijkheid zou ontnemen meer geld te verdienen met het achteraf opruimen van de rotzooi.

    Het opmerkelijke hierbij is, dat het er bekende ‘libertariërs’ vooral om leek te gaan de belangen van hun broodheren – de grote oligarchen-, zoveel mogelijk af te schermen tegen interventies van de massademocratie en daarbij een -laten we maar zeggen- nogal ambivalente relatie met totalitaire regimes en stromingen toonden.
    Zo was Hayek een medestander van een dictator die de wind eronder hield door tegenstanders uit een helikopter te kieperen, Pinochet.
    In het feit dat het Weense gemeentebestuur er in geslaagd was om aan arbeiders redelijke woonruimte te bieden, zag Mises het begin van de ondergang van de Westerse beschaving, in het fascisme zag hij, redenerend vanuit een soort logica van het minste kwaad, haar tijdelijke redding: “It cannot be denied that Fascism and similar movements aiming at the establishment of dictatorships are full of the best intentions and that their intervention has, for the moment, saved European civilization. (vM Liberalism )

    Ten gerieve van aspirant anarchisten citeren wij nog even:
    “Liberalism differs radically from anarchism. It has nothing in common with the absurd illusions of the anarchists.” LvM, Omnipotent Government, 57 )
    “Government may even be called the most beneficial of all earthly institutions as without it no peaceful human cooperation, no civilization, and no moral life would be possible.” (vM, Interventionism and Freedom,48)

    Men krijgt de indruk dat velen, die denken de economische vrijheid te dienen geen idee hebben vanuit welke belangen en ideologieën er hier werkelijk geageerd wordt. Zo werd in Wenen pas op het laatste nippertje een voorstel van – naar later bleek- leden van de extreme vleugel van de toch al reactionaire OVP afgewezen om een straat in de buurt van de universiteit naar Mises te noemen, toen men zich realiseerde met welk heerschap men zich hiermee zou inlaten.

    Hans Hermann Hoppe draait er overigens niet omheen: “There can be no tolerance towards democrats in a libertarian social order…… They will have to be physically seperated and removed from society”. ( H.H.H.,Democracy, the God that failed)
    Overigens, niet alleen democraten dienen verwijderd te worden, evenzo “…advocates of alternative non-family centered lifestyles, individual hedonism, nature-environment worship, homosexuality will have to be removed too”.
    En aangezien jonge mensen de wereld misschien nog niet zo goed begrijpen, adviseert H.H.H. in z’n ‘liberation speech’: “To liberate the world one has to preach hatred to young people, using simple, radical ideas and call for martyrs for the sake of promoting the truth”.

    Full of the best intentions……….

    • ik denk dat hier heel veel fake marxistisch news wordt neergezet door Constance
      waarom schrijft iedereen hier trouwens onder pseudoniem?
      te bang om voor je mening uit te komen?
      “alleen zijn extreme armoede en ongelijkheid, mits het de juiste personen treft, doorgaans een libertarians delight. Deze omstandigheden worden gezien als noodzakelijke functionele kenmerken van een goed draaiende economie“ – deze beschuldiging slaat nergens op, en is zeker nooit door Rothbard, Hayek of Mises beweerd,
      Spencer’s boek heet overigens Social Statics, zie bv dit artikel voor enige duiding over waar Spencer voor staat https://www.cato.org/blog/will-real-herbert-spencer-please-stand met verwijzingen naar andere literatuur
      “The poor should be allowed to die for the betterment of society” – ik zou graag exacte bronvermelding willen hore
      De quote van Mises over fascisme, ja, Mises heeft dit geschreven, maar wel in een bepaalde context, in een discussie over fascisme als het minste van twee kwaden ten opzichte van het communisme, in een tijd dat de meeste mensen hier zo over dachten – NIET toen duidelijker werd waar het met het fascisme naartoe ging – dat is het probleem van citaten uit een context en tijdsgewricht halen – Mises is met geen mogelijkheid een fascist te noemen – hij schrijft in dezelfde passage ook: “Repression by brute force is always a confession of the inability to make use of the better weapons of the intellect—better
      because they alone give promise of final success. This is the fundamental error from which Fascism suffers and which will ultimately cause its downfall.”
      zo staan er meer halve waarheden in de reactie van Spencer, die geen enkel recht doet aan de ideeën van Mises, Hayek, Rothbard en Spencer

      • Karel,
        U: “waarom schrijft iedereen hier trouwens onder pseudoniem?
        te bang om voor je mening uit te komen?

        Reactie:
        1. Hoe weet u of het een pseudoniem naam is?
        1. Naam doet er niet toe, het gaat niet om de persoon maar om de inhoud!
        2. Naam kan niet worden geverifieerd, dus juiste naam is onbekend!

        Karel, op de man spelen is niet relevant; focus op de inhoud.

      • Karel,
        1. Aanhalen van boeken is uitsluitend zinvol ter ondersteuning van een eigen mening of theorie of stelling.
        2. Dit omdraaien door de mening van een ander leidend te laten zijn (boekenwijsheid) geeft aan dat men zelf niet in staat is om na te denken.
        3. Kennis is een middel en geen doel op zich.

        Ik mis het systeemdenken (input, structuur, transport, conversie en output) volkomen!!

    • Karel, fout, u claimt en u bewijst dus! Zo niet, dan claim intrekken. U kunt niet iedereen voor weken en maanden de bibliotheek insturen!.

      Mijn ervaring en stelregel is dan ook; als je het onderwerp niet kort en kernachtig kunt uitleggen dan begrijp je het zelf niet.

Comments are closed.