Hoe Jaap van Dissel de machtigste man van Nederland kon worden

Als kind leerde ik van mijn ouders om eerst even naar links en rechts te kijken voordat ik een straat overstak. Onze woonwijk was erg rustig, dus in negen van de tien gevallen kwam er geen auto aan. Maar als er wél eentje aankwam zag je hem tenminste nog aankomen. Natuurlijk, ik had ook het advies van mijn ouders kunnen negeren en zonder te kijken de straat op kunnen rennen. Goede kans dat ik het zou overleven. Maar stel nu dat ik wél was aangereden, was dat dan de schuld van mijn ouders? Of was dat mijn eigen schuld, omdat ik niet naar hun advies had geluisterd?

Toen ik ouder werd, kreeg ik een baantje en een eigen bankrekening. Tegen de tijd dat ik op mezelf ging wonen, ontving ik tevens de eerste reclame van mijn bank: of ik een inboedelverzekering wilde afsluiten. Ik belde naar mijn ouders en vroeg ze of zoiets verstandig is. Net als de bank zelf vertelden zij me dat er altijd een risico bestaat op brand of diefstal. En dat een laag maandelijks bedrag kan voorkomen dat ik bij brand een enorm bedrag op moet hoesten. Mijn vrienden zeiden hetzelfde, dus natuurlijk nam ik die verzekering: als zoveel betrouwbare mensen je waarschuwen, wie ben ik dan om hun advies te negeren? Maar stel nu dat ik die verzekering niet had genomen. En mijn huis fikte af. Was de daarop volgende financiële ellende dan de schuld van mijn ouders, van de bank, of van mijn vrienden? Of was het mijn eigen schuld, omdat ik niet naar hun advies had geluisterd?

Genoemde voorbeelden illustreren eenvoudig welke maatregelen je kunt nemen om het leed bij risico’s zoveel mogelijk te beperken. Iedereen weet dat het verkeer dodelijk kan zijn en dat goed uitkijken je kan behoeden voor veel narigheid. En je hoeft maar een willekeurige krant open te slaan om te lezen wat er nu weer is afgebrand, leeg geroofd of overstroomd. Shit happens.

Natuurlijk is een inboedelverzekering een laatste redmiddel. Je kunt schade bijvoorbeeld ook preventief beperken door rookmelders, brandblussers of zelfs een sprinklerinstallatie te installeren. Voorkomen is immers beter dan genezen. Dus kun je maar beter goed voorbereid zijn.

Nu hoef ik mij “slechts” bezig te houden met het voorkomen van sores in mijn huis en op mijn zaak. En als de pleuris dan tóch uitbreekt, ben ik verzekerd voor die zaken die ik financieel niet kan trekken. Nu ben ik maar gewoon ik; een doodnormale burger. Er zijn genoeg mensen met méér verantwoordelijkheden. Neem bijvoorbeeld een huisarts of een burgemeester. Of nog erger: de minister-president: die is verantwoordelijk voor een heel land.

Natuurlijk houdt zo’n minister-president zich niet bezig met de brandblussers en de inboedelverzekering van het Binnenhof. Ik heb het over de risico’s die Nederland als samenleving kan lopen en hoe je het land kunt voorbereiden. Zodat je risico’s voor de bevolking verkleint en eventuele schade zoveel mogelijk beperkt. Neem bijvoorbeeld de Noordzee. Onze geschiedenisboeken leren ons dat er nogal wat overstromingen zijn geweest. De laatste ramp was in 1953, waarop besloten werd de Deltawerken aan te leggen. Met de dreigende zeespiegelstijging ligt het voor de hand dat de dijken regelmatig worden verhoogd en dat gebeurt gelukkig ook. Zo houden wij droge voeten. So far, so good.

Zo’n minister-president weet natuurlijk niet alles over alle mogelijke bedreigingen, laat staan over de risicobeperkende maatregelen die daarbij horen. Speciaal daarvoor is er een zware ambtelijke werkgroep opgezet die elke paar jaar een antwoord geeft op drie vragen: “Wat zijn de komende vijf jaar de grootste bedreigingen voor onze samenleving, wat is de impact en wat kunnen we doen om ons tegen deze bedreigingen te wapenen?” In die werkgroep zitten niet de minsten: denk aan de AIVD, TNO, KNMI, politie, ministeries, universiteiten en vele anderen. Dit alles onder de bezielende leiding van het RIVM.

Als je zo’n Nationaal Veiligheidsprofiel leest, zie je bijvoorbeeld dat er kleine en grote risico’s bestaan. Met gevolgen die “beperkt” tot “catastrofaal” kunnen zijn. Zo is de kans dat de eerder genoemde dijken doorbreken inmiddels zeer onwaarschijnlijk, maar áls het gebeurt zijn de gevolgen catastrofaal. De kans op een gewelddadige eenling is helaas zeer waarschijnlijk, maar de gevolgen zijn dan wel weer “beperkt”. Zo worden vele risico’s door de professionals onder de loep genomen en worden er evenzovele maatregelen aanbevolen. Dit zijn dingen die je als minister-president wilt en moet weten. Tenminste, als je als hoeder des vaderlands het beste met je bevolking voor hebt.

Zoals gezegd, komen die profielen iedere vijf jaar terug. Zo was er een in 2007, een in 2011 en een in 2016. Opvallend daarbij is dat elk profiel telkens hetzelfde risico benoemde als “zeer waarschijnlijk” en daarbij ook nog eens met “zeer ernstige” gevolgen voor de samenleving. Als goedbedoelende leek zou je zeggen dat dát natuurlijk hét punt is dat je als minister-president wil aanpakken. Vooral ook omdat telkens weer dezelfde, zeer eenvoudige én betaalbare maatregelen werden aanbevolen om de schade te beperken. Het betrof het risico op een “ernstige grieppandemie”. En de te nemen maatregelen waren tot drie keer aan toe zeer duidelijk: “verhoog het aantal IC-bedden, want dat aantal is véél te laag”…

Wat heeft onze minister-president met deze aanbevelingen gedaan? Wel, in de praktijk heeft hij het aantal IC-bedden verlaagd van 2.800 bedden in 2010 naar 1.200 bedden nu. Alsof je niet alleen weigert rookmelders aan te leggen, maar vervolgens doodleuk tientallen flessen benzine in je woonkamer leeg giet! Okay, die voorspelde pandemie heeft dus plaats gevonden. Zijn de gevolgen nu de schuld van het RIVM? Of is het de schuld van de minister-president die hun adviezen jaar in, jaar uit heeft genegeerd?

Persoonlijk denk ik dat Mark Rutte drommels goed beseft dat hij verwijtbaar nalatig is geweest. Zijn reactie is immers exact wat je van iemand in zo’n positie mag verwachten. Met de toeslagenaffaire in zijn achterhoofd is hij op hangende pootjes naar zijn adviseurs gegaan en heeft hij tegen Jaap van Dissel gezegd: “Oh, ik heb weer dom gedaan. Hier heb je de sleutels, wil je het alsjeblieft overnemen? Ik beloof plechtig alles te doen wat je zegt.”

En zo is Jaap van Dissel de machtigste man van Nederland geworden.

Volgende week: Hoe kwam werkend Nederland in een nachtmerrie terecht?

GERELATEERDE ARTIKELENMEER VAN DEZE AUTEUR

12 REACTIES

  1. Ik dacht even dat dit verhaal op een corona vaccin pleidooi zou uitlopen.
    Gelukkig niet dus…………………

  2. Inmiddels weten we dat Sars Cov 2 zich heeft ontpopt als een normale griep. Dat was maart 2020 eigenlijk al bekend. Maar dat is geen belemmering geweest voor de angst- en paniekzaaierij. Ze hebben blijkbaar een agenda, en die wordt met leugens en angst in de markt gezet, wereldwijd.

    Er wordt een draaiboek afgedraaid en Nederland doet daar aan mee. Het is de vraag of ze met hun misdaden weg gaan komen.

    • Helaas Nico, het Pikmeerarrest heeft er voor gezorgd dat overheidsfunctionarissen met ALLES weg kunnen komen, mits zij fouten begaan in diensten die alleen de overheid mag leveren. Dat is dat zo goed als alles, zeker waar het corona betreft.

      • Als het een te privatiseren rechtshandeling betreft is de overheid wel strafrechtelijk te vervolgen. Vergeet het woord “alle”.

  3. En wanneer Siemens honderden IC bedden met personeel kan leveren, gaat Rutte cs daar niet op in.

    • Ik denk dat ze het ergens wel leuk vinden om te doen. Iedereen lopen treiteren en financieel naar de klote helpen. “Haha, moet je kijken…” Want hun eigen banen lopen geen gevaar. Nog niet, want als de belastingopbrengsten hard teruglopen door dalende omzetten en inkomsten dan gaan al die ‘Richard Bransons’ op gemeentehuis en ministerie ook enkele reis naar het UWV.

  4. even een vraag;
    denkt u dat de overheid b.v. zijn wagenpark heeft verzekerd?
    m.a.w. geldt de wetelijke verzekeringsplicht ook voor hem of ben u zijn verzekering?

    • De overheid is niet verzekerd, althans niet voor zover mij bekend. De overheid draagt schade zelf.

    • Ik denk dat zij WA verzekerd zijn en de overige risico’s zelf dragen. Dat is niet uitzonderlijk voor bezitters van een groot wagenpark.

  5. Een wat moeilijkere vraag.
    Gecharcheerd dat wel, zeg maar gewoon even grijs-wit gesteld.
    Stel de overheid heeft in een jaar 200 euro over. Het jaar daarop bestaat de totale uitgave van de overheid uit 200 euro n.l uit de aankoop van een auto; kosten auto 100 euro + btw 100 = samen 200 euro
    Je zou zeggen; de burger heeft geen belasting te betalen.
    Of toch wel en verdwijnt de 100 euro in de duistere pot voor een verbouwinkje hier een bootje daar m.a.w. het dcuceurtje is toch maar al te waar?
    Hij had er ook 2 kunnen kopen hoor ik net (en deze maar laten wegrotten anders bang dat hij de opvolgende jaren wordt gekort) of haal ik nu, als ambtenaar, de zaken door elkaar.

Comments are closed.