Libertarianism has only a tiny ideology: “Thou shalt nog aggress”

(uit het vrijbrief archief)

“’s Werelds kleinste Politieke Quiz” stelt in vraag 5: “Geen meerderheid mag een minderheid haar wil opleggen”.

Met deze vraag hebben nogal wat mensen problemen. Men voelt snel dat hier de “democratie” in het geding is. Men heeft ons immers altijd geleerd dat democratie zo goed is. En dat maakt het moeilijk om het met deze stelling eens te zijn. Laten we deze kwestie echter eens proberen principieel te bekijken.

Stel dat u in een of andere wachtkamer zit en er komen twee nieuwe personen binnen. Wat zou u zeggen als die twee bepalen dat zij voor u aan de beurt moeten? Waarschijnlijk zegt, of denkt u dat dat niet eerlijk is. Die personen kunnen echter zeggen dat dat wel eerlijk is want het is toch democratisch; zij zijn de meerderheid en u als minderheid moet zich daarbij neerleggen.

Of dat nu twee of twee miljoen personen zijn, doet aan het principe niets af. Goed en kwaad worden niet door het aantal bepaald. Natuurlijk kunt u in een vereniging of club waarvan u vrijwillig lid bent, besluiten nemen bij meerderheid van stemmen. U bepaald immers zelf of u van die club lid wilt worden en/of blijven.

In de maatschappij is dat fundamenteel anders. U hebt niet gevraagd om in België of in Nederland geboren te worden. U was er op een gegeven ogenblik. En dat feit geeft volgens de libertarische filosofie anderen niet het recht om over u of uw werk te beslissen.

Het argument dat u “weg kunt gaan” is een even oneerlijk argument. Immers waarom zou u weg moeten gaan en niet zij?

Het beschikken over u zou misschien libertarisch kunnen als u emigreert naar een andere maatschappij en als daar de machthebbers u laten verklaren dat u zich in de toekomst zult schikken naar de meerderheidsbesluiten. Maar zelfs dan blijft de vraag of dat moreel juist is, want je weet nooit wat de toekomst brengt en wat men je zou kunnen laten doen. Bijvoorbeeld voor die meerderheid in een ver land gaan oorlog voeren! Daarover hebben we het reeds bij vraag 1 gehad. Principieel is het dus te veroordelen als een meerderheid aan een minderheid haar wil (eventueel met dreiging van geweld) oplegt.

3 REACTIES

  1. Wie hier in de wachtkamer zit moet in Nederland altijd achteraan sluiten op degene die net komen binnen wandelen.
    Zie hoe ze hier omgaan met woningzoekende.
    Uiteindelijk zal je die wachtkamer nooit uit komen omdat er telkens weer iemand na jou binnen blijft wandelen die dus altijd voorrang krijgt.
    Positieve discriminatie noemen ze dat hier.
    Waar aan de andere kant van de streep dan altijd mensen dus negatief gediscrimineerd worden.

  2. Met enige regelmaat kijk ik op deze tijd, sinds een dik jaar of zo. In de tijd van covid-beperkingen las ik weleens interessante artikelen die met vrijheden en burgerrechten in een groter verband te maken hadden. Uiteraard is dat (nu?) voorbij. Daarna zag en zie ik vooral artikelen over het pure libertarisme en wat daar tegenaan zit.
    Wat me opvalt is dat het daar toch wel wat tijd en moeite in gestoken is. De totalitairen (communisten / socialisten, fascisten, nazisten e.d.) streven een systeem met zeer grote overheidsbemoeienis/controle, libertairen het tegenovergestelde. Een wereld met 8 miljard mensen, een land met bijna 18 miljoen mensen, beide snel oplopen en dat zou via libertarisme moeten worden gereguleerd? Met de stijging van het aantal mensen stijgen ook het aantal problemen, dat mag bekend zijn. Als alleen de volledig vrije markt alles zou regelen dan zijn het de multinationals die het volledig voor het zeggen hebben, nog meer dan nu, een of andere vorm van anarcho-kapitalisme is in de huidige wereld totaal achterhaald. Evenals een soort nachtwakerstaat, dat is 19e eeuws denken. Het zijn dan niet de meer welgestelden die grote problemen krijgen, maar de mensen die niets of relatief wéinig hebben, de meerderheid van de bevolking en zéker van de wereldbevolking. Al met al is het een behoorlijk elitair clubje met een totaal kansloze ideologie, vooral bezig met academische ‘problemen’, leuk als wereldvreemd hobby-clubje maar waar nooit meer dan een paar procent van de bevolking achter zal staan.

    Als we de huidige mars richting een totalitaire overheid al eens een stuk terug konden draaien waren we al op de goede weg. De aanhangers van deze ideologie zouden misschien beter eens hun energie daaraan kunnen wijden i.p.v. met allerlei academische spitsvondige hobbies. In een totalitairder systeem zal namelijk ook het libertarisme niet meer mogelijk zijn. Ik heb het intussen wel gezien, het ga jullie goed.

    • Met nog een aanvulling. Deze wereldvisie richt zich vooral op zoveel mogelijk vrijheid op een min of meer kapitalistische basis m.i., zoals dat ooit eens was, begin 19e eeuw eigenlijk. Voor mensen die totaal zelfredzaam zijn met voldoende geld / inkomen is dat perfect, voor de 85% anderen niet.

      Daarnaast is het een visie van een soort uiterste, met aan de andere kant de zeer regulerende tot totalitairen op een schaal van sociaal-democraten tot hardcore marxisten min of meer. Wat ook libertairen niet zien is dat het de zovéélste ideologie is van de hele reeks die állemáál vinden dat zíj en zíj alleen de beste visie hebben. Ondanks de relatieve tolerantie van libertairen vinden zij dit óók. Dat al die ideologiën juist hét probleem zijn zien ook libertairen niet. Hoe vaak heb ik hier niet iets gelezen in de geest van “volgens de libertaire ideologie echter is…”
      Het puur denken via ideologische lijnen ís het probleem van het hele westen, dát is wat mensen tegen elkaar opzet, verdeelt en onnodige strijd veroorzaakt. Nu zijn het de groene communisten die het voor het zeggen hebben, even kort door de bocht. Als libertairen het voor het zeggen zouden hebben zou ook die ideologie doordraaien, ‘read my lips’. Mensen die níet maar één bepaalde ideologie aanhangen maar putten uit de grote gedachtenrijkdom van de héle mensheid hebben vaak het meeste ‘common sense’.

      Het “Thou shalt nog aggress” is trouwens totaal niets nieuws, dat is al 2500 jaar het kernpunt van het Boeddhisme: geweldloosheid heet het daar en wordt tot op heden door aanhangers ervan in de praktijk zo ook gedaan, dat is het ook van het christendom, alleen volgen die vaak hun eigen leer niet op.

Comments are closed.