Als iemand de term ‘grootkapitaal’ gebruikt, dan weet je dat je te maken hebt met een zwakzinnige Marxist, but I repeat myself. De Oostenrijks-libertaire kritiek op de vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (BV/NV) concentreert zich op verschillende kernpunten, geworteld in principes van eigendomsrechten, individuele verantwoordelijkheid en marktintegriteit. Hier een samenvatting van de belangrijkste argumenten:
- Moral hazard en aansprakelijkheid
Beperkte aansprakelijkheid creëert een moral hazard door aandeelhouders te isoleren van de gevolgen van bedrijfsacties. Dit vermindert de prikkel voor verantwoorde besluitvorming, aangezien aandeelhouders niet volledig verantwoordelijk zijn voor de schulden en verplichtingen van de onderneming die verder gaan dan hun investeringen.
- Verstoring van marktsignalen
Beperkte aansprakelijkheid verstoort marktsignalen door het waargenomen risico dat gepaard gaat met bedrijfsinvesteringen kunstmatig te verlagen. Dit kan leiden tot het nemen van buitensporige risico’s en tot een verkeerde toewijzing van middelen, waardoor de efficiëntie van de markt wordt ondermijnd.
- Juridisch privilege en staatsinterventie
Beperkte aansprakelijkheid is een door de staat verleend privilege dat in tegenspraak is met de principes van een vrije markt. Het vertegenwoordigt een interventie die investeerders beschermt ten koste van crediteuren en andere belanghebbenden, waardoor een ongelijk speelveld ontstaat.
- Schendingen van eigendomsrechten
Vanuit het perspectief van eigendomsrechten wordt de vennootschap met beperkte aansprakelijkheid gezien als een schending van het principe dat individuen de volledige verantwoordelijkheid voor hun daden moeten dragen. Aandeelhouders die profiteren van bedrijfswinsten moeten ook aansprakelijk zijn voor de verplichtingen van de onderneming.
- Externalisering van kosten
Beperkte aansprakelijkheid stelt bedrijven in staat kosten te externaliseren naar de samenleving, zoals milieuschade of financiële verliezen, zonder voldoende verantwoording. Dit verschuift de last van het bedrijf naar het publiek of andere entiteiten.
Oostenrijkse school libertariërs bekritiseren de BV omdat deze een omgeving creëert waarin het gedrag van bedrijven niet voldoende wordt ingeperkt door de principes van individuele verantwoordelijkheid en volledige aansprakelijkheid, die zij als essentieel beschouwen voor een werkelijk vrije en eerlijke markt.
Hier een essay van Frank van Dun over limited liability bedrijven.
De constructie is transparant. En daarmee de risico’s en nadelen. En gelijk voor alle B.V.’s. Al de genoemde risico’s en nadelen houd je ook bij andere vormen. Plus je vindt geen investeerders meer. Wellicht dat een overheid die rol nog op zich wil nemen. De overheid als eigenaar van de productiemiddelen. Die kan dan de missers afwentelen op de belastingbetaler. Risico’s houd je. En derhalve ook de vraag wie draagt die uiteindelijk.
Ik wil niet graag met Frank in discussie over filosofie. Maar practisch: Het is natuurlijk ook aan de consument om te bepalen of hij zaken wil doen met een limited liability BV, of een persoon met ongelimiteerde aansprakelijkheid. En die laatste, zonder assets?
Daarbij de BV kan veel meer geld ophalen dan in het bezit van een persoon en zodoende een grotere aansprakelijkheid aan dan het individu.
Verder kan een individu ook leveringsvoorwaarden maken die de aansprakelijkheid beperken tot zeg maximaal het aankoopbedrag.
Anders: in een steeds meer dominerende overheidsinvloed, die ook nog eens onvoorspelbaar is: Shell wordt verantwoordelijk voor de gevolgen van het gedrag van haar klanten. Moet je wel die risico’s via een BV afdekken.
Les 5: Kinderen sparen, volwassen mensen investeren altijd hun geld.
Wat is de 4% investering regel?
De 4%-regel beperkt de jaarlijkse opnames van uw pensioen investering tot 4% van het totale saldo in uw eerste pensioenjaar. Dat betekent dat als u met pensioen gaat (66 jaar oud) en 1 miljoen euro heeft geïnvesteerd, 40.000 euro per jaar opneemt. Volgens de 4% regel is dit bedrag zó veilig, dat U tijdens een pensioenperiode van 30 jaar niet het risico loopt om zonder geld te komen te zitten. Om gewoon makkelijk door het leven op oude leeftijd, het bedrag is nu 1.2 miljoen euro.
Invested NÓÓIT, NÓÓIT in een bank of een of andere verzekering.
Op je spaarboekje staat een geldbedrag, maar in feite het is gewoon maar een nummer.
Een bank/verzekerings maatschappij investeren snel al je geld, en betalen je maar een kleine aalmoes terug.
Een gemiddelde bank heeft ook maar 40.000 euro contant in huis.
Les 6: Investeer 2000 euro met het geboorte van het kind, en op elke verjaardag 1000 euro.
Op de fijne van 66 jarige leeftijd zijn ze een miljonair.
Les 7: Vele denken hun huis is “zoveel” waard, “we zijn rijk.” Maar de waarde van je huis mag je niet meetellen in je portfolio. Want het zijn niets meer, dan afbetaalde lasten.
Les 8: Investeren is net als een spelletje tennis, zolang je de bal over het net krijgt, dan doe je het goed.
Je zal nooit spelen @ Wimbledon…
(O ja, één miljoen cash is écht geen hoop geld)….
Ik denk ook dat er in een libertarische samenleving ruimte is voor deelname met beperkte aansprakelijkheid.
Als je bijvoorbeeld een lening doet aan het bedrijf, lijkt het me dat je niet aansprakelijk wordt voor alle handelingen van de directie.
Maar ik denk ook dat je andere vormen van bijdragen aan het bedrijf kunt voorstellen zonder volledige verantwoordelijkheid. Misschien klasse B aandelen die je een deel van de winst geven zonder aansprakelijkheid, terwijl klasse A aandeelhouders wel verantwoordelijkheid dragen en meer winst betalen.
Ook werknemers zullen denk ik een beperkte verantwoordelijkheid eisen. Wie een baantje in de bedrijfskantine neemt, heeft niet opeens dezelfde verantwoordelijkheid als iemand in de directie. Risico’s kunnen overgedragen en afgekocht worden, ook in een libertarische samenleving. Futures en optie markten zijn er al om risico’s neer te leggen bij hen die ze denken het best te kunnen dragen.
Er moet alleen iemand verantwoordelijk zijn en als die de vorige dag is ingehuurd bij TempoTeam, dan moet dat een rode vlag zijn om er zaken mee te doen.
Maar ik zou niet weten waarom een libertarische rechtbank een dergelijke construktie niet zou goedkeuren en bij alle claims gelijk alle deelnemers bestraft.
In zo’n anarcho kapitalistische wereld, kan de kapitalist geen beroep meer doen op de overheid. Dit zou er denk ik toe leiden, dat bedrijven er anders uit zouden zien. Als ze alles zelf moeten betalen, zouden ze heel andere keuzes maken. Ik denk dat bedrijven dan kleiner zouden zijn en dat hun producten duurder zouden zijn.
Grote bedrijven hoeven nu niet te betalen voor de infrastructuur en de beveiliging. Als ze dat wel zouden moeten doen, zou denk ik kleinschaligheid goedkoper zijn. Ook denk ik dat ze hun arbeiders beter te vriend zouden moeten houden, want als er een staking is kunnen ze niet de staat inschakelen. Als er nu een staking is, bel je gewoon de politie, begin je een rechtszaak etc. Dat zou de ancap allemaal zelf moeten bekostigen.
Aangezien er nooit een gebied ancap is geweest, valt het moeilijk te zeggen allemaal. Maar ik denk dat het er ongeveer zo uit zou zien
Denk aan de kleding industrie. De kleding kapitalist betaald niet voor de supply chains en niet voor de bewaking van zijn fabrieken en niet voor de grenzen die de staat creëert waar hij zijn fabrieken heeft (waardoor arbeiders niet naar een voordeliger land kunnen vluchten, vote with your feet)
Dus allerlei kosten worden afgeschoven op de belastingbetaler. Het is een statist constructie, waarbinnen zo’n industrie dan groot kan worden.
We doen nu alleen vaak alsof de industrie in het huidige neoliberalisme geheel losstaat van de context waarbinnen die industrie zich bevind. Dit is onlogisch. Het kapitaal profiteert van de staat en de staat word door het kapitaal beïnvloed via lobbymacht
In die zin profiteert iedereen van de staat. Kosten worden altijd op de belastingbetaler afgewenteld. Wie weet, zou alles goedkoper worden. Geen dure ambtenaren meer.
Ja, maar je kan wel kijken, wie profiteren nou het meest van de staat ? en wie het minst
De grote bedrijven profiteren ervan. Gratis infrastructuur, gratis bewaking, gratis wetgeving om vakbonden tegen te houden, belastingvoordelen
De arme mensen profiteren ervan. Gratis toeslagen, ondersteuning, bijstand
Voor de middenklasse kost de staat alleen maar geld. En de middenklasse is dan ook geneigd om te gaan voor bewegingen als de FVD en het libertarisme en soms het anarchisme
De middenklasse is altijd moeilijk onder de duim te krijgen. Net als de boeren. Beide delen van de samenleving, die nogal op zichzelf zijn en nogal veel trotst hebben
“Grote bedrijven hoeven nu niet te betalen voor de infrastructuur en de beveiliging.”
Iedereen betaalt teveel belasting voor de infrastructuur.
Om er maar een fout idee uit te halen.
Pcrs
Maar een bedrijf is afhankelijk van de supply chain. Die ze niet zelf bekostigen
En die ze niet zelf onderhouden
Wij zijn niet zo afhankelijk van de infrastructuur als de grote bedrijven
Carson beschrijft dit in zijn “organisation theory” boek.
Kapitalisme zoals het nu is, is op een onrealistische manier groot geworden, doordat kosten gesocialiseerd worden. Omdat we er zogenaamd “allemaal van profiteren”
Je kan staat en kapitaal in de moderne tijd niet los van elkaar zien. Het is een dialectisch geheel. Zowel socialisten als liberariers willen het graag zien als losstaande concurrerende componenten en dan kiezen ze een uit als de held en een als de boosdoener.
Anarchisme zou betekenen je losmaken van de dwang van de meta instituties van de moderne tijd : staat en kapitaal
Het grootkapitaal en eigendom. Een natuurlijk persoon kan zijn eigendommen beschermen zoals dieren dat doen. Bij dieren is geen heerser, die zou geen lang leven zijn beschoren. Dieren respecteren eigendom voor zover dat eigendom wordt beschermd door sterkere individuen of partijen, maar slaan toe zodra ze kans zien. Zo zit de natuur in elkaar.
Het grootkapitaal kan haar eigendommen niet zelf beschermen. Als ze er mensen voor in zouden moeten huren zou dat veel te duur worden. Ze parasiteert dus op de gemeenschap via de overheid. Verder is het grootkapitaal goed in het lobbyen bij corrupte politici.
Kort gesteld: het grootkapitaal parasiteert en is corrupt, geheel in tegenstelling tot normale ondernemers. Zij worden juist belast maar krijgen er veel minder voor terug dan dat ze erin stoppen.
Voor wat het begrip ‘grootkapitaal’ precies inhoudt is in 2024 niet echt een duidelijke vastomlijnde omschrijving. Sommigen zien dus een zwakzinnige Marxist in iedereen die het woord ‘grootkapitaal gebruikt. Wat dan met het woord ‘lompenproletariaat’, in 2024 vervangen voor ‘precariaat’?
Ik denk dat het uitstekend mogelijk is om sommige structuren/bedrijven/corporaties die veel kapitaal nodig hebben (bijv. chip industrie) te beschermen zonder de beschermingskosten af te wentelen op anderen. Dan heb je grootkapitaal zonder roverheid.
Maar microsoft windows wereldwijd beschermen tegen kopieren zonder beschermingskosten af te wentelen gaat denk ik niet.
Ik denk dat grootschalige industrie altijd een uitwas is van staatsinterventie
Anarchistische industrie, is een situatie van vruchtgebruik, lokale economie en private beschermingseenheden. Een beetje zoals in de middeleeuwen het geval was.
Anarchistische economie zou een soort moderne middeleeuwen zijn. High tech middeleeuwen.
En moderne neoliberale industrie, is een combinatie van multinationale bedrijven en alles omvattende technocratie. Eigenlijk een beetje waar iets als FVD zich tegen verzet. Met hun focus op kleine bedrijven en hun kritiek op globalisme.
Een soort middeleeuwen, zonder alle dingen van de middeleeuwen.
Nayo, wat ben je toch een warhoofd. ‘Anarchistische industrie’ of beter ‘Anarchistische markt’ is niets anders dan vrije marktwerking. De markt doet het werk, er is geen heerser.
Ja, dat is natuurlijk niet helemaal waar.
Als land gemonopoliseerd is, is er wel een heerser. Als er feodale structuren zijn, is er een heerser
Dus het ligt er heel erg aan, wat voor markt, in wat voor context. Hoe liggen de machtsverhoudingen tussen bezit en arbeid ?
Je betoog is iets te idealistisch, optimistisch
De wereld is helaas minder rooskleurig
Iedereen die een eigendom heeft, heeft daar een monopolie op. Dat is wat eigendom betekent. Dus ook Naya is niet tegen een monopolie.
Wat noem je feodale structuren? Als een boer eigendom is van de landheer? Dat bestaat niet meer. Behalve de roverheid dan, daar vallen we allemaal onder.
Ik zou de titel “zwakzinnige Marxist” als geuzennaam omarmen. Misschien kan Hijseenberg een mooie oorkonde voor je kalligraferen voor in je prijzenkast. Doe er mij ook maar eentje, want ik gebruik dat woord soms ook. Hang ik die naast andere liefdesverklaringen als fascist, racist, sexist, rechts, klootzak, en mijn nieuwste aanwinst “Trump aanhanger”.
Grootkapitaal staat voor corrupte grootbedrijven die het zonder gunsten van de politiek niet zouden redden in een echt vrije markt.
Lompenproletariaat? Tegenwoordig heet dat ’tokkies’.
Het grootkapitaal en rechten, belastingplicht en zo. Bijvoorbeeld het Haags Juristen College vond dat alle bedrijven dezelfde rechten en plichten behoren te hebben, zonder onderscheid. Maar dat werd een verblijf in de gevangenis voor Toine.
Het grootkapitaal kan haar eigendommen niet zelf beschermen. Als ze er mensen voor in zouden moeten huren zou dat veel te duur worden. Ze parasiteert dus op de gemeenschap via de overheid. Verder is het grootkapitaal goed in het lobbyen bij corrupte politici.
Ja precies. Er is een verschil tussen een bedrijf dat alles zelf regelt. En een bedrijf dat voorbij haar eigen capaciteit gegroeid is. Landlords, banken, megagrote bedrijven, zijn afhankelijk van de staat.
Je kan het grootkapitaal noemen, je kan het ook ‘corporatisme’ noemen.
Ik denk dat het voor iedere politieke theorie van belang is, om een onderscheid te maken tussen bedrijven die zichzelf dragen en bedrijven die niet zonder staatsinterventie kunnen
Doen alsof in het kapitalisme alles en iedereen gewoon ‘een ondernemer’ is, is veel te platvloers
Dit is de VVD manier van kijken. Iedereen is ‘een ondernemer’. Van de deliveroo fietser tot Ahold, allemaal ongeveer hetzelfde
Links anarchisme zegt : kapitaal kan niet zonder staat, dus we moeten naar socialisme toe
Rechts anarchisme zegt : kapitaal kan niet zonder staat, we moeten naar een ander soort kapitalisme toe
Het blijven moeilijke kwesties, weetje.
“Rechts anarchisme zegt : kapitaal kan niet zonder staat, we moeten naar een ander soort kapitalisme toe”
Anarcho kapitalisten zeggen: kapitaal kan prima zonder de staat
Pcrs
Feodalisme bestaat niet meer zoals het in de per moderne wereld bestond
Maar dat betekend niet dat het niet kan terugkomen
Er kan best wel zoiets bestaan als een techno feodalisme. Zoals we het bijvoorbeeld beschreven zien worden in sommige science fiction verhalen.
En het zou kunnen dat anarcho kapitalisme daartoe zou leiden. Wat de anarcho kapitalist uiteraard niet wilt horen
Interessant stukje
Moet ik eerlijk toegeven
Maar is er niet gewoon zoiets als groot kapitaal. Kapitaal dat groot is. Elon Musk als grootkapitaal, de bakker om de hoek als niet zo groot kapitaal. Het ene kapitaal heeft een heel andere maatschappelijke betekenis dan het andere
Een multinational heeft meer in de melk te brokkelen dan een MKB dingetje.
Het is meer dat jij die term grootkapitaal associeert met een politieke stroming waar je niets mee te maken wilt hebben. Je denkt, als ik die term gebruik, ziet iedereen mij meteen als communist
Maar ook vanuit libertarische theorie, is er toch wel een onderscheid tussen Ahold en de fietsenmaker. In theorie zijn beide ‘een ondernemer’ maar in de praktijk heeft het ene instituut honderd keer meer macht dan het andere
Gek genoeg denk ik dat er best veel socialisten zijn, die het met deze analyse eens zijn. Alleen zouden zij het anders verwoorden. Minder technisch, meer emotioneel geladen
Ook de kleine ondernemer kan de voordelen van een bv verkrijgen. Een bv heb je voor een prikkie.
Ahold heeft geen macht, ze kunnen geen wetten uitvaardigen en afdwingen, als ze dwang gebruiken, worden ze gelijk gearresteerd.
Misschien wordt er meer naar ze geluisterd door de machthebbers die de wetten maken, interpreteren en handhaven. Dat is natuurlijk allemaal opgelost door machthebbers af te schaffen (of eigenlijk gehoorzaamheid)
Volgens mij is van belang dat bij bv en zgn. grootkapitaal, dat de eigenaar niet de leidinggevende is, zoals dat bij een kleinere bv wel het geval ism, vaak bijv. dat je een zgn. directeur grootaandeelhouder (dga) ziet. We hebben het over zgn rechtspersonen, een (wettelijke) fictie! In tegenstelling tot natuurlijke personen. Deze fictie komt van staatswege met een handelsregister enz. zofat je de bevoegheden van de betrokken natuurlijke personen om te handelen namens de bv kunt controleren, anders bijv. geen (rechtsgeldige) overeenkomsten. Als er geen staat is, zou de bv in zijn huidige vorm niet kunnen bestaan.
Om dit te verdiepen, dan zou je bv (met zgn. grootkapitaal) dan eens kunnen contrasteren met een contractuele variant: de commanditaire vennootschap of een verenging. In de huidige situatie speelt bij de keuzes in in welke juridische vorm het bedrijf wordt gestoken, ook het belasting aspect, dus wederom de staat, mee. De leuke vraag is hoe je de bv in een staatloze situatie gaat (moeten) vorm geven!
Comments are closed.