De verkeersplanoloog Hans Monderman heeft een radicale kijk op verkeer. Hij haalt borden weg, schraapt wegmarkeringen en gomt de grenzen tussen voetpad, fietspad en straat. Alles wordt een grote brij en juist daardoor wordt het verkeer veiliger.

De radicale visie van Monderman wordt nu al toegepast in Drachten, en in tegenstelling tot wat mensen verwachten, het verkeer wordt inderdaad veiliger. Mensen gaan namelijk op elkaar letten in plaats van op groene of rode lampjes naast de weg. Men wordt weer hoffelijk, laat fietsers voor, en op een wonderbaarlijke wijze is er een soort “onzichtbare hand” die het verkeer perfect in de goede banen leidt.

Het werk van Hans Monderman zou vrijheidslievende mensen wereldwijd moeten aanspreken. Het geeft een prachtig praktijkvoorbeeld van hoe het kan dat de wereld er zonder regulering opeens veel mooier uitziet.

Het verkeer is een mooie samenvatting van de samenleving als geheel. Het bestaat uit ouderen en jongeren, linkse en rechtse mensen, rijken en armen, alles en iedereen komt bij elkaar op een paar vierkante meter die we “straat” noemen.

Van oudsher wordt die straat gereguleerd door de overheid. Snelheidsbeperkingen, stoplichten, verboden, minimum eisen aan voertuigen, enzovoort. Nu blijkt in de praktijk dat een straat waar al die regulering niet van toepassing is opeens de veiligste straat wordt die men kan verzinnen.

Zou het niet zo zijn dat dit principe geldig is voor de gehele samenleving?

Alle politici en andere dwangdenkers zitten vast in hun traditionele denkpatroon: als er iets mis gaat dan dient er gereguleerd te worden van bovenaf. Het probleem is dat die regulering op zijn beurt vaak weer zorgt voor andere problemen. Die dus weer gereguleerd moeten worden. Zo hebben we langzamerhand een woud van regels gekregen, allemaal met nobele doelen, maar gƩƩn van die doelen wordt daadwerkelijk bereikt. De weg naar de hel is geplaveid met goede voornemens, de weg naar slavernij is geplaveid met goed bedoelde regeltjes.

De ideeƫn van Monderman laten op kleine schaal zien hoe we de samenleving mooier, veiliger, prettiger en beter kunnen maken. Schaf de regulering af, en mensen worden opeens gedwongen om zelfstandig na te denken. En dan blijkt opeens dat mensen daar prima toe in staat zijn. Zou het niet mooi zijn als we ons denkvermogen weer wat vaker mochten gebruiken?

Door K. Winkelaar

7 REACTIES

  1. Je vergeet dat Monderman zegt dat binnen de bebouwde kom de regeltjes moeten worden afgeschaft. Slechte vergelijking dus, volgens Monderman zijn regels nog steeds nodig maar niet overal en altijd. De opkomende claimcultuur zal op termijn zijn ongelijk bewijzen.

    Op snelwegen blijven de regeltjes ook in zijn visie bestaan. Dus hoe wil je dat rijmen met jouw idee over regulering in de samenleving?
    Oh ja, ik lees dat een aantal ideeen ook al zijn teruggedraaid.

  2. En toch: een mooi voorbeeld is het ritsen.
    Jaren geleden zag je dat in het verkeer in bepaalde situaties mensen elkaar 1 voor 1 lieten invoegen. Dit gebeurde geheel spontaan en vrijwillig. Het was altijd leuk: je deed iets voor een ander, een ander deed iets voor jou.
    Toen ontdekten overheden dit gedrag en maakten er een regel van: hier ritsen!
    Wat eerst een vrijwillige wellevendheid was, verwerd nu tot een slaafse gehoorzaamheid. Een stukje medemenselijkheid werd afgepakt en gemaakt tot een stukje slaafse gehoorzaamheid aan de overheid, onder het mom van medemenselijkheid!
    Dit was/is voor mij altijd nog een beeld van hoe overheidsbemoeizucht werkt. Het haalt de ‘jus’ uit het leven.

  3. Fantastisch!
    Hans Monderman een man naar mijn hart.
    En Kim Winkelaar ook.
    Gilbert de Bruyckere heeft ook een artikel geschreven over complexiteit, het zelforganiserende vermogen van een schijnbaar chaotisch systeem en de rijkdom aan opduikende verschijnselen in zulke systemen.
    Dit zijn nieuwe natuurkundige principes, in die mate dat van een paradigmaverschuiving kan gesproken worden.
    Ook op meervrijheid.nl is er een regelmatige poster, Jetoel, die een natuurkundige is met aandacht voor de zelfordening in schijnbaar chaotische systemen.
    We moeten elkaar zoeken en samen wat doen is mijn idee. Misschien wordt Hans Monderman nu nog voor shit versleten, en wil hij daarom zijn theorieƃʒƂĀ«n wat afzwakken, maar ze zullen blijven komen, de Hans Mondermannen.
    Nog een mooi voorbeeld zijn de nieuwe ontwikkelingen in de luchtverkeersregeling, waar men tot gelijkaardige resultaten komt: hoe minder leiding, hoe meer capaciteit een vliegveld krijgt zonder gevolgen voor de veiligheid. Dat toont men aan door tientallen piloten op een Microsoft Flight Simulator Server samen te laten vliegen rond 1 vliegveld zonder verkeersleiding.

  4. Het idee van Shared Space om het verkeer veiliger te maken is grote onzin.
    De prijs wordt betaald door de zwakste schakel: de voetganger en de fietser.
    Als de ongevallenstatistiek al naar beneden mocht gaan, dan neemt het aantal bijna-ongelukken geweldig toe.
    Dat niet alleen: de voetganger en fietser zijn de verkeersdrempel voor het gemotoriseerde verkeer geworden. Zij begeven zich nu met angst en beven tussen vrachtwagens en bussen, waarvan de chauffeurs ongeduldig en geirriteerd raken.
    Wie dit niet gelloft moet maar eens in Haren(Gr) kijken en zien hoe scholieren dagelijks hun leven moeten wagen dankzij deze roemrucht verkeersinnovator gverkeersinnovator

  5. Monderman heeft gelijk als hij verkeersstromen wil mengen. Nimmer is gebleken dat het aanleggen van fietspaden bijdraagt aan de verkeersveiligheid. Integendeel, onderzoek van o.a. het SWOV (Dijkstra & Wegman, 1992) toonde al aan dat na aanleggen van een fietspad het aantal (en de ernst van de) ongelukken drastisch omhoog gaat. Kruisingen worden namelijk stukken gevaarlijk. Het is niet erg dat mensen zich met angst, zoals JM aangeeft, tussen het verkeer begeven: als het resultaat daarvan is dat men beter op elkaar gaat letten, waardoor het aantal ongevallen afneemt, moeten we vooral doorgaan met deze wijze van inrichting.

Comments are closed.