Het al dan niet handhaven van een octrooiwet is een interessant probleem vanuit libertarisch perspectief. In 1867 schaften de liberalen de in 1817 ingevoerde octrooiwet in Nederland af, simpelweg omdat deze volgens hen een vrije marktwerking in de weg stond. Later in de negentiende eeuw werd de wet onder druk van andere Europese landen opnieuw ingevoerd en tegenwoordig lijkt zij een vanzelfsprekendheid.

Een van de meest gehoorde argumenten voor een octrooiwet is dat zij innovatie en de kenniseconomie zou stimuleren. Bedrijven die een nieuw product ontwikkelen krijgen immers het voorrecht om enkele decennia een monopoliepositie op de nieuwe markt te houden. Vooral in de pharmaceutische industrie, waar per medicijn zo’n 500 tot 800 miljoen euro geïnvesteerd moet worden, lijkt een octrooiwet noodzakelijk.

Niet noodzakelijk

Nadere studie leert dat de octrooiwet voor de pharmacie niet zozeer een bescherming is tegen concurrentie, als wel een compensatie voor overheidsingrijpen. De samenstelling van een nieuw medicijn moet namelijk openbaar gemaakt worden en er mag geen publieke reclame gemaakt worden voor medicijnen. Deze regels zorgen ervoor dat het product van de innovator voor consumenten niet onderscheidbaar is van zogenaamde generieke medicijnen. De concurrenten hoeven geen investering terug te verdienen en kunnen veel goedkoper hun producten aanbieden. Kortom, zonder juridische bescherming tegen concurrentie kunnen de innovatieve bedrijven het nu wel schudden.

Waarom heeft de pharmaceutische industrie het niet net zo makkelijk als Coca Cola, dat al tientallen jaren een recept geheim mag houden en waar iedereen wel eens van gehoord heeft? Of als HP, dat veel last heeft van namaakindustrie, maar dat door innovatie en goede marketing een groot deel van de markt bedekt?

De moeilijkheid zit in de ethische bemoeizucht van de staat. Zij vindt dat produkten die van groot “maatschappelijk belang” zijn, uiteindelijk door iedereen gemaakt moeten kunnen worden. Vandaar dat de bestanddelen van medicijnen niet geheim mogen blijven. Waarom publiekelijke reclame voor medicijnen verboden is, is onduidelijk, maar waarschijnlijk ligt ook hier een emotioneel argument aan ten grondslag.

Als de pharmaceutische industrie de bestanddelen van medicijnen niet openbaar hoefde te maken en/of promotie mocht maken voor haar producten, dan was ze zeer waarschijnlijk niet meer afhankelijk van octrooibescherming om te kunnen voortbestaan.

Dus een octrooiwet is geen noodzaak; maar is het dan niet in het algemeen rechtvaardig als een uitvinder het alleenrecht op zijn uitvinding heeft? Het is immers de vrucht van zijn geestelijke arbeid, is het stelen van een idee niet net zo verwerpelijk als het stelen van producten?

Niet rechtvaardig

Strikt genomen is er een groot onderscheid tussen ideeëndiefstal en goederendiefstal: In het eerste geval kan de rechtmatige eigenaar na de diefstal nog steeds onverminderd gebruik maken van zijn eigendom, in het tweede geval heeft hij niets meer. Een idee is ongehinderd oneindig vaak te kopiëren. Dit maakt het als object stukken minder waardevol dan tastbare voorwerpen, waarin altijd een vorm van schaarste heerst. Men zou zelfs kunnen stellen dat een idee op zich volkomen waardeloos is.

Er moet veel gebeuren voordat een uitvinding door de uitvinder ten gelde kan worden gemaakt: in de eerste plaats moet hij zijn idee herkennen als iets dat commercieel interessant is. Vervolgens moet hij het ontwikkelen, testen en produceren. Dan moet hij het nog promoten en verkopen (vergunningen en andereoverheidblokkades buiten beschouwing gelaten). Dit hele proces maakt van het idee een waardevol product. Of waardeloos, als alsnog niemand het wil hebben.

Stel nu dat de uitvinder een goed idee heeft en dat aan zijn buurman vertelt. De uitvinder zelf ziet er niets in, maar de buurman denkt dat het interessant is en hij verwerkt het idee tot een commercieel succesvol product. Is dat onrechtvaardig? Behoort de winst van de buurman eigenlijk aan de uitvinder toe? Nee, want de uitvinder heeft iets waardeloos aan zijn buurman gegeven. Alle waardevermeerdering heeft de buurman zelf bewerkstelligd en de winst komt dus aan hem toe.

Als de uitvinder het zelf wel als een interessant idee ziet, is hij vrij om het geheim te houden of om een zakelijke overeenkomst te sluiten met zijn buurman als hij deze bij de productie wil betrekken.

Niet stimulerend

Om terug te komen op de vermeende stimulerende werking van een octrooiwet kan men zich afvragen hoe goed het is voor de economie als een goed idee in handen is van één individu of bedrijf, dat er al dan niet mee verder wenst te gaan. Let wel: het is het volste recht van een uitvinder om zijn idee voor zich te houden en er niets mee te doen, maar om dit wettelijk te beschermen zal zeker de economie niet baten. Het moge duidelijk zijn dat consumenten uiteindelijk meer voordeel hebben bij vrije concurrentie dan bij wettelijke monopolies. Kortom, de octrooiwet heeft een stagnerende werking, terwijl de keuze voor vooruitgang bij de uitvinder zou moeten liggen.

Daar komt bij dat op Europees niveau een arbitrair moreel standpunt via het toekennen van octrooien wordt opgedrongen. Zo worden bijvoorbeeld geen octrooien toegekend voor uitvindingen op het gebied van gentechnologie, menselijk klonen, of dierproeven waarbij “het lijden niet opweegt tegen het nut”. Dit draagt nog verder bij aan de stagnerende werking op de vooruitgang van de wet.

Conclusie

Samenvattend kan gesteld worden dat de noodzaak voor een octrooiwet louter voortvloeit uit de bemoeizucht van de overheid. In een vrije samenleving is geen overtuigend argument te vinden om zo’n wet te handhaven. In de huidige situatie zullen wij met de wet opgescheept blijven zitten, omdat overheden niet de neiging hebben om zich ergens uit terug te trekken en omdat ondertussen veel banen en geld gemoeid zijn met het aanvragen, aanvechten en verdedigen van octrooien.

GERELATEERDE ARTIKELENMEER VAN DEZE AUTEUR

48 REACTIES

  2. [29] Geert,
    "Zonder octrooien zouden alle fabrikanten een testperiode moeten doorgaan, waardoor de lasten wat evenrediger verdeeld zijn."

    Dan valt te vrezen -lijkt mij, ik ben ook maar een leek-, dat het aantal tests en nodeloze doublures vermenigvuldigd wordt met het aantal concurrenten. Of zie ik dat fout ?

  3. [32]
    Je hebt er blijkbaar weinig van begrepen hoe octrooien in de V.S. werken.
    Bijvoorbeeld: generieke woorden worden zonder octrooi al beschermd als je ze maar lang genoeg gebruikt.

    Zelden zo’n iemand zo dom uit "het" nek zien LULLEN.

    Koekje bij?

    Nogmaals, jij kent de zaak, bla bla…………

  4. [19] Klopt. We hebben ons nog te weinig verdiept in deze zaken, maar ja, druk, heel veel zaken te regelen. Maar dit moet inderdaad nu. Ik ga mijn licht opschijnen. Bedankt voor de info.

  5. [25] HUB heeft honderd procent gelijk … BEZIT is BEZIT … punt uit. Onverschillig welke vorm(en) het ook aanneemt.

    Edoch GEERT beweert zonder enige grond of geldig argument:

    "" … Samenvattend kan gesteld worden dat de noodzaak voor een octrooiwet louter voortvloeit uit de bemoeizucht van de overheid. In een vrije samenleving is geen overtuigend argument te vinden om zo’n wet te handhaven. In de huidige situatie zullen wij met de wet opgescheept blijven zitten, omdat overheden niet de neiging hebben om zich ergens uit terug te trekken en omdat ondertussen veel banen en geld gemoeid zijn met het aanvragen, aanvechten en verdedigen van octrooien. …""

    Mwah … Zuiver weltfremde bullshit uit zuiver onwetendeheid volgens mij. Dus hierbij enkele woorden van een dag-in-dag-uit (op libertarische principes PRACTISERENDE) iemand, en niet een theoretische en in de ruimte loelelende persoon die zuiver met theoretische "ideen" werkt. Misschien dat het een schijntje realiteit aan dit forum toevoegt …

    De toeval wil namelijk dat ik voor eigen rekening (als mondiaal zakendoende fysicus, en NIET als jurist) al decennia een zeer dik belegde boterham overhoudt als gevolg van vinden van industriele toepassingen specifieke (al dan niet door patentrechten beschermde) KNOW-HOW. Zulks met nadruk op Know-How, echter waar mondiaal patentrecht dat in de (vrije) markten heerst steeds van absoluut CRITISCH belang is.

    Daarom kan ik uit persoonlijke ervaring een ieder verzekeren dat o.a. ook de "beruchte" mainland Chinezen steeds op relevante producten en processen alle verschuldige royalties STIPT betalen.

    Overigens namaak komt meestal uit Taiwan of Korea. Tegen eigen binnenlands gebruik is het mij overigens nauwelijks de moeite waard om daar wat tegen te ondernemen, maar zodra ge-exporteerd wordt laten mijn globale juridische consultants in de entreports steeds prompt BESLAG leggen op de containers … aan contraband, totdat alle royalties en extra kosten zijn vereffend … en een schikking voor toekomstige zaken is gemaakt.

    Dat daarvoor en daarbij de rechtbanken (en dus overheden) nodig zijn is nog al wiedes, al was het slechts als bemiddelaars. Uiteindelijk is het echter van enorm belang voor de vrije commercie zowel als de consument.

    Uiteraard zijn dat soort zaken tijdens de barter-trade era in oerdagen overbodig, maar het begint mij echter steeds veel meer op te vallen dat de hedendaagse libertarische idealogie vaker … NIET dan wel de contemporaine menselijke verhoudingen en transacties aan kan .. of het zelfs begrijpt.

  6. [35] Vertaling: ACP parasiteert volledig op de royalties die hij op zijn patenten ontvangt, en klaagt nu iemand hem deze geldstroom, die helemaal niks met eigendomsrecht te maken heeft, wil afpakken.

  7. [19]

    Deze hele draad is volgens mij weinig relevant als men zich bedenkt dat de Fortune-500 bedrijven alleen al op vele honderden duizenden recente patenten zitten waar levendig in gehandelt en verhandelt wordt.

    Behalve voor eigen gebruik proberen allen tevens om hun patenten zo veel mogelijk rendabel te maken. Waartoe men veelal zogenaamde "business development" (profit) centers opricht. Het probleem is echter vaker dat de aanbieders niet vaak in de gaten hebben welke toepassingen er voor hun technologien mogelijk zijn.

    Voorbeeldje: een optische firma bezit de patenten voor hydrofilische contactlens-materiaal maar moeten steeds 90% procent van het materiaal scrappen vanwege de hoge optische eisen. Een startop bedrifje echter kocht dat afgekeurde spul op en extrudeerde dat in aseptische dermatologische sponjes. Waarvan zij een miljard van produceerden totdat zij door een een grote farmaceutische firma werden geacquireerd. En daar wa het bedrijf met de Thin Film Transitoren (TFT)technologie in een geheel andere industriele sector, terwijl nu de meeste flatscreens anders niet eens geproduceert kunnen worden …

    Als individu profijt uit het octrooirecht te putten is en blijft echter een moeilijk zaak.

  8. Ik ben alweer weg HUB, en je weet WAAROM … Overigens zijn royalties oneindig beter en te verkiezen dan de bedeling …

  9. [16] Walt,
    Als je jouw product al verkoopt aan derden, ook al is het beschermd met een geheimhoudingsovereenkomst, is het product volgens de octrooiwet niet meer nieuw en is het dus niet meer octrooieerbaar. Als één van jouw klanten kwaad wil heb je een probleem!!!

  10. Een octrooi verschaft je het recht om te mogen prodederen 20 jaar lang.
    Als je niet de middelen hebt,heb je een probleem.
    Sinds 1992 ben ik eigenaar van een octrooi en sta mij met de rug tegen de muur te verdedigen tegen inbreuk.
    De kosten om een Wereldwijd octrooi te krijgen zijn enorm en het in stand houden ook. Je krijgt eigenlijk voor dat geld niets terug. De octrooi gemachtigden en advocaten vinden het prima zoelang ik maar betaal.

  12. [39] [40]
    Dat klopt.

    Het is hier dan ook erg goed geregeld, want betalen zul je.

    Laat dat octrooi maar varen Walt, kies voor de tweede optie, tenzij je sterft in het geld.

    Jetze

    Succes.

  13. [36]
    En over welke patent beschik jij dan germen? Op geneuzel?, zoals jouw "reacties" overal op het WWW laten zien?

    Ga de andere kant van het gazon eens bekijken…….

  14. [43] Ik ben geen Germen, daarom schreef ik ook IslamoFIEL, beter opletten.

  16. [45] Welgemeend (graties) advies aan Walt:

    1. Patenten, octrooien etc hebben slechts echte waarde wanneer zij een uiterst definieerbare en meetbare oplossing bieden, waar grote commerciele/technische behoefte voor bestaat, en waarin NIET door een trade-secret voorzien kan worden. Een patenthouder dient daarom absoluut te weten wat hij krachtens het patent precies CLAIMT. Want hoe meer en hoe vager de claims, hoe eerder het geen stand zal houden. Patenteer daarom alleen iets als het zonder NIET kan werken … maar patenteer vooral GEEN "verbeteringen" …

    2. Neem de autoindustrie als leiddraad. Er bestaan zeer fundamentele patenten voor zeer specifieke technologien en ontwerpen, Bijv. brandstof-injectie systemen en multilink suspensie, automatische transmissie etc. En toch hebben alle fabrikanten elk hun "eigen" oplossingen, edoch BETALEN wel degelijk royalties aan de originele uitvinders.

    3.Niet wetend wat jouw product is, behalve dat het een "apparaat" danwel systeem is dat "beter werkt" zou ik, als ik je was, slechts het uiterst werkzame deel daarvan proberen te beschermen. Via een patent of door geheimhouding, iets waarover jij alleen kan oordelen. Het zal je immers worst moeten zijn als het nagemaakt wordt maar gegaraandeert NIET EENS WERKT … Waar maak jij je dan druk om … Ooit werkte ik aan megavolt Van de GRAAF tandem deeltje-acelleratoren die twee critische componenten bevatten … Met name, een van neopreen gemaakte versnellingsband en de (gelijmde) glazen voltage-gradient kolom. Die beide echter slechts door bepaalde individuen met de hand geassembleerd konden worden. Daarom behielden de makers tot aan het einde van het leven van het product een virtuele monopolie, terwijl ELKE universiteit en nucleaire research faciliteit in de vrije wereld ermee is uitgerust.

    4. Nu besta ik persoonlijk van het arrangeren van (en participaties in) toepassingen van zeer specifieke "know how", maar van de meer dan 5 miljoen (Amerikaanse) patenten heb ik minder dan 100 in mijn portfolio en minder dan 20 hoogst rendabele. Hetgeen een indicatie is van de "waarde" van een patent. Dat patenten niet nuttig danwel onnodig zoals de auteur van de draad beweert is slechts een indicatie dattie NIET weet waartie over loelt ….

  17. [46]
    Gelul ACP.

    Waarom dacht je dat Toyota met Lexus op de markt verscheen?

    Juist ja, moeilijk te kopieeren.

    Octrooi en/of patent ……. onnodig.

  18. [47] Toyota betaald specific design ROYALTIES aan GM voor haar aircontioners (ook Mercedes betaald GM ervoor), Mercedes voor multiple link independent suspension, aan Chrysler voor differentialen aan Bosch voor brandstof injectie en antilock … etc… etc … Maar dat wenst men uiteraard niet aan de grote klok te hangen …

    Toyota is NIET op de markt gekomen om klanten weg te snoepen aan de high end. maar om hun EIGEN custome-base, zoals de Avalon en Camry-rijders, te behouden en te UPGRADEN. Grootste etnische groep in de VS die Lexus rijden? De Joden die perse niet in een mercedes of BMW gezien willen worden …

« Oudere reacties

Comments are closed.