Buitenhof is het wekelijkse discussieprogramma van de publieke omroep en wordt sinds jaar en dag intellectueel keihard voorbij gestreefd door veel ge(s)laagdere programma’s als Jensen!
Zo ook vandaag weer. CDA-prominent René Smit neemt het op tegen macro-econoom Bas Jacobs; discipline: argumentatief luchtschermen; onderwerp van handeling: versoepeling ontslagrecht.
Smit vindt vooral dat ‘we’ er ‘samen’ uit moeten komen via het model corporatisme extraordinaire – ook wel poldermodel genoemd. Jacobs is wat logischer ingesteld en vindt dat het Kabinet zich vooral niet moet laten gijzelen door de vakbewegingen – want dit leidt tot hogere bedongen lonen en dus minder werkgelegenheid/meer werkloosheid. Impliciet zit hier in ook de veronderstelling (die mij juist lijkt) dat als lonen (veel) hoger zijn dan de productiviteit dat dit de werkgelegenheid niet ten goede komt.
Ook stelt Jacobs dat het de ‘kwetsbare groepen’ zijn die voordeel kunnen hebben van een versoepeling van het ontslagrecht, maar dat juist deze mensen er bij een recessie linea recta weer uitvliegen. Daarom zou er een soort van safeguard ingebouwd moeten opdat deze mensen meer zekerheid krijgen. Op zich is dit al een rare redenering, er lijkt zich een tegenstrijdigheid in de argumentatie te zitten. (Maar dat komt vooral omdat we alle vooronderstellingen van de beste man niet kennen.) Duidelijker wordt wanneer Jacobs stelt dat de risico’s van arbeidsdeelname ‘NIET GELIJK VERDEELD ZIJN’ – want er is een groep werknemers met vaste contracten en er zijn werknemers met niet-vaste contracten. Hierin moet het ontslagrecht uitkomst bieden, MAAR wel met een safeguard ‘anders vliegen deze kwetsbare groepen er zo weer uit’.
Die safeguard werd impliciet en vaag gelaten door onze macro-econoom maar in de politieke wereld zal zo iets nooit iets zijn dat beleid opheft, maar eerder iets dat beleid toevoegt. De economische oplossing die Jacobs waarschijnlijk niet durfde te noemen is het opheffen van het minimumloon. (Voor Smit zou dit te simpel zijn want mensen hebben nu eenmaal andere overwegingen dan datgene dat in het simpele economische paradigma zit – de vraag is dan “welke dan precies?”. Het antwoord zal dan bestaan uit een woordenbrij waar vooral vaag moet worden gehouden dat het eigenlijk politieke overwegingen zijn; individuele subjectieve overwegingen van politici die hun macht ten gelde willen maken!)
Wat zou het opheffen van het minimumloon in combinatie met het ontslagrecht betekenen? Kwetsbare groepen kunnen en masse aan de slag (vacatures genoeg, ook op laag niveau) op het productiviteitsniveau dat ze hebben. Deelname aan het arbeidsproces heeft als voordeel voor hen (dus niet ‘voor ons’ = nietszeggende politieke rethorica!) dat ze zelfreddend worden, gevoel eigenwaarde neemt toe, ze raken ingebed in een sociale context en last but not least: ze kunnen hun vaardigheden ontwikkelen naar een (misschien niet schrikbarend – maar toch – veel) hoger niveau. Arbeidmarktmobiliteit heet dat.
De mensen die er tijdens een recessie uitvliegen zijn niet dezelfde mensen die Jacobs tot kwestbare groep heeft benoemd. Het is een containerbegrip. De mensen die ontslagen worden tijden recessies zijn de mensen die het minst productief zijn. Met een versoepeld ontslagrecht zullen dit dus mensen zijn die zowel in de ‘kwetsbare’ als ‘niet-kwetsbare’ zitten.
Op macro-niveau zal het gevolg zijn dat over het geheel genomen de Nederlandse economie productiever zal zijn dan in de (huidige) situatie met alle arbeidsmarktbeperkingen. Meer productiviteit is een hoger BNP. Een hoger BNP betekent dat men (individueel) meer te besteden heeft. Dit zal tot meer consumptie leiden, dus zal de vraag naar producten toenemen. Gevolg daarvan is kansen voor nieuwe en bestaande ondernemers om in het gat te springen wat weer leidt tot meer werkgelegenheid. Het is geen utopische wereld die ik beschrijf, ook daar zullen mensen ongelukkig zijn en/of werkloos. Maar de voorwaarden voor een vrij en gelukkig leven zullen veel beter zijn namelijk de economische voorwaarden. De huidige situatie is dat politici productiviteit en welvaart wegnemen om hun arbitraire en contra-productieve luchtkastelen te bouwen en onderhouden. Want dat staat zo sociaal! Karl Marx (en hij had het weer van de Schotse Verlichters) had gelijk dat het economisch systeem de basis is van maatschappij en beschaving en de mens(elijk)heid. Vandaar dat wij moeten streven naar een vrije maatschappij en dus vrije economie met een zo weinig mogelijk parasiterende en ‘in-de-weg-staande’ overheid. Dát is wat een apolitieke economisch wetenschapper in Buitenhof zou moeten verkondigen.
Abso fucking lutely! Helemaal mee eens. Wat ik erg vind is dat de term vrije markt werking verkracht wordt in Nederland, men weet nauwelijks wat het inhoudt maar toch is men er allemaal over eens dat het eigenlijk slecht is, net als efficientie, dat is ook slecht. Zoals Milton Friedman zegt the road to hell is paved with good intentions en we moeten niet kijken naar de intenties van bepaald economisch beleid, maar de resultaten en de uitkomsten daarvan. Die staan vaak haaks op de gewenste bedoelingen en de gehoopte resultaten, maar alsnog houdt men vast aan wat men had bedacht zelfs al werkt het averechts!
Zal allemaal wel. Toen onze universitair econoom bij hoog en laag bleef volhouden dat de huren (dat is: honderden euro’s voor een vooroorlogs huis met als enige kosten een driejaarlijks likje verf) door de overheid kunstmatig laag gehouden worden luisterde ik al niet meer.
Toen hij het zelfs bleef volhouden nadat de CDA’er hem had uitgelegd dat de huren kunstmatig hoog zijn dankzij de kunstmatige bouwgrondschaarste, ben ik maar weggezapt.
"De mensen die ontslagen worden tijden recessies zijn de mensen die het minst productief zijn".
In een voor de schrijver ideale wereld misschien. "het hemd is nader dan de rok". Ook in het bedrijfsleven en daar helpen 1000 wetten of juist het ontbreken daarvan helemaal niets aan.
Indien het ooit werkelijkheid zal worden wat schrijver beweert, dan zouden we dat moeten kunnen terugvinden in de krantekoppen die ons dan ook zullen melden dat bij collectieve ontslagen ‘grote groepen in de managementlagen’ als eerste de baan zullen verliezen. Voorlopig is daar geen enkele sprake van. Zij zijn immers de aangewezenen die de werknemers aan zullen wijzen die geen hemd zijn.
Productieve werknemer? Ja, voor de status, meerdere glorie, en ten faveure van de macht van de individuele manager. Maar per definitie NIET t.b.v het bedrijfsresultaat!
[3] "De mensen die ontslagen worden tijden recessies zijn de mensen die het minst productief zijn".
Natuurlijk is er een onderscheid te maken tussen productiviteit en hiërarchie. In de praktijk zal het vaak zo zijn dat de ‘uitvoerende’ afdelingen het meest zullen merken van een dalende vraag/economsiche neergang (zijn synoniemen) en dat het management daar later wat van zal merken omdat er eerst een hele uitvoerende afdeling afgevloeid zal moeten zijn voordat het management ‘onmisbaar’ is. Ik snap echter ook dat u een soort van ‘arbeider-immer-in-de-slachtofferrol’ wilt neerzetten, dat is uw goed recht.
Vooral in een meer flexibele arbeidsmarkt zullen de arbeiders met weinig vaardigheden/lage productiviteit her en der worden weggedetacheerd en dus vrijwel per definitie verzekerd zijn van werk (alleen niet verzekerd van vast werk). Maar zo is er altijd wel wat te neuzelen.
[2] Mja, de econoom heb ik wat omgevormd naar hoe ik het het liefst zou zien. De CDA Politiker heb ik maar gelaten voor wat hij was : [vul zelf maar in]. Na het bewuste debat ben ik ook maar weggelopen om bovenstaande verslag neer te typen…
[4] ‘Ik snap echter ook dat u een soort van ‘arbeider-immer-in-de-slachtofferrol’ wilt neerzetten, dat is uw goed recht’.
Nee, niet per definitie. Ook een ‘arbeider’ kan een ‘hemd’ zijn. Theoretisch klopt uw betoog wel, maar in de praktijk spelen mechanieken en processen van overheersende importantie -welke nimmer of slechts zelden worden benoemd (en het door mij nu aangedragene er 1 van is)- een overheersende en doorslaggevende rol. Voor de goede orde wil ik vermelden zelf ook ‘werkgever’ te zijn.
[2] De effectieve huren van velen zijn in zekere zin ook kunstmatig laag. Vandaar dat er ook een tekort aan woningen is in bepaalde segmenten …
Dat op een ander niveau de huren wellicht lager zouden zijn als ook de woningbouw vrijgegeven zou worden, klopt natuurlijk wel, maar zijn in zekere zin twee losse overheidsingrijpingen.
Comments are closed.