Recentelijk stuitte ik op een uiterst opmerkelijk fenomeen. Na lang intern beraad en hier en daar een vooronderstelling te veel, kwam ik tot de bizarre constatering dat vakbonden hypocriet zijn. Nu is het altijd leuk om weinig flaterende naamwoorden bij socialisten en hun ideeën te voegen. Het is echter nog amusanter en meer beledigend als deze bijvoeglijke naamwoorden ook daadwerkelijk de kern van het probleem raken. .
Iedereen kan een socialist dom noemen en daarbij zelfs in het profane treden. Edoch, dit sorteert weinig effect; de socialist is nauwelijks beledigd en acht de belediging van weinig belang gezien het gebrek aan intelligentie van de wijze waarop deze gebracht is. Of onze socialist is daadwerkelijk dom en begrijpt de belediging niet. Hoe het ook zij, om beledigd te worden door een intelligent mens, is erger dan een willekeurig onsmakelijk scheldrelaas van de gemiddelde SBS6-kijker.
Het is om die reden dat ik op deze zomerochtend met u eens grondig een belediging aan het adres van de vakbonden wil doornemen. Ze zijn hypocriet en dat gaan we onderbouwen. Aan het einde van mijn belediging zal ik duidelijk maken waarom het niet verkeerd is dat door een zwart-witbril naar de politiek kijken maar dat we door de verkeerde zwart-witbril kijken
De ironie van het vakbondswezen, gedrapeerd in rode klederdracht en met een aangeboren afwijking naar links, is dat het een prachtig argument vóór de vrije markt is. Beter gezegd, het is een geweldige verdediging bij verbale aanval óp de vrije markt. De logica hierachter is weinig verhullend. Wanneer een socialist betoogt dat in een vrijemarkteconomie de arbeiders worden uitgebuit, is een mogelijke repliek dat de vrijheid in die markt bestaat voor arbeiders om zich te verenigen in een vakbond.
Men moet de vrije markt beschouwen als een natuurlijk
geheel van interne checks and balances die voor natuurlijke stabiliteit en continuïteit zorgen. Het verschijnsel van vakbonden kunt u met een gerust hart onder die checks and balances scharen.
De vakbonden, in een samenleving waarin hen geen bijzonder recht wordt toegekend, zijn een natuurlijke reactie op de onderhandelingspositie van de werkgever en brengen een balans waarbij eenieders soevereiniteit perfect gewaarborgd blijft. De vakbond is dus een mogelijk gevolg van de vrije markt en dus, an sich, niet slecht.
Nu is het probleem bij de vakbonden zeer evident. De reden dat ze naar links neigen, is dezelfde reden dat sommige industriëlen de kans aangrepen om politieke macht te gebruiken voor zelfverrijking in de 19de eeuw. Het doel van de vakbond is, gelijk de industriëlen, immers niet een zo eerlijk mogelijke samenleving. Het doel van de vakbond is macht aan haar leden en geld naar haar bestuurders. Het doel van de industriëlen was macht aan henzelf en geld aan henzelf. Hoewel de gelijkenis tussen deze rechtse en linkse belangengroepen erg groot is, is er één duidelijk verschil te ontwaren. Waar de rechtse belangengroepen, zoals de adel in de middeleeuwen, weinig aan public relations deden en zich niet verscholen achter onheuse ideologische argumenten, verscholen de vakbonden zich al vanaf begin af aan achter Das Kapital en hadden zij public relations in de vorm van d’Internationale (de nazi’s, die overigens ook als links kunnen worden omschreven, vormen hierop een uitzondering). Nu is dit wel een noodgeboren verschil. De vakbonden moeten immers grote groepen aanspreken met (onheuse) argumenten en PR waar de industriëlen zich hier geenszins toe genoodzaakt weten.
De vakbond kent dus grote gelijkenis met de groepen en individuen waartegen ze al eeuwen ageert. Er is geen fundamenteel verschil in motivatie te ontwaren daar deze bij beide simpelweg ‘zelfverrijking’ is. Daar ligt dan ook de hypocrisie. Het geeft tevens aan dat het gangbare politieke spectrum ernstig inadequaat is. De gangbare verdeling is immers nog altijd, ‘links’ en ‘rechts’. Een enkeling maakt gelukkig het onderscheid tussen het veelal foutief veronderstelde ‘rechts’ en ‘liberaal’. Deze laatste driedeling moet eigenlijk worden terug gebracht naar de volgende tweedeling: enerzijds is er ‘gouvernementeel kapitalisme’ (bepaalde belangengroeperingen, bijvoorbeeld vakbonden of industriëlen) en anderzijds is er ‘individueel kapitalisme’ (individuen streven hun eigen geluk na en doen dit via handelswegen i.p.v. het maken van wetten).
Goed betoog, en ik ben het grotendeels eens, maar vakbonden zijn volgens mij ook (juist) in een vrije markt volkomen overbodig. In een vrije markt, waar concurrentie heerst tussen werkgevers, zal iedere werknemer automatisch zijn optimale loon krijgen. Dit is ongeveer gelijk aan de hoeveelheid productie die de werknemer bijdraagt aan de onderneming. Daarvoor heb je geen vakbond nodig.
Vakbonden leven juist, zoals het stuk aangeeft, om hun (bestuurs)leden onevenredig te bevoordelen in verhouding tot hun werkelijke productiviteit. Men wil gewoonweg MEER dan wat men werkelijk produceert en waard is. Natuurlijk is dat een nogal hachelijke onderneming, omdat dit slechts ten koste kan gaan van andermans productie, of van de winst (waar je pensioenfonds, beleggingen en spaarrekening uit worden betaald), of leidt tot hogere prijzen wat in feite neerkomt op een loonsverlaging. En met een beetje pech gaat dit zelfs ten koste van de banen van de minst productieve werknemers, omdat de verhoging van hun loon boven hun werkelijke productiviteit de werkgever ertoe noopt hen te ontslaan.
In een half-geplande "markteconomie" als de onze heeft het heel misschien nut om lid te zijn van de vakbond, als je erop gokt dat je één van de weinigen bent die het voordeel plukt van de corporatistische onderonsjes tussen politiek-vakbond-werkgever. Maar waarschijnlijker is dat je tot minstens één, eerder zelfs meerdere, van de benadeelde categorieën behoort.
[1] Owl, je schreef: "In een vrije markt, waar concurrentie heerst tussen werkgevers, zal iedere werknemer automatisch zijn optimale loon krijgen. Dit is ongeveer gelijk aan de hoeveelheid productie die de werknemer bijdraagt aan de onderneming."
Dus draait het voor een werknemer alleen om het optimale loon? Hoe optimaal kan een door de werkgever uitgekeerd optimaal loon zijn, als bijvoorbeeld de arbeidsomstandigheden echt ten hemel schreiend zijn? In hoeverre kan een werkgever zich verschuilen achter het argument dat er "altijd wel iemand zo gek is" om de klus te klaren? Als het slechts de hoeveelheid bijgedragen produktie is die telt, dan wordt de dwang-grens nogal schimmig.
[2] Waarom zou iemand die niet bereid is uitgebuit te worden alleen naar adequaat loon kijken en niet naar "arbeidsomstandigheden"? Overigens dient dit laatste begrip nader gedefinieerd te worden, want in tegenstelling tot sommige meningen (Joustra, anyone?) is een adequate werkplek niet hetzelfde als een luxe werkplek.
De werkgever die overal maling aan heeft omdat er "altijd wel iemand zo gek is" zal merken dat hij altijd met de kneuzen opgescheept zal zitten, omdat mensen die kwaliteit bieden ook kwaliteit zullen eisen. Dat is de aard van het beestje. Het is dus in het belang van de werkgever om een evenwichtig pakket aan te bieden, en naast een goede beloning hoort daar ook een goede werkomgeving bij.
[1] Eens. Een vakbond, ook eentje die geen ‘extra rechten’ krijgt toegekend, zal ergens zijn bestaansrecht aan moeten ontlenen. Dat is dus aan belangenbehartiging van de aangesloten werknemers, die daar contributie voor betalen. Onvermijdelijk resultaat is dat de vakbond zich dus zal inzetten om voor haar leden betere condities te scheppen. En daarmee zitten we alweer in de collectivistische spiraal.
Naar mijn stellige overtuiging hebben vakbonden geen enkel bestaansrecht, ook niet in een vrije markt. In een vrije markt kunnen ontevreden werknemers hun krachten bundelen en zelf een concurrerend bedrijf oprichten, waar ze zelf de condities bepalen.
[1] "Goed betoog, en ik ben het grotendeels eens, maar vakbonden zijn volgens mij ook (juist) in een vrije markt volkomen overbodig. In een vrije markt, waar concurrentie heerst tussen werkgevers, zal iedere werknemer automatisch zijn optimale loon krijgen. Dit is ongeveer gelijk aan de hoeveelheid productie die de werknemer bijdraagt aan de onderneming. Daarvoor heb je geen vakbond nodig."
Mijn uneducated (alhoewel ik wel veel high level labour market courses heb ‘moeten’ volgen) guess is dat vakbonden misschien iets slinken in een vrije (arbeids)markt. Het belangrijkste is echter dat ze niet meer onterecht bij de sociaal-economische planningsbureau tussen overheid/werkgevers/vakbonden zitten.
Ook denk ik dat de functies die vakbonden in ene vrije markt kunnen vervullen, bijvoorbeeld het toch enigzins collectiviseren van arbeidscontracten om de transactiekosten/monitoringskosten omlaag te brengen, vooral op ondernemingsschaal zal plaatsvinden in de vorm van (al bestaande) ondernemingsraden.
Ook vind ik dat ‘optimale loon’ in je citaat wat klinken als blackboard/neo klassiek economics propaganda. Je kan namelijk niet bepalen of dst loon ‘optimaal’ is. Het zal alleen he resultaat zijn van vrijwillige interactie tussen individuen wat het all the way rechtvaardigt. Als je werkgever clueless is kan ‘ie je zowel te veel als te weinig betalen tov je productiviteit (bijvoorbeeld omdat je heel aimabel in de omgang bent, of bepaalde Playboy-achtige kledingmaten hebt). Als de man/vrouw het echter bereid is je te betalen, en hij gaat niet broke, dus hij is meer een satisficer dan een optimizer, dan is je loon toch gerechtvaardigt.
"In een half-geplande "markteconomie" als de onze heeft het heel misschien nut om lid te zijn van de vakbond, als je erop gokt dat je één van de weinigen bent die het voordeel plukt van de corporatistische onderonsjes tussen politiek-vakbond-werkgever. Maar waarschijnlijker is dat je tot minstens één, eerder zelfs meerdere, van de benadeelde categorieën behoort."
^—- Vind ik een lastige. Aan de ene kant zijn vakbonden gewoon overhead/meuk. Aan de andere kant bevredigen ze de subjectieve behoefte voor bescherming (ook al is dat in de praktijk niet aantoonbaar/onterecht). Opgebouwde instituten, ookal zijn ze vanuit bepaalde perspectieven overbodig , zullen toch niet zomaar verdwijnen omdat de benadeelde categorieën zich simpelweg niet benadeeld voelen.
Vrije vakbonden komen eigenlijk alleen maar voor in liberaal-kapitalistische landen. In socialistische en autoritair-rechtse landen zijn vakbonden meestal een verlengstuk van de staat.
In een liberaal systeem bestaat namelijk de vrijheid van vereniging, vrije vakbonden kunnen en zullen daar dus ook ontstaan. het is een misverstand om te denken dat vakbonden zich per definitie als tegenstander van de ondernemers zouden opstellen. Sterker nog, de eerste vrije vakbonden in Nederland werden in de 19e eeuw vaak met behulp van ondernemers opgezet. Vakbonden waren dan ook lang niet allemaal socialistisch georienteerd.
Ondernemers en werknemers willen namelijk gewoon hun vak uitoefenen. het vaststellen van optimale arbeidsvoorwaarden en beloning willen ze liever uitbesteden aan mensen die daarin gespecialiseerd zijn. Het is namelijk een illusie om te denken dat iedere werknemer en iedere ondernemer een volledig inzicht heeft in de marktwaarde van arbeid. Stakingen zie/zag je dan ook juist uitbreken in tijden dat er reletieve tekorten waren op de arbeidsmarkt. In tijden van overschotten op de arbeidsmarkt zie je weer meer arbeidsrust. Een staking kun je in een liberale samenleving zien als een collectieve ontslagname, kennelijk kunnen deze arbeiders elders meer verdienen en dat maken ze op die manier duidelijk aan de ondernemer. In een niet-liberale samenleving ligt dat vaak anders.
Verder fungeerden vakbonden als particuliere verzekeraars. Leden van vakbonden waren via de vakbond verzekerd tegen risico’s als werkloosheid en arbeidsongeschiktheid. Pas in 1914 werd de werkloosheidsvoorziening genationaliseerd, en vlak na WOII werden vakbonden en ondernemersverenigingen genationaliseerd en ingevoegd in het corporatistische stelsel.
Mooie schrijfstijl, intelligente inhoud. Ik kijk vooruit naar je eerste boek, LZ!
Vakbonden zijn helemaal GEEN enkel deel van een systeem van checks en balances … INTEGENDEEL, eenvoudig omdat zij het evenwicht juist STEEDS en uitsluitend in HUN eigen voordeel wensen te laten DOORSLAAN.
Zulks tenkoste van wie maar ook. En dan heb ik het vooral over het belang van de vakbondleiders en NIET van hun economische zwakkere (per definitie weinig intelligente en zelfstandige) leden. Want vakbonden weten maar al te goed wie uiteindelijk hun boterham beleggen, en zij bevoordelen daaro zo nodig eerder de werkgevers die de werkers EN de vakbonden in leven houden …
NIET toevallig dat vakbondsleiders als TulbandKok, Melkert en de enige tijd geleden afgepeigerde burgemeester van Tilburg zowat LETTERLIJK over de ruggen van vakbondsleden en dagjeswerkers, oude van dagen, weduwen en wezen, gehandicapten, ziekelijkelijken en behoeftigen, maatschappelijke en geestelijk zwakken zowel als van analfabetische immigranten moeten.
Gelukkig hebben de vakbonden vanwege de proliferatie in cummnunicatie steeds MINDER te bieden en worden hun "marges" flinterdun. Terwijl eerder kracht en hun "toegevoegde waarde" hoofdzakelijk bestond uit het … steeds ACHTERHOUDEN van informatie, en het "bemiddelen" door het plegen van economische CHANTAGE … op zowel de wergevers als de wernemers. Het is immers GEEN wonder dat de georginiseerde MISDAAD stteds belangstelling heeft voor vakbonden …
En het is dan ook geen wonder dat zij conitinuiteit voor hun in wezen IMMORELE en inferieur bestaan zoeken in een deel te ZIJN van de overheid …
Vakbonden zijn zuiver en allen MACHTS manipulateuren en drage geen enkele waarde bij …
[8] Waarom werden arbeiders dan toen lid van de vakbond? Klaarblijkelijk vervulden vakbonden in de 19e en vroege 20e eeuw eeuw wel een nuttige functie, althans voor arbeiders.
"Vak"bonden onstonden uitsluitend vanwegen de wens om door het MANIPULEREN van vraag en aanbod … voordeel te behalen. Vakbondengedoe is ZUIVER een BUSINESS … en als SJOSJIALISME …
Met name omdat in eerdere fasen van de industriele ontwikkeling (maar overigens net als bij landarbeid) arbeiders slechts de commoditeit genaamd … SPIERKRACHT in de aanbod hadden.
In (en met) die commoditeit gingen de vakbonden aan de slag … uiteindelijk steeds ten koste van de werkgeveres en vooral van de CONSUMENT. Dat werkers werden overgehaald zich bij de bonden aan te te sluiten kwam uitsluitend omdat PEZEN en SPIERBALLEN nu eenmaal aan mensen vastzitten …
[2]
Lotta Fuzz,
Arbeidsomstandigheden zijn in feite onderdeel van het loon.
Als een werkgever bijvoorbeeld een paar oorbeschermers moet betalen, zal hij dit onder "optimale" omstandigheden waar de werknemer exact het loon krijgt wat hij aan productie voor het bedrijf oplevert, uit diens loon halen. Dus als jij bijvoorbeeld 2000 euro per maand verdient, zal hij daar eenmalig een x bedrag vanaf halen om jouw oorbeschermers te betalen. Dit geldt in wezen voor alles wat betreft arbeidsomstandigheden. Niets in het leven is gratis, dus ook alle extra maatregelen ter verkleining van risico’s of veraangenamen van het werk kost geld.
En dan kom je op het lastige punt dat sommige mensen veel meer veiligheid en comfort wensen dan anderen. Ik zou zeggen dat ze dat dan zoveel mogelijk zelf moeten betalen, al dan niet samen met de andere werknemers die dezelfde bescherming of comfort wensen. Natuurlijk heb je dan gevallen waar ook degenen die niet geïnteresseerd zijn in extra comfort of veiligheid eventueel meeprofiteren van die extra maatregelen (als het bijvoorbeeld niet om oorbeschermers gaat, maar om het aanschaffen van minder lawaaierige machines of zo), maar dan vind ik nog niet per se dat de meer veiligheidsminnende werknemers zomaar het recht hebben om die behoefte aan iedereen op te dringen en te eisen dat anderen daaraan meebetalen.
Sommige mensen hebben behoefte aan "veiligheid" met overal camera’s op straat, maar ik niet. Ook die biometrische paspoorten (voor zover die mijn privacy aantasten en veel geld kosten) zie ik niet zo zitten. Laat ze dat dan ook maar zelf betalen, ook al "profiteer" ik er misschien in bepaalde gevallen ook van.
[5]
Arend,
Uiteraard kunnen vakbonden ook in een vrije markt nuttige functies vervullen, maar dat zijn dan niet echt de traditionele vakbondsfuncties. Het gevaar bestaat ook altijd dat ze wel proberen om een voordeeltje te behalen ten koste van de werkgever en andere werknemers.
Ik wilde ook niet direct beweren dat het een absolute regel moet zijn dat je loon gelijk is aan je werkelijke productie. Als iemand meer betaald krijgt, geheel vrijwillig omdat iemand nou eenmaal een beetje dom of gecharmeerd is van die werknemer, is dat een leuk gelukje voor ze. Als ze minder betaald worden is het minder leuk, maar dan zullen ze door concurrentie op de markt (of door zelf een bedrijf op te richten) wel de optie hebben om meer te verdienen.
Op zich ben ik geen economisch onderlegd persoon, en gebruik gewoon mijn gezond verstand om te beoordelen of de dingen die economen en anderen beweren logisch lijken of niet. En het lijkt me een zeer logische stelling dat lonen altijd "neigen" (dus niet per se gelijk zijn) naar de productie van een werknemer. Een ondernemer die stelselmatig meer betaalt, zal zichzelf tekort doen. En een ondernemer die stelselmatig minder betaald, zal zijn werknemers zien vertrekken naar een werkgever die een kans ziet om zijn productie en winst nog een beetje te verhogen.
Ik ben het ook met je eens dat het nogal subjectief is of mensen lid willen zijn van een vakbond. Als ze begrijpen dat ze minder verdienen door die vakbond, zullen ze dat misschien nog niet erg vinden, omdat ze het als een sociale daad voelen dat een deel van hun productie naar de minder productieve collega’s gaat. Dat is uiteraard aan mensen zelf, en zolang de vakbond maar geen dwingende macht verkrijgt is er niets aan de hand. Ik zeg alleen dat logisch gezien een vakbond je geen enkel voordeel oplevert, tenzij je tot die minder productieven behoort die wel meer betaald worden dan wat ze produceren, toch niet hun baan verliezen, en niet hun loonsverhoging zien verdampen door hogere prijzen of lager rendement op hun pensioenfonds, aandelen, of bankrekening. Maar dit gaat dan wel ten koste van een onvrijwillig betalend ander mens, en hoe groot is de kans dat je tot die groep behoort?
[12] We zijn het eens, behalve op het punt dat je geen ecomisch onderlegd persoon zou zijn. Iedereen is een economsich onderlegd persoon, we zijn alleen niet de personen uit de welfare economics die hun eigenbelang maximeren waardoor er geen efficiënte uitkomst gegenereerd wordt op macro niveau én dat dan de overheid maar moet ingrijpen. Mensen zijn feilbaar en economie is interactie met assymetrische informatie (wat betekent dat de markt per definitie niet perfect is). Met je stelling dat lonen neigen naar productiviteit en dat de waarde van vakbonden subjectief is schaar je je naast mijn inziens grootste economen en filosofen uit de Westerse geschiedenis. Die van de Schotse Verlichting en volgers.
NB: Ik denk dat zowel de functie als de vorm van vakbonden bij een vrije(re) markt zal veranderen. Hoe en wat is niet te voorspellen; ik denk alleen dat díe vakbonden (die je dan amper nog vakbonden kunt noemen – of er komt een betekenisverandering van het woord in het taalgebruik) wel meer gerechtvaardigd zijn dan de huidige die rond de corporatistische tafel mag plaatsnemen waar de overheid privileges uitdeelt aan de hoeders van het electoraat (de parasiterende belangenvereniginkjes).
Comments are closed.