“Plato, Kant en Hegel direct te associëren met massavernietiging, is potsierlijk” zo is beweerd. Als deze persoon de associatie had begrepen als zouden deze filosofen de Holocaust zouden hebben goedgekeurd, dan ben ik het ermee eens. Alleen, hij heeft het verkeerd begrepen. Met zeer veel recht zouden deze filosofen kunnen stellen “Wir haben es nicht gewusst!” Maar is dit voldoende? Ontslaat dit hen van hun verantwoordelijkheid?
In The ominous parallels ontwikkelt Leonard Peikoff een theorie over de wortels van het nazisme. En die wortels liggen volgens hem voornamelijk in de metafysische, epistemologische, ethische en politieke fundamentals van de stromingen die in Duitsland meer dan elders unchallenged gebleven zijn. Op al deze gebieden toont Peikoff hoe deze fundamenten de noodzakelijk voorwaarden waren om een destructieve beweging als het nationaalsocialisme tot een “succes” te maken.
Dat het een succes genoemd wordt, mag enigszins shockeren. Maar ook dit gaat naar de fundamentele betekenis van de dingen. Als moraal – en dan niet in de descriptieve, maar eerder in de normatieve betekenis van het woord – niet objectief is, niet door een denkproces kenbaar kan gemaakt worden, als het “cultuurgebonden” is, als het relatief is,… waarom vinden we het nationaalsocialisme dan slecht? Volgens welke standaard kunnen we het veroordelen? Geweld is ook een cultuur. Of om het met de woorden van een nationaalsocialist te zeggen: “Goed is datgene wat het Arische volk goed vindt; slecht is datgene wat het verwerpt”.
Metafysica
Peikoff legt de verantwoordelijkheid voor de ontwikkelingen die tot de verschrikkelijkste dictatuur van de moderne geschiedenis hebben geleid niet uitsluitend in de handen van Plato, Kant en Hegel. Hij noemt hen alleen omdat zij van groot belang zijn geweest, omdat het sleutelfiguren zijn. Plato noemt hij de vader van het collectivisme, de eerste totalitaire theoreticus. En zijn sublimatie van het collectieve, zeg maar de staat, is een direct gevolg van zijn visie op de werkelijkheid, van zijn metafysische leerstelling. De materiële wereld waarin wij leven is slechts een imperfecte weerspiegeling van de ware realiteit. Deze realiteit te kennen vergt een bijzondere kwaliteit.
En voor Plato is die kwaliteit de verantwoording voor de absolute macht. De wereld moet geregeerd worden door de filosofen. Diametraal tegenover Plato staat een man die de wereld waarin wij leven, die welke wij waarnemen voorstelt als de enige werkelijkheid. De werkelijkheid bestaat uit concrete, individuele entiteiten die allemaal beantwoorden aan de wetten van hun eigen natuur. De man heette Aristoteles.
In een kort historisch overzicht geeft Peikoff weer hoe de filosofie zwalpte tussen Plato en Aristoteles en hoe het Aristotelianisme op zijn hoogtepunt – in de eeuw van de verlichting – werd vermoord in Duitsland. De moordenaar was Immanuel Kant.
Epistemologie
Kant legde de nadruk op de kennisleer. Hij stelt dat bij ieder cognitief proces de geest automatisch de ontvangen gegevens wijzigt en vervormt. De geest filtert en structureert het verkregen materiaal volgens een set van aangeboren subjectieve processen waaraan het niet kan ontsnappen. Wat we zien, is niet de werkelijkheid, maar de eigen creatie daarvan. Voor Kant is de rede ontoereikend om de realiteit te kennen. Kennis wordt ingeruild voor geloof. Kant herintroduceerde, redde het mysticisme. De nationaalsocialisten maakten handig gebruik van de mystiek. Kant lanceerde de eerste aanval op de rede, de Duitse dichters en filosofen na hem voltooiden de misdaad en de nazi’s hadden vrij spel voor hun logica. Zonder ooit enig logisch systeem te hebben ontwikkeld hebben zij handig gebruik gemaakt van de sfeer van polylogisme om de geldigheid van redeneringen die streden met de eigen doelstellingen van tafel te vegen.
Kant zelf was geen volbloed etatist. Zijn politieke visie is historisch gezien van weinig invloed geweest. Daarvoor was hij net iets te veel individualist. Hij begreep namelijk niet dat dit streed met zijn metafysische en epistemologische fundamenten. Zijn invloed kwam echter voort uit het feit dat zijn aanval op de rede de deur wagenwijd openzette voor een hele reeks “volgelingen” die de Aristoteliaanse wet van de identiteit verder op losse schroeven zetten en het denken van de mens steeds dichter bij de acceptatie van de totale staat wist te brengen. De belangrijkste en meest etatistische daarvan was Hegel.
Zoals Plato en Kant was Hegel in metafysica een idealist. De ware werkelijkheid is een niet-materiële dimensie, buiten tijd en ruimte en los van menselijke waarneming. De werkelijkheid is een dynamisch kosmisch gedachteproces waarnaar gerefereerd wordt als de Geest, de Wereldrede, het Absolute, God. Marx heeft Hegel’s Geest vervangen door materie, en economische belangen, en de racisten hebben het vervangen door “bloed”.
Ethiek
In wezen zijn er twee aan elkaar tegengestelde benaderingen van de moraal mogelijk: egoïsme of altruïsme. De eerste gaat ervan uit dat de mens voor zichzelf moet leven en instaan, de tweede is gebaseerd op leven voor een of andere entiteit buiten zichzelf, op zelfopoffering.
Dat zelfopoffering de belangrijkste, meest gewaardeerde eigenschap was voor de Nazi’s wordt duidelijk onder meer uit slogans zoals “Du bist nichts; dein Volk is alles”. Het was Kant die als eerste gezegd had “Du bist nichts”.
De leer van het pragmatisme stelt bovendien dat de waarheidsgraad van iets wordt beoordeeld naar het nut, en dit zowel in wetenschap als in moraal. Ethische ideeën worden slechts aanvaard zolang zij “werken”. Een gebod als “Gij zult niet doden” is slechts geldig zolang het nuttig is. Goed en kwaad, net als waarheid en valsheid, zijn niet rigide, maar relatief. Ziehier de rechtvaardiging voor geweld: het individu is niets, moet alleen leven in functie het geheel (altruïsme), goed is datgene wat nuttig is voor het geheel (pragmatisme) en wie niet meewerkt aan het goed is slecht. Het ultieme antwoord is vernietiging.
In elke aspect van het nationaalsocialisme komen de elementen terug die ons leiden naar de filosofische fundamenten van Plato, Kant en Hegel en al hun mystiek-collectivistische aanhangers. Geen enkele filosoof zou op zijn eentje in staat geweest zijn een cataclysme als het nazisme voor te brengen. Maar het feit dat de filosofie in Duitsland was doordrenkt van idealisme, altruïsme en pragmatisme, tezamen met mystiek, racisme, irrationalisme en polylogisme, het feit dat er geen weerstand was, dat er decennia lang geen enkele dichter of filosoof de redelijke lof van het individu heeft gezongen, dat heeft het Duitse volk tot de hersendode massa gemaakt, met een overvloed aan mensen die desgevraagd de trekker overhaalden en achteraf met recht konden zeggen dat ze nergens van wisten.
Spot on.
Als je de misère en problemen in het Westen herleidt tot de ingebakken fouten en gevolgen van vervlogen filosofiegoden, dan stuit je bij de gemiddelde Nederlander op een hoofd met een groot vraagteken.
Ze kennen al die gasten niet eens.
Maar het is juist, dat altruïsme, etatisme, idealisme en nog wat ismes geleidt hebben tot het amalgaam van de sociaal-democratie. Toen kwam Marx en valideerde het met een ‘wetenschap’.
Ik probeer dit mensen altijd duidelijk te maken, maar het is vrijwel onmogelijk.
[1] " maar het is vrijwel onmogelijk"
Inderdaad heel moeilijk.
Het zou goed zijn om de oorzaken van die moeilijkheid te kennen.
Dat zou kunnen helpen voor de manier waarop we het kunnen uitleggen.
Het begrijpen is immers voor iedereen erg belangrijk.
Helder stuk, Arjen. Bedankt. Hier zijn enkele van mijn kritiekpunten.
Van Plato naar Kant lijkt een wel erg grote sprong.
Inderdaad introduceerde de politiek filosoof Plato de idee van een ideale staat, die in dienst staat van het "algemeen belang" en die geen individuele belangen kan dienen. In de praktijk vindt hij voor zijn staatsfilosofie geen gehoor en in zijn latere leven schijnt hij ervan terug te komen, als ik me goed herinner.
Kant daarentegen, ik heb het vorige week al gezegd, introduceert het begrip "categorisch imperatief", dat gebaseerd is op het universaliseerbaarheidscriterium van "subjectieve handelingsprincipes" (die hij "maximes" noemt), waarmee hij een "objectieve" ethiek ontwerpt.
Hij zegt: "Gebruik anderen nooit als middel voor je eigen doeleinden, maar eerbiedig ze ook als mensen met eigen doeleinden."
Kants ethiek houdt dus een individuele perfectionistische moraal in, in tegenstelling tot de sociale moraal (van de staat), die niet perfectionistisch kan zijn, omdat die in strijd komt met de individuele moraal, zodra hij aan het individu zou worden opgelegd. Op dat moment komt immers het handelen van de staat in strijd met het universaliseerbaarheidscriterium, waardoor het individu tevens in zijn wezen wordt aangetast.
De morele wilsbepaling van het individu is dus autonoom, waarop andere mensen / de staat dus geen grip kunnen krijgen. Kants sociale ethiek moet dus wel smal zijn, d.w.z. een "liberale" moraal avant-la-lettre.
Ik zie dus niet in, hoe Kants staatsfilosofie logisch zou moeten leiden tot een een totalitaire staat en evenmin, hoe zijn filosofie tot een subjectieve moraal in Kantiaanse zin, zou kunnen leiden.
Hier wil ik het voor nu bij laten. Ik ben benieuwd naar jouw reactie en die van anderen.
[1] Jimmy,
Daar moet ik het mee eens zijn.
Msg,
SpyNose
[2]
Nou we zouden moeten beginnen om de boeken van John Locke en J.S. Mill weer onder de aandacht te brengen. Feitelijk is het libertarisme hiervan afgeleid, net als de Amerikaanse grondwet. Dan zo het electoraat vrijwel direct naar ‘rechts’ omslaan.
Het knappe van Rothbard en Rand, of het briljante, was dat zij de pleidooien van bovenstaande mannen van ethische onderbouwingen voorzagen. Zij fuseerden economie met ethiek.
Het jammere is wel dat het sterkste pleidooi en ideologisch meest consistente pleidooi; anarcho-kapitalisme zo radicaal was en is, dat het voor tante Truus op de hoek niet als bevrijding, maar bedreiging wordt gezien.
Ik pleit voor kinderstapjes de goede richting op. Eerst maar eens scholen privatiseren en subsidies voor de media stoppen.
Ik vind dit samenvattinkje een zeeer bizonder geslaagd bewijs van "doorgeleerdheid". In dit geval t.a.v. het liberalisme. Nobel geloel …
Een teken des tijds, want elders zal men ook gegarandeert, dankzij de wijdverbreide doctorale "doooorleerderij", op elk gebied (behalve in de harde quantitatieve wetenschappen) vergelijkbaare onthullende tidbits vinden voot het sjosjialisme, VVD-opportunisme, de hedendaagse confessionele progressiviteit en elke andere menselijke … ismes.
MSG (monsodiunglutamaat) toegewenst! Niet errug gezond, maar wel "smaak" verhogend. Of niet soms?
[5] zeker in andere samenlevingen zijn er andere oorzaken. Die zullen me roesten.
Het gaat hier om het Westen, in het bijzonder Nederland – en ook de VS. Daar wonen we en daar willen we het beter maken.
Maar als ‘grote breinen’ als Plato, Kant en Hegel ongewild aan de wieg hebben gestaan van enge totalitaire staten, zou het dan ook mogelijk zijn dat Mill, Rothbard en Rand onbedoeld de basis vormen voor nog veel destructievere samenlevingsvormen? En kunnen libertariërs daarbij ook zeggen; wir haben es nicht gewüsst?
Ik denk hierbij met name aan het sociaal darwinisme dat ik uit de libertarische filosofie proef.
@Boer op klompen,
"Ik denk hierbij met name aan het sociaal darwinisme dat ik uit de libertarische filosofie proef."
Ik zie het verband niet zo. Kunt u dat uitleggen?
[8]
Daar ben ik ook wel nieuwsgierig naar, SpyNose.
Verder ben ik ook benieuwd hoe BoK denkt aan te kunnen tonen hoe een samenleving waarbinnen iedereen de kans krijgt om het beste uit zichzelf ter meerdere eer en glorie van zichzelf te halen, het slachtoffer-record van 10-tallen miljoenen (denk aan goelags, nazi-kampen etc.) zou kunnen gaan overstijgen. Wie en hoe maakt al deze slachtoffers in zo’n vrije maatschappij ?
Nou, mijn idee (vrees) over een totaal vrije samenleving is dat er toch een beetje het recht van de sterkste gaat gelden (waarin men waarschijnlijk ook weer snel zal ontdekken dat het collectief sterker is dan het individu).
[10]
Bedoel je met een totaal vrije samenleving een anarchie, of een samenleving met een systeem van vrijheid à Epstein 2003. Dat wil zeggen een systeem dat uitgaat van autonomie, (privaat) eigendom, contracten en bescherming tegen dwang en fraude.
Verklaar je nader a.j.b.
[9]
"een samenleving waarbinnen iedereen de kans krijgt om het beste uit zichzelf ter meerdere eer en glorie van zichzelf te halen"
Dit vraag ik me dus af. Ten eerste zijn mensen ongelijk, de een heeft meer kwaliteiten dan een ander dus de economische waarde van de een is per definitie groter dan die van een ander. De mogelijkheid voor het individu om zijn marktwaarde te verhogen is niet grenzeloos; iemand met een iq van 105 zal niet gauw chirurg of advocaat worden. Op zich geen ramp, maar er zullen ook groepen ontstaan waarvan de marktwaarde zo laag is (bv gehandicapten) dat ze niet in hun eigen basisbehoeften kunnen voorzien.
Ten tweede vraag ik me af of libertarisme ‘gelijke kansen’ creeërt.
Als je in een arm nest wordt geboren waarin er geen geld beschikbaar is voor opleiding zal het erg moeilijk worden je talenten te ontplooien. Dit zal best voor een deel ondervangen kunnen worden door bedrijven die opleidingen financieren voor
’talenten’. Maar meestal wordt talent pas duidelijk na een basis van opleiding. Doe maar eens een iq test bij een analfabeet.
[11]
Nee, ik bedoel niet eens totale anarchie.
Zelfs in een systeem gebaseerd op eigendomsrechten en volledige autonomie zal er volgens mij een klassen maatschappij ontstaan. Allereerst van zij die grond bezitten en zij die geen grond (kunnen) bezitten. De grondbezitters zullen idd autonoom zijn, zij die dit niet bezitten zullen volledig onderworpen zijn aan degene op wiens grond zij wonen.
[13]
Boer op Klompen,
Dat lijkt me een legitieme vrees, maar alleen als het land in monopolie wordt gehouden, en de (groot)grondbezitters geen concurrentie hoeven te vrezen. Zoals nu de Staten, zoals Nederland en in het verlengde de EU, totale territoriale controle over "hun" burgers kunnen uitoefenen.
[12]
Boer op Klompen,
Ik vraag me ook wel eens af hoe het in een geheel vrije maatschappij (een maatschappij zonder gedwongen betalingen en zonder belasting op arbeid), af zou lopen met de sociaal zwakkeren. Maar als de gehandicapten in zo’n maatschappij niet voldoende productief zijn, zijn ze dat nu dan wel? In de huidige maatschappij zijn ze afhankelijk van de nogal inefficiënte hulp van overheidsuitkeringen. In een vrije maatschappij zal dezelfde meerderheid van mensen die nu "democratisch" heeft besloten om bij te (laten) dragen aan die mensen, toch nog steeds niet willen dat de gehandicapten en arbeidsongeschikten van de honger omkomen?
Ik denk ook dat er wel een verschil is tussen "sociaal Darwinisme" en het "Darwinisme" van de libertariërs. De nazi’s waren "sociale" Darwinisten, omdat ze de macht van de Staat en het collectief gebruikten om bepaalde groepen te bevoordelen en anderen te benadelen. Dat waren niet per se de "sterkste" of meest productieve groepen die werden bevoordeeld, en niet per se de meest "improductieve" of "zwakke" die werden benadeeld. Dus in die zin was het niet alleen een immoreel systeem, het was vanuit het oogpunt van productiviteit en "evolutie" ook nog eens contra-productief. Het libertarisme, in het extreme doorgetrokken, en uitgaand van een absurd mensbeeld waarbij alle succesvolle mensen een stel psychopaten zouden zijn die het werkelijk niets kan schelen of grote groepen mensen omkomen, zal in het ergste geval de echte "zwakkeren", namelijk de mensen die onvoldoende kunnen werken of produceren om te overleven, "laten" sterven. Het verschil, tussen actief doden van mensen die door de Staat als "zwak" worden bestempeld, of het "laten" sterven van mensen die werkelijk zichzelf onvoldoende kunnen bedruipen, zal ervoor zorgen dat zelfs in dat hele extreme, absurde scenario van 99% onverschillige productieven en 1% hulpeloze improductieven, nooit de extreme sterfte of onrechtvaardigheid van het collectieve "darwinisme" van de fascisten en socialisten wordt bereikt.
Bovendien, hoewel ik zelf wel enige moeite heb met het idee om de zwakkeren te laten sterven, valt er moreel gezien wel wat te zeggen voor de stelling dat zwakkeren niet het recht hebben om de sterkeren als slaaf te gebruiken. Voor het idee dat de sterkeren de zwakkeren actief mogen doden, of ook als slaaf gebruiken, valt eigenlijk moreel gezien helemaal niets te zeggen.
Over het hoofdartikel zelf, dat is interessant om te lezen.
Maar ik denk dat de gemiddelde Duitser ten tijde van Hitler geen biet wist van filosofie of moraal, net als de meeste wereldburgers nu. Ze lieten zich gewoon door een demagoog verleiden, die hun persoonlijke belangen uitspeelde en ze de indruk gaf dat ze konden profiteren ten koste van anderen. We kunnen natuurlijk filosoferen tot we een ons wegen, maar als de meerderheid in een democratische samenleving een voordeel kan behalen door de minderheid als slaaf te gebruiken, klinkt de moraal dat dat "niet juist" is, en dat ze dat toch ook zelf niet zouden willen, wel erg hol. Hoe overtuig je een bevolking van vrijheid, als die vrijheid niet in hun eigen belang is? Als ze meer te winnen hebben, materiëel gezien, van een systeem dat de productiviteit van anderen afroomt, of als ze een geestelijk sterke bevrediging ondervinden van het beperken van andermans vrijheid?
Hoogstens kun je ze erop wijzen dat de overheid niet alleen hun favoriete beperking zal invoeren, en ook wat slavernij betreft niet slechts hun buurman zal inzetten als dienaar, maar vroeg of laat ook op hun eigen voordeur zal kloppen.
Arjen,
Een erg interessant en prikkelend artikel. Kan iemand een geschikte manier aanraden om aan "The ominous parallels" te komen?
[4] Jimmy,
Mill?! dat is in mijn ogen toch echt een groot collectivist in de voetsporen van Bentham.
[8] [9] [10]
Heren,
Zoals sommigen weten, ik ben volledig zelfstandig tot het libertarisme gekomen. Opmerkelijk is dat ik daarop kwam via een soort van sociaal darwinisme; al wist ik op dat moment niet welke geschiedenis die stroming heeft gehad. Het spreekt ook voor zich dat mijn overtuigingen zeer weinig gelijkenis met die van de nazi’s en de sociaal darwinisten vertoonden en vertonen. M.i. is het idee van ‘sociaal darwinisme’ niet slecht, de interpretatie die men daaraan heeft gegeven is echter kwaadaardig te noemen.
Door cultuur tot stand gekomen standpunten, hebben geen waarde. De rede is de enige mogelijkheid om kennis te vergaren en ervaring te interpreteren. (Lockiaans) De rede deed mij kijken naar referentiepunten om een sociale (in de zin van, maatschappelijke) filosofie op te baseren. Het enige referentiepunt dat ik vond was de mens zelf > de stap naar evolutie is vervolgens maar klein.
Op basis van, door evolutie ingegeven instincten, formuleerde ik een aantal theses over ‘wat natuurlijk is en wat niet’. ‘Goed’ of ‘slecht’ is immers nergens te ontwaren in de natuur. Enkel natuurlijk en tegen-natuurlijk.
Het staat buiten kijf dat collectivisme zéér tegen-natuurlijk is, ook nazisme. De sociaal darwinisten hebben er dus niet verkeerd aan gedaan de natuur in beschouwing te nemen om een referentiekader te vergaren. Ze hebben enkel een zéér verkeerde uitleg daaraan gegeven.
Het is non sequitur om te stellen dat het feit dat er zwakkeren en sterkeren zijn, een reden is om de zwakkeren af te maken. Het is juist zo dat de natuur zijn werk moet kunnen doen en dat moet niet kunstmatig beïnvloed worden.
Het recht van de sterkste is essentieel voor de mensheid. Zaken als overbevolking (zoals in Afrika) zijn het gevolg van inmenging in de ‘circle of life’. (U ziet wel, zelfs Elton John is een filosoof)
Dit alles betekent niet dat het gerechtvaardigd is een ander uit eigen belang ‘op te eten’ in metaforische zin. De individuele soevereiniteit die de mens behoort te hebben, komt namelijk eveneens voort uit de pure rede.
Breng deze conclusies samen en je hebt een samenleving waarin het recht van de sterkste, via handel geldt en waarin het individu, inderdaad via contractrecht e.d., soeverein is.
groet,
Lodderzat
PS: m.i. heeft het woord ‘sociaal’ in sociaal darwinisme, slecht betrekking op het feit dat het een maatschappelijke visie betreft.
[6] Zorg eerst dat het je zelluf beter gaat …. of wil je daar je "beroep" van maken?
[17]
Dan moet je ‘On Liberty’ eens lezen, daar verdedigt Mill genoeg standpunten tegen de Staat. Toegegeven, hij heeft z’n fouten, maar individuele vrijheid wordt in dat boek door niemand zo goed verdedigd als hem. (Utilitarianism, is een betreurenswaardig boek, maar niet slecht beargumenteerd.)
Behalve Rand, Rothbard et al.
[19]
Ik doe m’n best ACP, ik doe m’n best.
[12] Voetbal ploegen speuren heel aktief naar jong talent. Nu loont het voor de meeste beroepen niet, vanwege beschermingen van de arbeidsmarkt. De belangrijkste manier waarop iemand met minder talent echter mee profiteert van een vrije samenleving is daling van de kosten op allerlei gebied. Nu betaal je je blauw aan gezondheidszorg omdat allerlei medici de spoeling dun houden. Maar die kosten zouden goed kunnen dalen. De grootste profiteurs van de revolutie die Henry Ford in gang zette was niet alleen Henry Ford zelf, maar ook al de mensen die nu een auto konden veroorloven die dat voorheen niet konden. Mensen met een stuk lager IQ dan hijzelf. Verder moet ik bij genoemde bezwaar altijd denken aan het hoofd van mijn lager school. Hij had een jongen in de klas die niet kon rekenen en toen hij jaren later op zijn fiets naar huis fietste, kwam er een grote mercedes naast hem rijden. De slecht rekenende leerling bestuurde de auto. Zo, vroeg het hoofd, waar heb je die auto mee verdiend ? ach, ik koop iets voor 10 gulden en dan verkoop ik het voor 20 en dan heb ik 10% winst.
[15]
Owl,
"Maar ik denk dat de gemiddelde Duitser ten tijde van Hitler geen biet wist van filosofie of moraal, net als de meeste wereldburgers nu."
Dat klopt, kijk maar eens naar de experimenten van Solomon Ash (kudde gedrag), Stanly Milgram (gehoorzaamheid), Philip Zimbardo (machtsmisbruik) en dit alles perfect weergegeven door Ron Jones (the wave).
Ik vind bij het verklaring van maatschappelijke verschijnselen, moeilijk om oorzaak en gevolg vast te stellen. Ik kan mij niet voorstellen dat een filosoof zo veel invloed heeft. Het is ook iemand die gedachten uit de samenleving oppikt en ze verwoord. Waarom waren die gedachten er ? Heeft het onder woorden brengen van die gedachten zo’n belangrijke invloed ? Je kunt ook zeggen dat Hitler de oorzaak was, maar ik denk dat als je hem had kunnen vermoorden, er waarschijnlijk een ander voor in de plaats was gekomen. Misschien geldt dit ook voor Kant. De vraag of iemand de oorzaak van het nazisme is, kan mi alleen positief beantwoord worden, als zijn vroegtijdige liquidatie tot een totaal andere geschiedenis had geleid. Ik denk echter dat na het vedrag van Versaille met herstelbetalingen zoals die waren, de uitkomst min of meer vast lag.
[17]
"Het staat buiten kijf dat collectivisme zéér tegen-natuurlijk is"
Hoezo dat? Er zijn genoeg diersoorten met collectivistische sociale structuren. bijen en mieren bv. Zijn die dan ook onnatuurlijk?
En al waren ze er niet dan nog vraag ik me af of je collectivisme bij de mens onnatuurlijk kunt noemen.
"Het is juist zo dat de natuur zijn werk moet kunnen doen en dat moet niet kunstmatig beïnvloed worden"
Dus ook maar niet meer vaccineren dan? of uberhaupt proberen mensen te genezen van ziektes? Of op andere ‘kunstmatige’ manieren ingrijpen om menselijk bestaan mogelijk te maken of te verbeteren?
[15]
Nee inderdaad 99% produktieven zullen 1% hulpbehoevenden niet willen laten creperen. Dus ze zullen zorgen dat ze geholpen worden. Aleen wie doet het en wie betaald dat… Waarschijnlijk gaat het dan net als met het milieu (in de breedste zin van het woord, dus geen klimaatdiscussies aub.) of andere dingen waarvan men vindt dat iedereen er een beetje zorg voor moet dragen; als mijn buurman het verrekt dan ik ook.
En waarom zou ik 5 euro betalen als mijn buurman maar 2 euro geeft.
En waarschijnlijk wordt men ineens weer dol op artikelen die het probleem bagatelliseren.
[21]
Ik ken ook genoeg analfabeten die in een merecedes rijden. Wonen vaak op een woonwagenkamp. Maar is dit een juiste weerspiegeling van de maatschappij?
En over medici die de spoeling dun houden. De hele zorg maar vrijgeven dan? zodat iedere beun zich arts kan noemen? Zit ik eigenlijk ook niet op te wachten
[25]
"Het staat buiten kijf dat collectivisme zéér tegen-natuurlijk is"
Ik vraag me dat ook af dat waar is; overal komen kuddes voor. Socialisme is wel tegennatuurlijk.
Maar je zal vast op collectivisme met dwang doelen, daar kan geen enkele libertariër voor warmlopen.
[17] ‘Het is non sequitur om te stellen dat het feit dat er zwakkeren en sterkeren zijn, een reden is om de zwakkeren af te maken.’
Da’s juist.
‘Het is juist zo dat de natuur zijn werk moet kunnen doen en dat moet niet kunstmatig beïnvloed worden.’
Da’s een non-sequitur 🙂
En ook een errug slecht advies.
‘Goed en kwaad’ zijn niet herleidbaar uit de natuur. So far so good.
Maar vervolgens goed en kwaad weer binnensmokkelen via ‘natuurlijk- tegennatuurlijk’ is dezelfde denkfout.
Er is geen enkele reden te bedenken waarom de mens zich bij ‘de natuur’ zou moeten neerleggen; de ‘circle of life’ kan mijn rug op Daan.
‘De individuele soevereiniteit die de mens behoort te hebben, komt namelijk eveneens voort uit de pure rede.’
‘k Denk het niet. Wat de mens ‘behoort’ te hebben, is wensdenken en geen denken.
Ik vind het een aardige stelling, maar het is zeker geen natuurwet en de stelling is in zijn consequenties ‘grijs aan de randen’ Daar waar biotopen van individuen elkaar raken, zal er toch echt onderhandeld moeten worden. En verliezen beide individuen hun 100% soevereiniteit.
[25] Je kunt met een eenvoudig getallen voorbeeld bewijzen dat het zelfs zin heeft om samen te werken als 1 partij in alles beter is dan de andere. Dus ook als de chirurg beter kan opereren en beter kan typen dan zijn secretaresse, is het toch voor beiden beter als de secretaresse het typewerk doet.
Ik zou inderdaad de gezondheidszorg vrij willen geven, zodat elke beun in theorie arts zou kunnen worden. De vraag is of hij een succesvol arts wordt. Zo staat het ook vrij voor iedereen om topsporter te worden, je zou kunnen vrezen dat deze vrijheid de voetbalvelden vol met kneuzen doet staan, maar in de praktijk is dit niet het geval.
Wat ik eigenlijk een beetje jammer vindt, resp. wat me in deze discussie nogal opvalt, is het feit,
-dat BoK niet toekomt aan de verklaring, waarom hij meent, dat libertarisme aanleiding zou geven tot een soort van sociaal darwinisme,
-dat iemand ervan uit denkt te kunnen gaan, dat intelligenten met analfabeten over een kam geschoren kunnen worden en
-dat iemand suggereerde, dat rationele individuen in een klassiek liberale samenleving op dezelfde manier over hun hulpbehoevende medemens zouden denken als de huidige geindoctrineerde collectivist. Ik bestrijd dat. In Zwitserland, een quasi klassiek liberale staat, laat men de hulpbehoevenden ook niet verrekken. Die komen bij het particulier initiatief terecht. Dat behoort ook zo te zijn.
Waarom proberen medici en advocaten "de spoeling dun" te houden? Heel eenvoudig: ze willen hun investeringskosten terugverdienen, wat de Staat hen trouwens duur betaald zet, waardoor medisch handelen nog duurder wordt.
Aan de andere kant, als bijna iedereen, behalve vakkenvullers, chirurg of advocaat zou kunnen worden, wie garandeert mij dan, dat vakkenvullers en ander ongeschoold volk in dat geval GEEN zakkenvullers zouden worden ?
[28]
Kan ik dan ook bij een arts of chirurg vragen; laat eerst maar eens zien wat je allemaal kunt…
[29]
Ik dacht dat ik dat toch op een simpele wijze duidelijk had gemaakt in post 12 en 13. Lodderzat begreep er iig genoeg van om erop te reageren.
"Die komen bij het particulier initiatief terecht. Dat behoort ook zo te zijn."
Dan ben ik nieuwsgierig naar dat particulier initiatief. Misschien daar eens een stukje over schrijven
Comments are closed.