Vele reacties op mijn stelling dat mijn hoofd nog steeds van mij is waren… reactionair. Zij verzetten zich tegen de nieuwe theorie en beogen het behoud van het bestaande. Helaas is het voor mij praktisch onmogelijk om alle reacties te lezen, laat staan er individueel op in te gaan. Daarom zal ik gewoon verder gaan met het uitleggen van de theorie en hier en daar verwijzen naar bepaalde van de reacties.
Wie kan rechten verwerven?
Aangezien de vrije wil de sine qua non is voor het verwerven van rechten, is het onmogelijk voor een entiteit om rechten te verwerven als die entiteit geen vrije wil heeft. Of een entiteit al dan niet een vrije wil heeft is een feitenkwestie. Mensen hebben er duidelijk een en rotsen niet. Computers, tot bewijs van het tegendeel, hebben er geen. Kiemcellen en embryo’s ook niet. Voor foetussen van 6 maanden en voor pasgeborenen is het niet geheel duidelijk. De meeste dieren hebben er geen, maar sommige dolfijnen, walvissen of apen zouden er een kunnen hebben.
Bewustzijn zou een synoniem voor vrije wil kunnen zijn en de wetenschap zou wel eens heel binnenkort in staat kunnen zijn om te bepalen welke wezens over bewustzijn beschikken en welke niet. Als zou blijken dat ratten een vrije wil hebben en pasgeborenen niet (en de gelijkstelling van bewustzijn en vrije wil is correct) dan zullen we opnieuw moeten nadenken over rattenverdelging en kindermoord. En als zou blijken dat de dieren die we opeten een bewustzijn hebben en deze rechtstheorie is geldig, dan zullen we met de opgegetenen een deal moeten sluiten – bijvoorbeeld het aanvaarden door het dier van voedsel en verzorging geleverd door de boer in ruil voor het recht van deze om later het dier te slachten en op te eten.
Daar waar de individuen die deel uitmaken van een organisatie rechten kunnen verwerven, de organisatie zelf heeft geen vrije wil en kan geen rechten verwerven. Ik herhaal voor het goede begrip even de definitie: “Vrije wil betekent alleen dat je kan handelen zonder dat jouw handeling veroorzaakt wordt in een voorafgaande fysieke gebeurtenis.” En handelen betekent een fysieke zaak (materie of energie) veranderen. Een collectiviteit kan onmogelijk zelf handelen. Daarom spreken we ook van volksvertegenwoordigers, directeurs, bestuursleden, voorzitters, vakbondsleiders,…
Aldus geldt voor overheden, vakbonden, liefdadigheidsinstellingen en andere groepen dat zij absoluut geen rechten hebben en ook nooit rechten kunnen verwerven noch schenden. Hun leden kunnen dat wel. Dit betekent dat de aandeelhouders eigenaar zijn van het vennootschapsvermogen en niet de vennootschap zelve. Het betekent dat belastingbetalers het publiek patrimonium bezitten en niet de staat. Het betekent dat staten, regeringen, vakbonden en vennootschappen geen misdaden kunnen plegen, maar hun leden of aandeelhouders kunnen dat wel. Zo ook de vertegenwoordigers van die leden of aandeelhouders. Het betekent dat niemand binnen de overheid kan ontsnappen aan de aansprakelijkheid voor zijn daden door te stellen dat hij handelde als vertegenwoordiger van de overheid, omdat de overheid geen vrije wil heeft, geen rechten kan verwerven, dus geen contracten kan sluiten en dus geen vertegenwoordigers kan hebben.
Deze conclusies hoeven niet het einde te betekenen van het bestaan van vennootschappen. Onder huidig positief recht zijn de aandeelhouders ook aansprakelijk voor de “handelingen” van hun vennootschap, zij het beperkt tot (de geldelijke waarde) van hun inbreng. Maar onder deze rechtstheorie kunnen zij de aansprakelijkheid voor de rechtsschendingen van begaan door hun vertegenwoordigers worden niet ontsnappen door te verwijzen naar de vennootschapsrechtelijke aansprakelijkheidsbeperking. Deze bijkomende aansprakelijkheid heeft ernstige implicaties. Vennootschappen die zich met risicovolle activiteiten inlaten zullen een hoger rendement moeten nastreven om het hogere risico te compenseren. De aandeelhouders zullen misschien een extra verzekering kopen om hun aansprakelijkheidsrisico te spreiden. Contracten zullen nauwkeuriger moeten omschreven worden om de aansprakelijkheden eventueel te beperken en natuurlijk zal tegenover een hoger risico een hogere prijs komen te staan. Maar toch geloof ik dat 100% aandeelhoudersaansprakelijkheid volledig gerechtvaardigd is, aangezien de aandeelhouders, die hun vermogens bij elkaar leggen om daardoor een hoger rendement te kunnen genieten, daarvan alle kosten dienen te dragen, met inbegrip van mogelijke schade die zij aan onschuldige derden berokkenen.
Met deze enkele aanpassing zouden de bestaande vennootschappen gewoon blijven functioneren. En aangezien de meeste vennootschappen toch al belangrijke bedragen aan aansprakelijkheidsverzekering meedragen zou deze verandering wel eens minder drastisch kunnen zijn dan ze op het eerste gezicht lijkt.
Vakbonden zouden waarschijnlijk wel verdwijnen. De reden hiervoor is dat een vakbond ernaar streeft om, door middel van rechtsschendingen, een arbeidsmonopolie aan een werkgever of aan een aantal werknemers op te dringen. De vakbond schendt rechten door geweld of dreiging met geweld tegen de werkgever, zijn werknemers (vooral de stakingsbrekers) en/of zijn toekomstige werknemers op een wijze die ervoor zorgt dat de kost voor de werkgever en de geviseerde werknemers van het niet erkennen of het niet lid worden van de vakbond hoger uitvalt dan de kost van de erkenning of het lid worden. Het resultaat is dat zij die de vakbondsmacht uitmaken een afpersersloon ontvangen. De vakbondsleden krijgen lonen boven het marktevenwicht met als gevolg dat minder werknemers worden aangeworden, en daardoor meer niet vakbondsleden op de markt komen en er een neerwaartse druk komt op hun lonen, die toch al onder het markt-evenwichtsniveau liggen. Ondertussen wordt het bedrijf een competitief nadeel bezorgd en bestaat de kans dat het over kop gaat. Aangezien vakbonden weinig voordelen zouden te bieden hebben als ze van afpersing zouden afzien, mag worden aangenomen dat ze zouden verdwijnen.
De term “vakbonden” omvat niet alleen de arbeidersbonden, maar ook de professionele organisaties van dokters, leraren en advocaten. Zij gebruiken de dwingende macht van de overheid om mensen de toegang tot hun beroepen te verhinderen en hun concurrentie uit te schakelen en kunnen aldus voor zichzelf een hoger inkomen bewerkstelligen. Zonder rechtsschending kan niemand een ander verbieden om niet-rechtsschendend beroep uit te oefenen. Ja, u zou een hersenchirurgie in uw kelder kunnen uitoefenen, maar u zal wellicht weinig klanten over de vloeren krijgen en, als je jezelf als competent voordoet terwijl je het eigenlijk niet bent, dan zal je aansprakelijkheid gigantisch zijn. Aan de andere kant zou iedereen vrij makkelijk de competenties kunnen verwerven om een overdrachtsakte voor een huis te schrijven of een echtscheidingsregeling uit te werken en dat werk even goed uitvoeren als een advocaat maar tegen een veel lager honorarium. Professionele organisaties zouden wellicht blijven bestaan omdat zij hun leden ook opleidingen en andere services bieden die mogelijkerwijze hun kost zouden kunnen overstijgen.
Ook de overheidslui zouden zich moeten beperken tot activiteiten die geen rechten schenden. Zijn er zulke? Belastingen innen zou al onmogelijk worden aangezien er geen ander verschil bestaat tussen belastingen en diefstal dan dat de ene openlijk gepleegd wordt en de andere heimelijk. Zij zouden geen reguleringen kunnen maken tegen mensen die geen rechten schenden, maar wel, net zoals eenieder, optreden tegen mensen die dat wel doen. Zij zouden uiteraard een dienst kunnen verlenen en daar een vergoeding voor aanrekenen. Maar zij zouden anderen niet kunnen verhinderen om dezelfde dienst aan te bieden tegen een lagere prijs. Gegeven de legendarische onbekwaamheid van ambtenaren is het heel erg moeilijk zich voor te stellen dat ze met succes de concurrentie zouden kunnen overleven, en als ze erin zouden slagen, dan is hun organisatie niet langer een overheid, maar een onderneming.
Wie kan mijn hoofd winnen?
Opmerkelijk vond ik ook de reactie van Owl toen ik hem uitdaagde het bewijs te leveren dat collectiviteiten rechten kunnen hebben. “Wat wil je dat ik bewijs? Ik ben het toch juist substantiëel met je eens? Publiek eigendom of publieke rechten kunnen wat mij betreft alleen voortkomen uit private rechten van de individuele leden van zo’n “publiek”. Of ze bestaan beide, of alleen de private, of geen van beide.”
’t Kan dooien, ’t kan vriezen! Waarom verwed ik mijn hoofd? Wel simpelweg omdat ik weet dat het onmogelijk is een geldige rechtstheorie te bouwen die tegelijk mijn eigendomsrecht over mijn hoofd – een fysieke zaak, remember – erkent en ontkent. Om mijn hoofd als trofee te kunnen aanvaarden moet de winnaar van de weddenschap erkennen dat ik het recht heb om het te verwedden. Hij kan dus onmogelijk winnen. En als hij toch wint, dan heeft leven voor mij geen enkele zin meer.
Volgende week (als het even meezit) ga ik dieper in op de vraag hoe personen rechten verwerven.
Hoezo hebben mensen duidelijk een vrije wil? Dat lijkt me nog lastig aantonen. Het lijkt me zelfs lastig om het begrip ‘vrije wil’ te definiëren.
Voorbeeld: Parijs!
Dacht je nu aan de hoofdstad van Frankrijk? Dacht je misschien aan de Eifeltoren, of aan de Seine? En hoe kwamen die gedachtes daar? Uit jouw vrije wil, of omdat ik jou dwong daaraan te denken. Hmm.
Nog een argument: Het universum is volledig deterministisch, op quantumfluctuatisch na. Alles is dus óf gedetermineerd óf volledig willekeurig. Hoezo vrije wil?
[1] In een volledig deterministisch universum is ‘wil’ mogelijk, maar kan ze niet vrij zijn.
In een indeterministisch universum kan ‘wil’ niet eens bestaan, laat staan dat ze vrij is.
Laat geen ruimte voor vrije wil. Wat overigens de experimenten vsn Libet ook aantoonden.
Maar Arjen geeft een (afwijkende)definitie van ‘vrije wil’: een soort gelijkstelling aan bewustzijn; misschien moeten we vanaf daar vertrekken. Zelfbewustzijn heeft de mens overduidelijk wel.
Ik vind het trouwens verder een heel goed artikel wat je schrijft. Ik ben het er ook helemaal mee eens, inclusief de analyse wat betreft dierenrechten, iets waar libertariërs soms moeite mee hebben.
Alleen kun je denk ik beter niet van vrije wil uit gaan als basis, want dat is een heel slecht definiëerbaar begrip, maar van van ethisch besef en vermogen. Wat (denk ik) equivalent is met zelfbewustzijn.
Bewustzijn en zelfbewustzijn zijn trouwens ook nog twee verschillende zaken. De meeste dieren hebben bewustzijn, een rat is zich duidelijk bewust van zichzelf en zijn omgeving, en weet instinctief dat dit twee verschillende zaken zijn. Een rat heeft dus bewustzijn. Maar een rat heeft niet de mogelijkheid te reflecteren op deze kennis, hij heeft geen zelfbewustzijn, hij is zich, zogezegd, niet bewust van het feit dat hij bewust is.
Juist de reflectie op ons eigen bewustzijn, het zelfbewustzijn dus, maakt ons mensen (voor zover we weten) uniek. Het is de basis van intelligentie, denk ik.
[2] Ik schreef mijn tweede reactie voordat ik de jouwe las Huub. Maar we lijken het dus eens te zijn 🙂
Welja, bij de vorige topics is je theorie zwaar onderuitgeschoffeld, maar je hebt geen tijd om even de reacties te lezen, maar blijkbaar wel tjd om nog eens meterslange stukken te schrijven met hoogdravend pseudo-filosofisch geneuzel. Ik zou zeggen, houd je hoofd maar, in beide betekenissen.
Je hoofd is reeds in bezit genomen door de overheid…tenminste ze zijn er druk mee doende.
De Staat speelt je spel niet mee, die zegt gewoon "kop ik heb je!"
De zeezeiler v d Velde vertelde dat hij nooit meer terug kwam.
Dat was op de TV waarin hij vertelde dat het een enkele reis zou worden.
Om dit soort kreten te uiten moet je 3 dingen hebben ,1 een boot ,2 geld,en de 3e
is een koel ,eigen hoofd.
Om 1 en 2 te krijgen moet je de 3 bezitten bij je geboorte.
Indien dit niet het geval is ,dan blijft de Efteling ,en overheid over
als begeleider tot in je graf.
Vandaar dat het bij de Efteling altijd zo druk is !
Bas
[7]
Nou, volgens Zakheim hebben de zionisten het voorzien op de Hollandse kneuterigheid van Anton Pieck.
Dan zou de Efteling weleens hun eerste doelwit kunnen zijn. Tanta Saar mag dan het eerste schot lossen, uit vergelding voor de gezellige indoctrinatie van haar kroost.
[1] Dit is psychologie van de koude grond.
Eten.
Waaraan denk je nu?
[7] De efteling staat onder beheer van de CIA, dit sinds de Cuba crisis. Het lange termijn denken is de achterliggende gedachte dat dit pretpark als grondlegger wordt geacht voor de nieuwe wereldorde. Er zal hier binnen een korte periode een aanslag worden gepleegd aangezien de directie de cartoons van Mohammed hebben doorgesluisd naar Denemarken, wetende dat diverse bevolkingsgroepen tegenmaatregelen zullen treffen. De Efteling is in dit verhaal (complot)
als voorbeeld (en HQ) voor de vele ‘FEMA’ kampementen "om de mensen gevangen te nemen die zich tegen de plannen van de illuminatie verzetten."
"In zeer korte tijd kan er een complete politiestaat gecreëerd worden en kan de gehele bevolking rechtmatig in slavernij gebracht worden."
Er is bij Jan Marijnissen aan de bel getrokken: "Het grootste kamp in Alaska zou zelfs zo’n 2 miljoen mensen kunnen herbergen!"
Op basis van nieuwe federale bevoegdheden en krantenberichten over mogelijke detentiekampen van Homeland Security bewijzen dat er door FEMA tussen de 600 en 800 concentratiekampen worden gebouwd waar ongehoorzame burgers kunnen worden opgesloten.
"Op dit moment is een geheime wereldwijd opererende organisatie bezig om de wereld te leiden naar een fascistische controlestaat, een dictatuur vele malen heviger dan die van Hitler. De organisatie heet de Illuminati, ook wel De Nieuwe Wereld Orde of schaduwregering genoemd. Men gebruikte de valse 11 september aanslagen om deze Orde in snel tempo door te voeren en een fake oorlog tegen terrorisme te creëren. Dagelijks worden we vanuit vliegtuigen besproeid met giftige chemicaliën die het klimaat veranderen en die de burgers ziek en ontvankelijk maken voor Mind Control. Op dit moment worden miljoenen en miljoenen mensen wereldwijd continue in de gaten gehouden, o.a. door geïmplanteerde chips."
Geheime handgebaren in de media:
Tegenwoordig wordt ongeveer eenzelfde negentig procent van alle geheime berichten en bevelen van onze machtselite door middel van geheime nieuwsberichten via de massamedia, hoofdzakelijk middel signaalfoto’s in de gedrukte pers, doorgegeven. De nietsvermoedende lezers hebben niets door, maar de illuminati, de vrijmetselaars en andere ingewijden zeggen deze foto’s wel degelijk wat betekenen.
Peter R. de Vries is ook een radertje in dat grote geheimzinnige bolwerk van de Nieuwe Wereld Orde, dat mysterieuze genootschap dat achter de schermen de hele wereld aanstuurt.
Op een Amerikaanse site van -Judicial Inc- lezen we over De Vries: "This clown, who happens to be a Zionist, claims to have broke the case." "Patrick van der Eem is a Jewish ecstasy dealer who gained Joran’s confidence." "Hans Moss is a Jewish boy brought in from the Netherlands. I doubt very much that he will turn the Zionists Caribbean drug headquarters upside down."
Bij de familie Van der Sloot wordt een stamboom aangehaald, en dus "a family of degenerate Dutch Jews, who have ruled Aruba and the other small islands in the Caribbean since colonial times".
Datzelfde -Judicial Inc- meldt trouwens dat Google ‘zionistische poortwachters’ zijn, Britney Spears niet te vertrouwen is omdat ze zionistische advocaten heeft en Woody Allen ziekelijke obsessies heeft omdat hij een afstammeling is van Poolse Joden.
DE STRIJD IN MIJN HOOFD GAAT DOOR. KRITISCH BIJVEN, MENSEN!!!!!
[9]
Aan eten. Ook aan jouw vraag. Waarom je deze stelt.
Aan Diadem z’n uitleg. Aan wat jij wilt bereiken met dit proefje.
Aan koude grond: brrrrrr.
Aan Siberie.
Aan griezelige vooringenomen psychologen. Aan Freud.
Aan het Nieuw Amsterdams Peil. Aan het mogelijk antwoord van Diadem, die aan edelstenen doet denken.
Maar tevens aan het feit dat ik dit allemaal overdenk.
En aan de mogelijkheid uit deze wirwar het nu belangrijkste te halen.
Dus, denkend aan voedsel, weet ik dat ik denk aan voedsel; kan ik vrij besluiten dit denken te negeren, of invulling eraan te geven door een bezoek aan Happie Hap.
Of na dit besluit te besluiten dit niet te doen wegens de zondag.
Of wegens de lijn.
Kortom: IS het dier zijn trek, de mens, nog altijd, HEEFT zijn trek. Op basis waarvan hij kan besluiten tot wel of niet beantwoorden aan zijn constatering m.b.t. zijn trek.
Hij kan Pavlov-kwijlen, maar eveneens besluiten daar niet aan toe te geven.
Dat lijkt mij vrije wil samenhangend met het bewustzijn van de eigen situatie.
[10] lol
[1] weinig wordt, wanneer de "Europese normen en waarden" worden genoemd, daar ook het geloof in de vrije wil geciteerd.
Toch is dat volgens mij essentieel. Het geloof in de vrije wil dient nooit vergeten te worden wanneer het over "Europese normen en waarden" gaat.
Opvallend is dat precies linkse mensen dit al te graag opzettelijk vergeten. Vrije wil past niet in een links discours.
Overigens dient die vrije wil gezien te worden als keuzevrijheid binnen de grenzen van de natuurwetten én binnen de grenzen van zijn eigen wezen.
De mens kan wel degelijk vrije keuzes maken, verregaande zelfs, binnen deze grenzen, maar zeggen dat je geen vrije wil hebt omdat je bij het horen van het woord eten inderdaad aan lekkere dingen denkt, dat is euh … pseudofilosofisch geneuzel.
Een variant op de eetvraag zou kunnen zijn: "waar denk je aan als ik je strot dichtknijp?"
De begrenzingen door natuurwetten en onze eigen biologische aard zijn dus helemaal geen tegenbewijzen voor het bestaan van de vrije wil.
[13] Het geloof in de vrije wil komt in grote mate overeen met het geloof in individualisme, een kerngedachte in het libertarisme.
[9]
Je valt mij aan, en geeft vervolgens één argument dat mij steunt. Rare manier van discussieren heb je.
[13] ‘De begrenzingen door natuurwetten en onze eigen biologische aard zijn dus helemaal geen tegenbewijzen voor het bestaan van de vrije wil.’
De mens heeft geen vrije wil. Dat blijkt uit onze biologische aard en de natuurwetten.
[14] ‘Het geloof in de vrije wil komt in grote mate overeen met het geloof in individualisme, een kerngedachte in het libertarisme.’
Da’s dan jammer voor het libertarisme.
Andere grondslag zoeken, Bud 🙂
Of de mens vrije wil heeft zal nooit aangetoond kunnen worden voordat een significant aantal klonen dezelfde keuze kan worden voorgelegd.
Dat neemt niet weg dat ik liever geleid wordt door het vermeende determinisme dan door Balk & Co.
Overigens staat niet vast dat het universum deterministisch is. [1]
[16] Hoe wil jij dan libertair zijn zonder het concept van de vrije wil?
[13]
Mijn claim is ook niet zozeer dat mensen geen vrije wil hebben, maar dat het begrip ‘vrije wil’ niet gedefiniëerd is, en ook eigenlijk niet te definiëren valt. Het is betekenisloos.
Stel jij maakt een beslissing, en vervolgens draaien we de tijd terug, tot het moment vlak voordat jij die beslissing maakt. Maak je dan dezelfde beslissing? Zo ja, dan ligt dit dus al vast, en is je wil dus niet vrij maar gedetermineerd.
Maar als je een andere beslissing zou maken, dan betekent dat dat je in exact dezelfde situatie een andere beslissing kunt maken. Voor dit onderscheid zijn geen criteria, de situatie is immers exact gelijk. Dus dit is geen vrije keuze, maar een willekeurige keuze. Wederom geen vrije wil.
Vrije wil is gewoon een cognitief leeg begrip.
[19] Pseudo-filosofische flauwekul. Dit gaat hooguit op als de beslissing arbitrair is. Een rationele beslissing op basis van gekende parameters zal in dit geval namelijk niet veranderen, ook al zijn andere, minder rationele beslissingen wel degelijk mogelijk. Je wil is vrij, en de rede dicteert de verstandigste beslissing.
[20]
Hoeft niet de verstandige rede te zijn.
Fraai voorbeeld van vrije wil lijkt mij het vasten.
Wie besluit tot vasten, krijgt eerst tegensputteren van het lichaam te verduren. Dat lichaam wil helemaal niet vasten.
De trek vergroot. De gedachten aan lekkere hapjes vermeerderen zich. Er ontstaat een meer dan normale interesse in kookboeken.
De geest kan besluiten dit alles aan te nemen, maar er niet aan te voldoen.
Lijkt mij een uiting van een vrije wil.
[21] Lijkt mij een uiting van masochisme
[22]
Alweer inhoudsloos.
[18] Mijn persoonlijke voorkeur is geen keuze. De jouwe ook niet.
Ik ben niet al redenerend tot een (economisch) liberalisme gekomen.
De hoeveelheid geluk onder socialistische economieën is klein. De vluchtbeweging was van Oost naar West en niet andersom. Gewone empirie, gewone waarneming.
Je hebt geen vrije wil nodig om liberaal te zijn; een goed stel ogen volstaat.
[23] Inkoppertje…
[20]
Nee, vragen om goede definities is juist een essentiële eerste stap voor elke goede filosofie.
Wauwelen over vrije wil zonder het begrip eerst goed te definiëren, dat is juist pseudo-filosofisch.
En vrije wil… is dus pretty much ondefiniëerbaar.
[23]
Maak je niet zo druk om die buikschuiver piloot met zijn mooi weer verzekering die denkt dat hij wat in de melk te brokkelen heeft omdat zijn beschimmelde ideeen gepubliceerd blijven worden op de openbare pisbak bij uitstek genaamd HVV.
Pak een teiltje, en rap een beetje……
(volledig off topic, doch;)
[26] "En vrije wil… is dus pretty much ondefiniëerbaar."
—
Wat is ‘vrije wil’ ?
Antwoord: 2 woorden bestaande uit 5 + 3 = 8 letters.
Nog vragen?
Ok, een beetje flauw. Gelukkig is de wereld multi-interpretabel dus mag je er van maken wat je wilt. Ik maak er het volgende van…
Wat is WIL ? Antwoord: een mentale voorstelling van een situatie die og niet is + drang om die voorstelling te realiseren.
Iemand is aan het einde van de werkdag klaar met werken en WIL naar huis. Dwz. hij heeft een voorstelling in zijn hoofd van een bestemming waar hij op dat moment nog niet is maar wel WIL zijn. Vervolgens gaat hij lopen, auto starten, rijden, totdat de auto voor de deur staat. Dan is die oorspronkelijke WIL gerealiseerd.
Wat is ‘vrije wil’?
Beek komt met zijn vasten-voorbeeld aardig in de richting. Ook hier is weer het aspect van het WILLEN, namelijk de VOORSTELLING van een gewenste eindtoestand (3 dagen niet eten bv om af te vallen) + drang om die eindtoestand te bereiken. Wat er als extra aspect bij komt is het LIJDEN om die toestand te bereiken. Naar huis rijden is een vrijwel mechanische gebeurtenis waarbij het aspect van lijden bijna geen rol speelt (een beetje verveling wellicht). Maar vasten is veel moeilijker. Daarom kom ik tot de volgende omschrijving van ‘vrije wil’: het is een gradueel iets. Het is de hoeveelheid leed/afzien die iemand kan verdragen om een gesteld doel te bereiken. De ene mens heeft meer vrije wil dan de ander. De mens met meer vrije wil is een hoger wezen.
[28] En de zalmen? Hoe zit het met de zalmen?
De zalmen die stroomopwaarts zwemmen, tot de dood erop volgt, hebben vrije wil?
En de zich doodhongerende mysticus, heeft vrije wil? Wat maakt het dan zo begerenswaard?
Want begerenswaard is het, als ik de libertarische mystificaties mag geloven. Interessant, die link met lijden. Altijd gedacht dat lijden volstrekt, maar dan ook volstrekt, ongewenst was. Nou ja, weer een illusie armer.
Nou even serieus, knollebolletjes.
Vrije wil is een fictie; zie boven. En lees de experimenten van Libet nou ‘ns.
Je kunt zoiets gewoon onderzoeken. D’r is helemaal geen romantiek of heroïek mee gemoeid. Gewoon een proefje doen.
[29] "De zalmen die stroomopwaarts zwemmen, tot de dood erop volgt, hebben vrije wil? "
Nee, die volgen hun hard-wired programma. Ze kunnen niet anders.
"En de zich doodhongerende mysticus, heeft vrije wil? Wat maakt het dan zo begerenswaard?"
Ja, die wel !! Hij probeert de staat van Verlichting te bereiken. Niets maakt de geest zo grenzeloos scherp als langdurig vasten. En om die staat te bereiken moet hij een innerlijke strijd aangaan (overigens de oorspronkelijke spirituele betekenis van Jihad).
Comments are closed.