De Nederlandse kunstbeweging is boos. Er gaat zwaar gekort worden op de subsidies, de kunstgrepen, waaraan zij zo verslaafd is geraakt. Via allerlei acties roepen de kunstenaars op om toch vooral niet of veel minder te gaan bezuinigen. Nu beginnen de bange cultuurwethouders zich ook te roeren. U dient ook bang te wezen, want we stevenen af op ‘onherstelbare schade’. Onzin natuurlijk.
Zelf vind ik sommige vormen van kunst prachtig. Een klassiek concert, een dance feest, een huilende man of mijn naakte vriendin, kunst is subjectief en dient op basis van vrijwilligheid uitgeruild te worden. Zo zijn er ook talloze kunstuitingen die me niet aanstaan en waar ik niet eens het label kunst op wil plakken. Uiteraard wens ik daar dan ook niet voor te betalen. Niemand kan voor een ander uitmaken wat kunst is.
Laten we de argumenten van de klagende kunstenaars en hun kleurrijke woordvoerders erbij pakken. Volgens de brief van de wethouders, maar ook volgens de VARA en talloze andere inkomensafhankelijken, leidt de bezuiniging binnen de kunstenarij tot ‘onherstelbare schade’. Zij vragen Den Haag om niet én de subsidies te verminderen én de BTW te verhogen.
Eerst even kort de wethouders gelijk geven op één punt. Zij zijn tegen de BTW-verhoging op kunst. Ook ik ben tegen BTW-verhogingen, net als de BTW zelf en iedere andere onvrijwillige afdracht.
Verder vrezen de wethouders uiteraard voor hun eigen positie. Hoe minder Den Haag verdeelt, hoe minder zij te verdelen hebben. Kortom, zij moeten aan gezag inboeten. Dit is voor een politicus nooit leuk. Hij geilt immers op gezag en invloed, de bovenmenselijke eigenschappen die hun door collectivisten toebedeeld worden ten spijt.
In de brief wordt gesteld dat de overheid zou moeten zorgen voor hoogwaardige, kwalitatieve en toegankelijke kunst. Allemaal warrige, niet te definiëren termen. Ook wordt er alleen maar gesproken over investeringen. Want dat bekt lekker. Terwijl het gewoon grotendeels verspilling is, gefinancierd via afpersing. Wel heeft men door dat er bezuinigd moet worden. Dat is “evident”. Als het zo evident is, waarom dan niet een paar jaar geleden al begonnen?
Ook wordt vermeld dat met name de podiumkunsten zouden lijden als gevolg van de bezuiniging van €200 miljoen in combinatie met de BTW-verhoging. Fout. In het algemeen wordt er juist geleden als gevolg van de ruime subsidies. Doordat mensen belasting betalen om een inefficiënte ‘industrie’ in leven te houden, lekt er geld weg dat anders had kunnen vloeien naar producerende delen van de samenleving. Hetgeen had kunnen leiden tot meer productie, lagere prijzen en minder armoe. Liever een zichzelf overschattende kunstenaar die metselaar wordt en daar misschien een traantje om moet wegpinken, dan een kindermond die niet gevoed kan worden omdat de prijs van voedsel te hoog is.
De bezuinigingen zouden leiden tot onherstelbare schade. Waarschijnlijk wordt gedoeld op de kunstenaars uit mijn laatste voorbeeld. Persoonlijke drama’s voor kunstenaars zullen er zeker zijn. Maar op termijn worden ze er alleen maar beter van, krijgt hun leven eindelijk een bedoeling. Onherstelbare schade? Nee.
Wanneer leren subsidie- en overheidsafhankelijke groepen, variërend van artsen, werklozen, ouderen, studenten, kunstenaars, boeren en ga zo maar door, nu eens dat hetgeen zij nastreven uiteindelijk leidt tot een complete ineenstorting van alles wat vrijheid en welvaart is? Zekerheid en vrijheid gaan niet samen. Hoe meer zekerheid je via de democratie agressief opeist van je medemens, hoe onzekerder en armer de samenleving wordt. Misschien een goed idee om alle ambtenaren Road to Serfdom van Hayek kado te geven.
En net als met veel andere berichten van vandaag de dag, zoals de Franse of willekeurige andere stakingen, wordt het steeds duidelijker dat we in de eindfase zitten van een leuk klinkend (welvaartsstaat) maar immoreel en terminaal systeem.
De meest verrassende redenering hoorde ik op de radio. Er werd verwezen naar de USSR, die had aangetoond dat als de overheid de kunst ging dirigeren, dit zou leiden tot levenloze kunst.
Het terugdringen van de subsidies werd beschouwd als zo’n zelfde soort overheidsdirigisme.
Muziek is kracht, menselijke geestkracht die niet gesmoord mag worden, zo mocht ik vernemen. Waarna een orkeststuk ten gehore werd gebracht dat ikzelf nooit vrijwillig zou willen aanhoren vanwege het hoge kakafonische gehalte. De overheid moest deze kunst blijven betalen, want de overheid mocht hier niet dirigeren; dat was de redenering.
Ik heb het adagium “Kunst, omdat het moet” nooit begrepen.
1. Welke kunst?
2. Van wie moet het dan?
3. Waarom moet het?
4. Mag ik dat zelf dan niet meer bepalen?
Het komt op mij over als dwangmatig iets opdringen aan iemand die dat niet wil. Als ik een schilderij wil kopen zoek ik daar zelf wel naar. Als een kunstenaar rotzooi maakt zal ie niet veel verkopen en dus niet in zijn levensonderhoud kunnen voorzien. Het is dus noodzakelijk voor de kunstenaar om zich te oriënteren op de markt die hij wil bedienen en daar kunst voor produceren. En niet zomaar een beetje aankliederen en roepen dat het kunst is, omdat het moet….
U begrijpt het al, ik ben een cultuurbarbaar….
Hoe minder iedereen gesubsidieerd wordt, hoe effectiever iedereen te werk gaat. We hebben onze samenleving constant verder verziekt met steeds meer subsidiëren van steeds meer projecten, iedereen maakt wel ergens gebruik van wat gesubsidieerd wordt, we hebben het meestal niet eens meer in de gaten. Wat veel mensen niet weten is dat de minima het meeste wordt gesubsidieerd met allerlei kortingen en toelagen. Nu dit kabinet het mes zet in de subsidie pot gaan deze mensen het eerste merken.
Een vreselijke KAALSLAG dreigt! Het gesubsidieerde culturele leven in NL is immers enorm rijk en divers, volgens de betrokkenen. ALLES wat we doen is cultuur, volgens Freek de Jonge. Topdirigent Bernard Haitink spreekt van een SCHANDE! Onze kinderen zouden iets GEWELDIGS gaan missen in hun ontwikkeling. En als de gesubsidieerde infrastructuur eenmaal weg is, is alles dood. Zelfs Joop van den Ende Theaterproducties is tegen (vanwege de BTW verhoging).
Het is natuurlijk een economisch probleem. Kan de vrije markt bieden wat de met belastinggeld ondersteunde geleide markt nu biedt? Volgens Medy van der Laan (de 12 ambachten 13 ongelukken staatssecretaris van Cultuur en Media in Balkenende II) niet. De NL opera krijgt jaarlijks 20 miljoen subsidie. Dat schijnen ze zelf nooit te kunnen opvangen, want dan gaat de prijs van een kaartje van 80 euro naar 200 á 300 euro, volgens Medy (blijkbaar gaan er jaarlijks 80.000 mensen naar de opera). En 500 euro voor een avondje opera met zijn twee vind zelfs zij wat te gortig.
Het vreemde is echter, dat grote commerciële musicals, zoals Van den Ende ze maakt, zonder krankzinnig hoge entreeprijzen wél kostendekkend draaien. Zo werd in 1993 het verbouwde Circustheater op Scheveningen heropend met The Phantom of the Opera. In ruim 3 jaar trok die musical met bijna 1100 voorstellingen ca. 2 miljoen toeschouwers. Er stonden 56 spelers op het toneel en de ondersteuning was ruim 100 medewerkers (vergelijk de NL opera met 160 op het toneel en 250 ondersteuning). Nu heeft het Circustheater een zaal waar max 1850 mensen in gaan, dus men moet dan dagelijks optreden om voldoende omzet te genereren.
Als de NL opera dat te veel werk vindt kan ze denken aan commerciële massaconcerten. Zo stond Marco Borsato in 2006 tien keer in het Arnhemse Gelredome met Symphonica in Rosso. Dat waren in totaal 325.000 betalende toeschouwers á 69 euro (22 miljoen). André Rieu zet jaarlijks zelfs 80 miljoen om.
GLer Nando Schellen laat hier echter zien dat dit voor opera niet werkt:
http://www.dehelling.net/artikel/675/
Dikke pech voor de operaliefhebber, zou ik dan zeggen. 😉
Het bizare aan het hele kunst subsidie gebeuren vindt ik nog dat een beetje kunstenaar OOK tegen subsidie is aangezien de subsidie ook nog eens oneerlijk en onduidelijk verdeelt wordt via cultuur commisies met daarin je raadt het al, kunstenaars, dus vriendjes politiek en zakken vullen is daar aan de orde van de dag. Stond een tijdje terug een artikel over maar ik kan het online niet vinden :/
Bon Vivant [7] reageerde op deze reactie.
Helaas is dit slechts 1 van de 1000en subsidie potjes gevuld met zuurverdiend gemeenschapsgeld voor “Oh zo belangrijke zaken”.
Zaken waar blijkbaar onvoldoende animo voor is, anders was deze subsidie helemaal niet nodig geweest.
Subsidie, kom op zeg.
Als er vraag is, kan in aanbod worden voorzien. Niet aanbod genereren in de hoop dat iemand ooit er iets in ziet en het afneemt.
Kunst is relatief, en voor een ieder persoonlijk. ik bedoel: Webdesigners, grafisch ontwerpers, product designers, architecten, en ga zo maar door.
Allemaal kunstenaars (en commercieel succesvol). Ik vindt zelfs Google kunst. Eigenlijk alles waarbij eigen creativiteit uitvoerend wordt toegepast.
Daarom moet er een groot rood kruis gezet worden door alles wat subsidie heet.
Als mensen/ondernemingen belangen hebben, wordt het aanbod vanzelf gegenereerd.
ik ben al enkele weken bezig om inzichtelijk te krijgen welke subsidies onderkent zijn in ons land.
Heb al voor 9 miljard verzameld, maar het einde is nog niet in zicht. Helaas is deze informatie ook niet zo makkelijk te verkrijgen als wordt gesuggereerd.
@Igor [5]:
Er is continu wat mis met die kunstsubsidies. Veel kunstenaars die ik ken (niet alleen beeldend-) besteden meer tijd aan het binnenhalen van subsidies, het veiligstellen hiervan en dingen maken voor de subsiedieverstrekker. Dan dat men betaalde opdrachten regelt. Soms kijkt men zelfs met een zekere minachting naar werken voor de markt.
verder verbaast het mij dat kunstconsumenten (doorgaans lieden met een uitstekend inkomen) te belabberd zijn om wat meer te betalen voor ongesubsidieerde cultuur. Het moet blijkbaar gratis of voor ramsjprijzen beschikbaar zijn. Voor hoeren en snoeren en dure vakanties hebben ze doorgaans geld zat beschikbaar.
Peter de Jong [8] reageerde op deze reactie.
@Bon Vivant [7]:
Klopt! De succesvolle sieradenontwerper Ted Noten gaf dit ook aan (in de film ‘Goud, zweet & parels’). Hij heeft de kunstacademie gedaan en daar had men volgens hem een enorme afkeer van alles wat commercieel was, je werd daar opgeleid voor het subsidie-infuus. Noten walgt van die mentaliteit. Hij is bij uitstek een voorbeeld van een kunstenaar die gewoon zijn eigen zin doet en daar toch een dikke boterham mee verdient.
Kameleontas
http://blog.worldinteriordesignnetwork.com/widn_blog/Ted%20Noten.jpg
Prada tas
http://universeofluxury.com/wp-content/uploads/2008/03/bag.jpg
Rat met parelketting
http://3.bp.blogspot.com/_KcdrHS6288w/S-iD5RI_OPI/AAAAAAAAAik/ZuxsNRYAoXU/s400/052_noten2.gif
Verguld machinepistool in acrylkoffer (verkocht voor $ 85.000)
http://www.coolhunting.com/design/assets/images/ab-ted-noten1.jpg
Het valt mij op dat er in elk mooi oud pand dat leeg komt te staan, er onmiddelijk een horde zgn kunstenaars zich vestigt, dat dan hele kamers nodig heeft voor “objecten” : een klein olielampje middenin een totaal wit geverfd kamer heet dan :verlichting in het licht!
klassieke orkesten zouden wat mij betreft wel steun mogen. popmuziek niet, rock and roll is lijden, armoe en hardship.
Men moest eens weten hoe groot de magazijnen wel niet zijn waar de onverkochte kunst in wordt opgeslagen.
Deze moeilijke discussie wordt niet goed gevoerd. Voor de goede orde: ik ben ook tegen subsidie, en voor vrije markt, alleen, omdat de kunstsector al veel te lang aan dit infuus heeft gelegen, is het inderdaad de vraag of subsidie van kunst zomaar moet worden afgeschaft. Een geleidelijke overgang waarin sponsoring van kunst meer wordt gestimuleerd zou beter zijn.(ja inderdaad, die mensen of bedrijven die een verhoging van entreeprijzen eigenlijk niet zoveel zou uitmaken,maar toch bij Aldi gaan winkelen omdat het goedkoper is! typisch Nederlands)
Kaalslag dreigt dus wel degelijk omdat er nog geen gestructureerd alternatief voor handen is.
Kunst (uitgezonderd beeldende) kun je niet vergelijken met het verkopen van bananen of koelkasten, omdat veel kunst onstoffelijk is. En vergelijkingen van Operavoorstellingen of een concerten van een Radio Philharmonisch Orkest met het werk van Marco Borsato of Joop van de Ende zijn ook moeilijk, alleen al vanwege de andere samenstelling van het publiek. Tegenwoordig heerst een cultuur waarin alles´jong´ moet heten. Dat is op z´n minst vreemd als je bedenkt dat we afstevenen op een demografische ontwikkeling waarbij in de niet zoverre toekomst ouderen de grootste groep van de bevolking gaan uitmaken. Het is niet voor niets dat klassieke muziek bijv. zogenaamd ´grijze koppen´ trekt. Daar wordt nu eenmaal niet zo´n hectische, spectaculaire, flitsende show opgevoerd waar je na afloop of tijdens ook nog flauw van kunt vallen.
Bezuinigingen en hervorming van de kunstsector ja, maar dan een goed alternatief. BTW-verhoging vind ik dus echt niet kunnen, kijk naar de landen binnen de EU om ons heen, (0% BTW!!) Ondernemerschap wordt zo de nek omgedraaid, onvrijheid dus.
Dan een algemene opmerking. Waarom wordt er door sommige reageerders op het thema kunst geen bezwaar gemaakt als het gaat om subsidie in het algemeen? Vrijwel alles om ons heen wordt gemaakt met subsidie, dus ´ons´ belastinggeld. De opmerking van SYB in de trant van: ´ik maak er geen gebruik van dus wil ik ook niet betalen´ vind ik hypocriet en is in het kader van ´vrijheid´ dus niet alleen van toepassing op kunst.
Peter de Jong [11] reageerde op deze reactie.
@Roger [10]:
“Kaalslag dreigt dus wel degelijk omdat er nog geen gestructureerd alternatief voor handen is”
Daar heb je een punt. Maar zoiets is slechts tijdelijk. Als de markt het aanbod eenmaal overneemt ontstaat vanzelf een nieuwe infrastructuur. De vraag blijft immers intact. In andere sectoren zie je overigens continu saneringen tgv innovatie. Daar knapt zo’n sector alleen maar van op. 🙂
“Kunst (uitgezonderd beeldende) kun je niet vergelijken met het verkopen van bananen of koelkasten, omdat veel kunst onstoffelijk is.”
Er is geen verschil. Een koelkast vervuld een behoefte, net als kunst. Kunst is emotie, dat is een nieuwe auto ook. Er is geen enkele reden waarom een producent van kunst daar niet op een normale manier zijn brood mee zou kunnen verdienen. Als je iets goed kan, bijv. vioolspelen, dan zijn er altijd mensen die er geld voor over hebben je te horen spelen, of die les van je willen hebben, of die het inspirerend vinden een DVD met je optredens te zien.
“vergelijkingen (-) zijn ook moeilijk, alleen al vanwege de andere samenstelling van het publiek”
Maar iedere doelgroep wil een heel specifiek aanbod afgetemd op hun smaak. De een wil DJ Tiësto, een ander André Rieu, en weer een ander luistert liever naar opera of naar Middeleeuwse kamermuziek. Het is niet voor niets dat grote producenten zo’n breed assortiment met hoogwaardige specialisten hebben. Hoe groter de markt, des te lager de toegangsprijs kan zijn.
Nu lijkt het mss dat bijv opera een nichemarkt is, maar dat is niet zo als je de wereldmarkt bekijkt. In NL gaan er jaarlijks blijkbaar nog geen 100.000 mensen naar de opera, maar wereldwijd zijn het miljoenen. Als je daar als NL opera een flink marktaandeel in kan verwerven (simpelweg omdat je erg goed bent) dan kan de toegangsprijs van je voorstellingen en de prijs van je multimedia producten ook flink omlaag.
Een kunstenaar is gewoon een zelfstandig ondernemer, net als een warme bakker. Het eerste wat zo iemand moet leren om zijn zaak draaiende te houden is een lesje economie. Je kan alleen topkwaliteit broden bakken van 20 euro per stuk als daar een markt voor is. Is die markt er niet, dan kan je nog steeds die hoogwaardige broden bakken, maar dan zal je ze zelf moeten subsidiëren met wat je verdient aan je broden van 2 euro. Zo werkt ieder normaal bedrijf.
Je hand ophouden bij de belastingbetaler is iets wat je pas doet als je zaak failliet is, niet eerder.
“BTW-verhoging vind ik dus echt niet kunnen”
Daar heb je gelijk in. Het is een lastenverzwaring die de markt verder verstoort.
Roger [12] reageerde op deze reactie.
@Peter de Jong [11]:
`´Een kunstenaar is gewoon een zelfstandig ondernemer, net als een warme bakker. Het eerste wat zo iemand moet leren om zijn zaak draaiende te houden is een lesje economie. Je kan alleen topkwaliteit broden bakken van 20 euro per stuk als daar een markt voor is. Is die markt er niet, dan kan je nog steeds die hoogwaardige broden bakken, maar dan zal je ze zelf moeten subsidiëren met wat je verdient aan je broden van 2 euro. Zo werkt ieder normaal bedrijf`´
Akkoord, maar zo eenvoudig ligt dat niet bij kunst. Als ik een onderneming wil starten kan ik bij de bank terecht voor krediet. Die bank zal mij dat krediet alleen geven als ik concreet kan aantonen dat ik in staat ben die bank op termijn de lening terug te betalen. Dat is met kunst onmogelijk vast te stellen of dat zo is zonder adequate kennis van zaken bij de bank. Daarom verwijst de bank ook altijd weer naar de subsidiepotten. Die zijn als ´gerespecteerd kenner van zaken´ (ik zal hier niet ingaan op de manier waarop dit is georganiseerd, want dat is weer een andere discussie: vriendjespolitiek etc) gaan nl. op dit moment op zelfde manier te werk te werk nl. of jij in staat bent om genoeg publiek te trekken. Zo zijn er allerlei regels om bepaalde doelgroepen te bereiken, niet in het laatst ook beinvloed door de veranderende samenstelling van onze bevolking met als consequentie verlorengaan van tradities, maar dat terzijde)
“Nu lijkt het mss dat bijv opera een nichemarkt is, maar dat is niet zo als je de wereldmarkt bekijkt. In NL gaan er jaarlijks blijkbaar nog geen 100.000 mensen naar de opera, maar wereldwijd zijn het miljoenen. Als je daar als NL opera een flink marktaandeel in kan verwerven (simpelweg omdat je erg goed bent) dan kan de toegangsprijs van je voorstellingen en de prijs van je multimedia producten ook flink omlaag“
Nergens ter wereld, zelfs niet in Duitsland kan de Opera zonder steun overleven. Het feit is dat een substantieel deel van de Nederlanders gewoon cultuurbarbaar is en Duitsers daarentegen nog steeds veel meer bewust zijn van hun cultuur en tradities. Daarom geeft men daar meer om kunst.
´´Er is geen verschil. Een koelkast vervuld een behoefte, net als kunst. Kunst is emotie, dat is een nieuwe auto ook. Er is geen enkele reden waarom een producent van kunst daar niet op een normale manier zijn brood mee zou kunnen verdienen´´
Nietwaar. En koelkast vervult een primaire behoefte en kunst niet. Dat is het verschil. En omdat kunst zogenaamd geen primaire behoefte vervult, moet het dan maar concurreren met een koelkast? is eigenlijk wat je zegt. Als dat inderdaad de mening is van veel mensen zijn wij op weg naar nieuwe Middeleeuwen, dat is iets wat zo goed als zeker is.
Nee, kunst en meer nog de waardering voor kunst zegt iets over het beschavingsgehalte van een bevolking. Ik ben het er mee eens dat het subsidiesysteem zoals we dat kennen veel teveel ´slechte´ kunst voortbrengt, maar ook dat weer is een symptoom van een tanendende beschaving en daarom moet dat systeem herzien worden, maar veel reacties hier getuigen helaas van weinig historisch en cultureel besef.
Peter de Jong [13] reageerde op deze reactie.
@Roger [12]:
“Die bank zal mij dat krediet alleen geven als ik concreet kan aantonen dat ik in staat ben die bank op termijn de lening terug te betalen. Dat is met kunst onmogelijk vast te stellen of dat zo is zonder adequate kennis van zaken bij de bank”
Je beweert hier, dat kunst nooit normaal kan worden gefinancierd. Talloze commercieel werkende kunstenaars wereldwijd bewijzen dagelijks dat dit onzin is.
Iedere financier zal een kredietaanvraag op risico en rentabiliteit beoordelen. Als de financier geen sectorkennis bezit zal hij deze inhuren van een onafhankelijk adviesbureau.
En een sponsor zal een sponsoraanvraag evenzeer beoordelen op rentabiliteit. Als het voor de sponsor om het verwerven van naamsbekendheid binnen een bepaalde doelgroep gaat zal de kunstenaar daar op worden beoordeeld.
Dat is bij profsporters niet anders. Die worden ook niet gesubsidieerd.
“Nergens ter wereld, zelfs niet in Duitsland kan de Opera zonder steun overleven”
Dat klopt niet. Zie de VS:
http://www.dehelling.net/artikel/675/
De VS kent blijkbaar 110 professionele operagezelschappen met een gezamenlijk jaarbudget van $ 873 miljoen (ongeveer 2 euro per Amerikaan). De marktleider is de NYC Metropolitan Opera met een jaarbudget van $ 254 miljoen. Het is er een vrije markt dus in welvarende gebieden is er volop aanbod en in armlastige delen van de VS nauwelijks. Het topaanbod is dan stabiel, alleen in de onderste regionen komen en gaan gezelschappen.
Nogmaals, als de NL opera werkelijk zijn geld waard is (ca. 27 miljoen euro per jaar) dan moet deze ook in staat zijn naast de 80.000 NLers die er jaarlijks 80 euro voor over hebben ook 250.000 mensen in het buitenland te interesseren. Dat ze hiervoor het eerst naar Duitsland kijken ligt nogal voor de hand (5x grotere bevolking én meer operaliefhebbers).
“Een koelkast vervult een primaire behoefte en kunst niet”
Dat is niet relevant. De vrije markt kan immers IEDERE behoefte vervullen. Daarbij is de scheidslijn tussen primair en secundair niet scherp.
Koelkast producenten hebben niet voor niets kunstenaars in dienst (industriële vormgevers). Die zorgen er voor dat je iedere dag weer met plezier naar je koelkast kijkt, net als naar een mooi schilderij. Een handgemaakte Bentley en een Fiat Panda vervullen dezelfde functie (van A naar B komen). Toch betalen mensen graag 30x zoveel voor de Bentley. Die meerprijs is pure emotie, net als bij kunst.
Waarom denk je dat Ted Noten zo succesvol is? Zijn handtassen zijn al gevuld, je kan er niets in doen. In functioneel opzicht hebben ze geen waarde. Het is pure kunst die je met je mee draagt.
beek [18] reageerde op deze reactie.
a href=”#comment-286300″>Peter de Jong [13]: `´Dat klopt niet. Zie de VS:
http://www.dehelling.net/artikel/675/
De VS kent blijkbaar 110 professionele operagezelschappen met een gezamenlijk jaarbudget van $ 873 miljoen (ongeveer 2 euro per Amerikaan). De marktleider is de NYC Metropolitan Opera met een jaarbudget van $ 254 miljoen. Het is er een vrije markt dus in welvarende gebieden is er volop aanbod en in armlastige delen van de VS nauwelijks. Het topaanbod is dan stabiel, alleen in de onderste regionen komen en gaan gezelschappen.
Nogmaals, als de NL opera werkelijk zijn geld waard is (ca. 27 miljoen euro per jaar) dan moet deze ook in staat zijn naast de 80.000 NLers die er jaarlijks 80 euro voor over hebben ook 250.000 mensen in het buitenland te interesseren. Dat ze hiervoor het eerst naar Duitsland kijken ligt nogal voor de hand (5x grotere bevolking én meer operaliefhebbers).`´
Dank voor de link. Dat je juist de VS aanhaalt is illustratief voor deze discussie omdat daar sponsoring ingeburgerd is. Hier niet. Daarom zou hier meer een cultuur van sponsoring door het bedrijfsleven moeten ontstaan, voordat je het subsidie-infuus definitief doorsnijdt. Het bedrijfsleven is hier zo gewend geraakt dat er subsidies voor kunst zijn, dat ze zich te weinig verantwoordelijk voelen.
´´Talloze commercieel werkende kunstenaars wereldwijd bewijzen dagelijks dat dit onzin is´´
Kunst werd altijd al ondersteund door derden, meest mecenassen, die daarmee hun aanzien vergrootten. Grote kunstenaars konden soms met geluk de commerciele stap maken, zie Rembrandt (niet van Gogh) en in de muziek zijn ook taloze voorbeelden te vinden. Allemaal zijn ze begonnen met hulp van iemand.
´´Dat is bij profsporters niet anders. Die worden ook niet gesubsidieerd.´´
Daarom kunnen sommige sporten ook niet profesioneel worden gebezigd, dus maar laten verdwijnen?
´´Je beweert hier, dat kunst nooit normaal kan worden gefinancierd. Talloze commercieel werkende kunstenaars wereldwijd bewijzen dagelijks dat dit onzin is´´
Zoals?
´´Koelkast producenten hebben niet voor niets kunstenaars in dienst (industriële vormgevers). Die zorgen er voor dat je iedere dag weer met plezier naar je koelkast kijkt, net als naar een mooi schilderij. Een handgemaakte Bentley en een Fiat Panda vervullen dezelfde functie (van A naar B komen). Toch betalen mensen graag 30x zoveel voor de Bentley. Die meerprijs is pure emotie, net als bij kunst´´
Zoiets noemen wij toegepaste kunst, is niet hetzelfde. Ik vermoed toch dat je een aantal begrippen door elkaar haalt.
´´Waarom denk je dat Ted Noten zo succesvol is? Zijn handtassen zijn al gevuld, je kan er niets in doen. In functioneel opzicht hebben ze geen waarde. Het is pure kunst die je met je mee draagt.“
Appelleert aan het je onderscheiden van anderen met poen, zeg maar het PC Hooft-gebeuren. Is uiteindelijk inhoudsloos, en, wél een goed voorbeeld van onze decadente samenlevingen. Terecht dat daar een einde aan moet komen, maar dat gaat vanzelf na nog een paar crises.
Peter de Jong [15] reageerde op deze reactie.
@Roger [14]:
“Daarom zou hier meer een cultuur van sponsoring door het bedrijfsleven moeten ontstaan, voordat je het subsidie-infuus definitief doorsnijdt”
Welnee. Zoiets is slechts tijdelijk. Als de markt het aanbod eenmaal overneemt ontstaat vanzelf een nieuwe infrastructuur. De vraag blijft immers intact. In andere sectoren zie je overigens continu saneringen tgv innovatie. Daar knapt zo’n sector alleen maar van op. 🙂
“Kunst werd altijd al ondersteund door derden, meest mecenassen, die daarmee hun aanzien vergrootten”
Exact. Dat ging altijd op vrijwillige basis. Dus waarom vind je het rechtvaardig, dat andere mensen worden gedwongen (!) bij te dragen aan de wensen van een kleine groep die er zelf het geld niet voor (over) hebben?
“Daarom kunnen sommige sporten ook niet professioneel worden gebezigd, dus maar laten verdwijnen?”
Nogmaals, waarom vind je het rechtvaardig, dat andere mensen worden gedwongen (!) bij te dragen aan de wensen van een kleine groep die er zelf het geld niet voor (over) hebben?
“Talloze commercieel werkende kunstenaars wereldwijd bewijzen dagelijks dat dit onzin is.” Zoals?
Ik kan je een hele waslijst noemen, maar ik ben zelf een fan van drieluikschilder Evert Thielen (zie: http://www.evertthielen.com/ ). Een ander bekend voorbeeld zijn de grootschalige inpakprojecten van de Christo’s. Die financierden steeds hun volgende project uit de opbrengsten van het vorige.
“Zoiets noemen wij toegepaste kunst, is niet hetzelfde. Ik vermoed toch dat je een aantal begrippen door elkaar haalt”
Waarom is toegepaste kunst niet hetzelfde? Rembrandt is ook toegepaste kunst. Fotografie bestond immers nog niet.
“[Ted Noten] Is uiteindelijk inhoudsloos, en, wél een goed voorbeeld van onze decadente samenlevingen”
Dat is jouw persoonlijke mening. Mogen andere mensen daar anders over denken? Waarom vind je het rechtvaardig, dat jouw persoonlijke smaak wordt gefinancierd met geld van mensen die een heel andere smaak hebben?
===
“Most of the major ills of the world have been caused by well-meaning people who ignored the principle of individual freedom, except as applied to themselves, and who were obsessed with fanatical zeal to improve the lot of mankind-in-the-mass through some pet formula of their own.”
~ Henry Grady Weaver, author of a classic book on freedom, The Mainspring of Human Progress
Roger [16] reageerde op deze reactie.
@Peter de Jong [15]:
´´Welnee. Zoiets is slechts tijdelijk. Als de markt het aanbod eenmaal overneemt ontstaat vanzelf een nieuwe infrastructuur. De vraag blijft immers intact. In andere sectoren zie je overigens continu saneringen tgv innovatie. Daar knapt zo’n sector alleen maar van op. ´´
Is dat zo? Hoe weet je dat zo zeker? Als voorbeeld het Muziekcentrum van de Omroep waar Bernhard Haitink zich terecht kwaad om maakt. Het gevolg is dat Muziekcentrum Vredenburg de grootste afnemer van het Muziekcentrum in de problemen komt. Een nieuw muziekcentrum, gebouwd met staatsgeld, kan niet meer geexploiteerd worden. Gevolg: Andere Evenementenorganisaties die volgens jouw redenering commercieel in orde zijn gaan zich daarin nestelen. Einde verhaal.
Enkel en alleen als een groep mecenassen zou opstaan en in de bres zou springen om het financiele gat op te vangen zou dat jouw marktverhaal bevestigen. Zeker is dat helaas niet. En als jij meent dat daar de sector van opknapt. Nee, natuurlijk niet, de sector wordt overgenomen door een andere, Joop van de Ende bijv.
´´Exact. Dat ging altijd op vrijwillige basis. Dus waarom vind je het rechtvaardig, dat andere mensen worden gedwongen (!) bij te dragen aan de wensen van een kleine groep die er zelf het geld niet voor (over) hebben?´´
Zeg ik dat? Ik zeg alleen dat het wenselijk is dat kunst en kunstenaars door wie of wat dan ook beschermd kunnen worden. Alleen mecenassen met kennis van zaken kunnen die taak overnemen van de staat. Prima! Helaas zijn er niet veel authentieke mecenassen meer in NL Trouwens, ik wil ook niet dat er met mijn geld een voetbalstadion wordt gebouwd. Toch gebeurt dat, want de meeste mensen houden van voetbal. Dat is vast niet wat Weaver bedoelt met de door jou geplaatste quote.
“ Waarom is toegepaste kunst niet hetzelfde?
Omdat autonome kunst geen praktisch nut heeft en dus kwetsbaar is. Zeker onstoffelijke kunst zoals muziekvoorstellingen.
´´ Rembrandt is ook toegepaste kunst. Fotografie bestond immers nog niet`´
Kromme redenering. Toegepaste fotografie is toegepaste kunst
´´ Dat is jouw persoonlijke mening. Mogen andere mensen daar anders over denken? Waarom vind je het rechtvaardig, dat jouw persoonlijke smaak wordt gefinancierd met geld van mensen die een heel andere smaak hebben?´´
Natuurlijk mag iedereen denken wat hij wil. Het gaat niet om wat ik rechtvaardig vind of niet. Ook gaat kunst niet direct om smaak, mooi of niet (ofschoon esthetiek wel altijd een bepaalde rol kan spelen)
Kunst gaat om wie ben ik, wat ben ik, waar kom ik vandaan en waar ga ik naar toe. In zoverre zijn kunst en tradities of juist het ontbreken of afbreken daarvan een graadmeter van de spirituele weerbaarheid van een collectief en individu. Dat we daar hier goed mee bezig zijn behoeft geen verdere uitleg. En als er mensen zijn die dat als een goede ontwikkeling zien, dan zij het zo. De tijd zal het leren.
Peter de Jong [19] reageerde op deze reactie.
Bon Vivant [30] reageerde op deze reactie.
Sorry, verbeterfunctie werkt niet. Laatste zinnen:
Dat we hier goed bezig zijn die weerbaarheid te verlagen door alles te vertalen in ´marktwerking´ behoeft geen verdere uitleg. En als er mensen zijn die dat als een goede ontwikkeling zien, dan zij het zo. De tijd zal het leren.
Peter de Jong [19] reageerde op deze reactie.
@Peter de Jong [13]:
Mooie reactie.
Inderdaad is er heel veel kunst te ontdekken in wat men noemt de ordinaire commerciele producten. We leven in een tijd boordevol van lusten voor het oog. Kunstenaars/ontwerpers in dienst van het bedrijfsleven, zijn ook kunstenaars.
Links had andere gedachten over kunstenaars, en nestelde zich in de belangrijke overheidsorganen om ‘vrienden’ rijkelijk te subsidieren.
Roger [20] reageerde op deze reactie.
@Roger [16]:
@Roger [17]:
“Hoe weet je dat zo zeker?”
Omdat dat de essentie van de vrije markt is. De massa koopt een Fiat Panda, maar een handgemaakte Bentley zal ook altijd worden aangeboden.
Of iets wel of niet wordt aangeboden is puur een kwestie van economie. Iedere ondernemer streeft naar winstmaximalisatie. Richt je je op de rijke elite dan kan je je een grote winstmarge veroorloven. Ondanks dat je dan maar relatief weinig producten afzet is je winst toch groot. Kies je voor de massamarkt dan is je winstmarge veel kleiner, maar door de grote aantallen is je totale winst toch enorm.
Het maakt dus niet uit. In iedere prijsklasse is er aanbod en is er goede en slechte kwaliteit. Je kan naar Gucci en naar Zeeman. Allebei goed. Het is altijd jammer als mensen de vrije markt en het kapitalisme bekritiseren terwijl ze niet eens weten wat een vrije markt is en welke mogelijkheden deze biedt.
Hetzelfde geldt overigens voor een overheid. Je kan onmogelijk zeggen wat een overheid wel of niet kan als je niet weet wat een overheid ten diepste is, n.l. een geweldsorganisatie. Hoe kan je waardering hebben voor paleizen met de fraaiste goudomrande plafondschilderingen als je weet dat die over de ruggen van lijfeigenen en horigen tot stand zijn gekomen?
“Dat we hier goed bezig zijn die weerbaarheid te verlagen door alles te vertalen in ´marktwerking´ behoeft geen verdere uitleg”
Dat is dan een ernstige misvatting. Marktwerking beschermt juist de diversiteit van het aanbod (zie mijn bovenstaande uitleg over massa- en nichemarkten). Het is bovendien alleen maar positief als Vredenburg nog slechts met massavermaak van Van den Ende geëxploiteerd kan worden. Dat is dan immers een keuze die in vrijheid tot stand is gebracht.
Je teleurstelling is vergelijkbaar met die van megalomane idioten (ik beweer niet dat jij zo iemand bent Roger) die het kapitaal dat ze van anderen hebben gestolen in opdrachten aan kunstenaars hebben gestoken om zichzelf een aura van een mecenas aan te meten, terwijl later bleek hoe vergankelijk die roem was. Als het werk goed was is de kunstenaar gewoonlijk nog bekend, de mecenas echter al lang niet meer.
Ik noemde het werk van Rembrandt ook toegepaste kunst omdat hij als broodwinning gewoon statieportretten maakte. Daar zou je tegenwoordig een fotograaf voor vragen. Zijn vrije werk was veel minder gewild. Dat bekostigde hij dus met die statieportretten. En zo hoort het ook.
Je onderschatting van industriële ontwerpers is daarom onterecht. De bekende driepotige citruspers van Alessi, die in de zon zo fraai zijn schaduw werpt op het aanrecht, is van minstens zo hoog niveau en geeft de bezitter minstens zoveel genoegen en inspiratie als een futuristische brons van Brancusi.
===
“At moments of great enthusiasm it seems to me that no one in the world has ever made something this beautiful and important.”
~ M.C. Escher
beek [21] reageerde op deze reactie.
Roger [22] reageerde op deze reactie.
@beek [18]: Dat er kunst te ontdekken valt op straat is niet te ontkennen. Dat is wat mij betreft een goede ontwikkeling. Het begrip ´lusten voor het oog´ is hier inderdaad op zijn plaats. Maar kunst gaat niet alleen om lust. Door jou genoemde ´ordinaire commerciele producten´ is en blijft toegepaste kunst. Dat wil niet zeggen dat toegepaste kunst de autonome kunst zou moeten verdringen, omdat het praktische nut een toegevoegde waarde zou geven, waardoor autonome kunst als het ware niet meer hoeft.
Dat links zijn vrienden ´rijkelijk´ beloonde met subsidies was kwalijk en gaat hopelijk verdwijnen, want goede kunstenaars hebben te lijden onder zo´n systeem zoals ik al eerder aangaf. Toch wil dat niet zeggen dat daarmee commerciele kunst dé oplossing is en de rest maar z´n zgn. ´hobby´ zelf moet gaan bekostigen.
Kunst gaat om meer dan alleen het voorwerp zelf. Dat nogal wat mensen geen flauw benul hebben van het begrip kunst en de betekenis daarvan is een veeg teken en toont een gebrek aan historisch kennis.
beek [21] reageerde op deze reactie.
@Peter de Jong [19]:
Van den Ende geeft de stad Amsterdam een theater cadeau ter waarde van 65 miljoen euro. Zal dat linkse bestuur dit graag aanvaarden?
@Roger [20]:
Autonome kunst staat op zichzelf? Behoeft dan ook geen overheidsgeld? Of moet ‘autonome’ kunst ondersteund worden van rijkswege, omdat het autonome niet levensvatbaar blijkt?
Roger [24] reageerde op deze reactie.
@Peter de Jong [19]: ´´Hoe kan je waardering hebben voor paleizen met de fraaiste goudomrande plafondschilderingen als je weet dat die over de ruggen van lijfeigenen en horigen tot stand zijn gekomen? ´´
Niet altijd waar. De arbeiders die meehielpen aan de bouw van de Kathedralen in de 11 en 12 e eeuw waren kunstenaars en geen lijeigenen, evenals de arbeiders bij de bouw van de pyramides in Egypte zoals we weten.
´´Als het werk goed was is de kunstenaar gewoonlijk nog bekend, de mecenas echter al lang niet meer´´
Niet waar, Frederik de Tweede van Pruisen, zelf een verdienstelijk fluitist, was de mecenas die J.S. Bach hielp, Familie de Medici was mecenas van Michelangelo, en zo kan ik nog wel even doorgaan.
´´Ik noemde het werk van Rembrandt ook toegepaste kunst omdat hij als broodwinning gewoon statieportretten maakte. Daar zou je tegenwoordig een fotograaf voor vragen. Zijn vrije werk was veel minder gewild. Dat bekostigde hij dus met die statieportretten. En zo hoort het ook´´
Terechte analyse, maar toch had ook Rembrandt een mecenas.
´´Je onderschatting van industriële ontwerpers is daarom onterecht. De bekende driepotige citruspers van Alessi, die in de zon zo fraai zijn schaduw werpt op het aanrecht, is van minstens zo hoog niveau en geeft de bezitter minstens zoveel genoegen en inspiratie als een futuristische brons van Brancusi´´
Ik onderschat geen industriele ontwerpers. Toegepaste kunst blijft toegepaste kunst. En hoe mooi de driepoot van Alessi ook is. Toegepaste kunst is geen vervanging van autonome kunst, wel een verrijking.
Peter de Jong [23] reageerde op deze reactie.
@Roger [22]:
En hoe denk je dat de fondsen voor de bouw van die kathedralen en piramides bijeen zijn gebracht door de overheid? Plunderen van de buurlanden en plunderen van de eigen burgers was een heel gangbare fondsenwerving.
Tot op de dag van vandaag trouwens. Alleen daarom al is door de overheid gesubsidieerde kunst verwerpelijk. Blijkbaar sloten mensen als Michelangelo, Bach en busladingen BKR klanten daarvoor graag de ogen. Als zij hun ding maar konden doen dan vonden zij blijkbaar alles best.
Het is te walgelijk om bij stil te staan. Kunst is niet waardevrij. Hoe kan je genieten van een mooi schilderij als je weet dat de schilder iedere avond zijn vrouw slaat?
Verder wordt autonome kunst in de eerste plaats gemaakt omdat de kunstenaar zelf vindt dat die gemaakt moet worden. Als jij de enige bent die vind dat iets moet gebeuren, dan is het toch tamelijk absurd als je daar anderen voor wil laten betalen?
Vrijwillige bijdragen zijn prima, maar belastinggeld aan autonome kunst besteden is volstrekt immoreel. Kunstenaars die belastinggeld aanpakken voor hun autonome kunst zouden door iedereen geboycot moeten worden.
http://www.vrijspreker.nl/wp/wp-content/media/2010/03/Socialism-Illustrated.jpg
Roger [25] reageerde op deze reactie.
beek [27] reageerde op deze reactie.
@beek [21]: Ik begrijp het niet. Ben ik zo onduidelijk? Kunst MOET niet ondersteund worden van rijkswege, maar moet wel ondersteund worden, door wie dan ook. Graag NIET door de overheid omwille van redenen die ik al heb genoemd, maar door mensen of bedrijven die zich verantwoordelijk voelen DAT kunst, als het zichzelf (nog) niet bedruipen kan wel kan worden gemaakt. Dat daarbij de kunstenaar binnen een bepaalde tijd WEL zichzelf bedruipen kan is een lovenswaardig streven. Het probleem is dat zeker in Nederland niet zoveel vermogende mensen zijn die hart hebben voor cultuur dat ze er iets voor over hebben. Misschien dat die uit de kast komen als subsidie voor kunst niet meer bestaat, dat kan,maar ik zou er niet op hopen. Een gemiddeld Nederlandse vermogende gaat trouwens niet zo prat op zijn rijkdom. Die gaat liever met z´n panda naar de Aldi. In Duitsland noemen ze dat ´Armutmiljonaire´
@Peter de Jong [23]: En hoe denk je dat de fondsen voor de bouw van die kathedralen en piramides bijeen zijn gebracht door de overheid? Plunderen van de buurlanden en plunderen van de eigen burgers was een heel gangbare fondsenwerving. ´´
Dat is waar, maar dat doen wij nu nog steeds. Waar komt onze rijkdom vandaan?
´´Tot op de dag van vandaag trouwens. Alleen daarom al is door de overheid gesubsidieerde kunst verwerpelijk. Blijkbaar sloten mensen als Michelangelo, Bach en busladingen BKR klanten daarvoor graag de ogen. Als zij hun ding maar konden doen dan vonden zij blijkbaar alles best.´´
Kunstenaars als Michelangelo, Bach en anderen hadden juist de functie om via hun kunst misstanden een vorm te geven en troost te bieden in uitzichtöoze sitauaties. Vaak neemt kunst nl. ook een politieke stelling in.
Zo zijn er kunstenaars die hun eigen machtige mecenas, zonder dat hij het zelf in de gaten had, om de tuin leidden en met hun kunst het volk ondersteunden in hun protest tegen diezelfde machthebbers. Een schril contrast met de lustgevoelens die de Alessis vandaag de dag opwekken.
´´Het is te walgelijk om bij stil te staan. Kunst is niet waardevrij. Hoe kan je genieten van een mooi schilderij als je weet dat de schilder iedere avond zijn vrouw slaat? ´´
Raar voorbeeld, is dat aan de orde van de dag dan?
´´Verder wordt autonome kunst in de eerste plaats gemaakt omdat de kunstenaar zelf vindt dat die gemaakt moet worden. Als jij de enige bent die vind dat iets moet gebeuren, dan is het toch tamelijk absurd als je daar anderen voor wil laten betalen? ´´
Kortzichtig. Grote kunstenaars zijn visionairs waardoor de samenleving een blik heeft op zichzelf en zijn toekomst
´´Vrijwillige bijdragen zijn prima, maar belastinggeld aan autonome kunst besteden is volstrekt immoreel. Kunstenaars die belastinggeld aanpakken voor hun autonome kunst zouden door iedereen geboycot moeten worden´´
Mee eens, maar laten we alle andere subsidie ook aanschaffen. Ik heb ook niets aan een voetbalstadion, zoals ik al zei.
Peter de Jong [28] reageerde op deze reactie.
Peter de Jong [29] reageerde op deze reactie.
Afschaffen natuurlijk.
@Peter de Jong [23]:
Peter de Jong kan met terugwerkende kracht het gedrag van Bach e.c. walgelijk vinden, ik zal oneindig dankbaar blijven voor de werken van Bach. Eeuwenlang hebben zij groter troost geboden dan welke andere zuiver libertarisch levende dan ook.
Een libertarier die iemand als Bach achteraf begint te beschuldigen gaat lijken op de communisten die de geschiedenis gingen herschrijven. Zulke lieden ontnemen mij elk vertrouwen in hun beginselen.
Peter de Jong [28] reageerde op deze reactie.
@Roger [25]:
“Zo zijn er kunstenaars die hun eigen machtige mecenas, zonder dat hij het zelf in de gaten had, om de tuin leidden en met hun kunst het volk ondersteunden in hun protest tegen diezelfde machthebbers”
Dus het doel heiligt de middelen? Wat is dit voor linkse onzin? Weten die maatschappijkritische idioten niet dat je zo met 1 been in de gulags staat?
Hoe kom je er bij dat mijn voorbeeld ‘raar’ is? Die fraaie kathedralen zijn toch gebouwd met het bloed, zweet en tranen van geknechte boeren, burgers en buitenlui? Blijkbaar begrijp je de morele situatie niet als je een Alessi minacht omdat hij op een eerlijke manier zijn brood verdient, terwijl je huichelende figuren prijst als zij hun maatschappijkritiek met gestolen geld weten vorm te geven.
Nogmaals, hoe kan je genieten van een mooi schilderij als je weet dat de kunstenaar zijn vrouw slaat? Waarom ga je überhaupt naar een tentoonstelling van zo iemand? Waarom werden BKR kunstenaars niet door iedereen uitgekotst en wordt een subsidiespons als Haitink niet overal geboycot?
@beek [27]:
Die vragen zijn ook voor jou Beek. Wat doet het er toe of de muziek van Bach ongeëvenaarde meesterwerken zijn (en dat zijn het) als je weet dat deze figuur leefde op de zak van rovers en moordenaars? Moet een kunstenaar dan perse lampenkappen van mensenhuid maken voor je een grens trekt?
Het werk van Gunther von Hagens is geweldig indrukwekkend. Maar is het dat nog steeds als hij voor zijn geconserveerde lichamen geëxecuteerde Chinese dissidenten gebruikt die daar uiteraard geen toestemming voor hebben gegeven?
http://www.bodyworlds.com/en/exhibitions/future_exhibitions/rotterdam.html
Roger [31] reageerde op deze reactie.
@Roger [25]: “Grote kunstenaars zijn visionairs waardoor de samenleving een blik heeft op zichzelf en zijn toekomst”
‘De samenleving’ bestaat niet. We zijn allemaal individuen. Als een individuele mens een blik op zichzelf en zijn toekomst wil hebben van een kunstenaar met een kristallen bol dan hoort hij daar normaal voor te betalen.
===
“Welfare culture is bad not just because, as in Europe, it’s bankrupting the state, but because it enfeebles the citizenry, it erodes self-reliance and resourcefulness.”
~ Mark Steyn
@Roger [16]:
“Omdat autonome kunst geen praktisch nut heeft en dus kwetsbaar is. Zeker onstoffelijke kunst zoals muziekvoorstellingen.”
Is kunst dan een (soort van) atheistishe religie?
Zijn kunstenaars ziek, zwak, misselijk en zielig?
Ik ken het wereldje (voor zover dat bestaat) van binnenuit en vrijwel alle kunstenaars die ik ken (in allerlei disciplines) kunnen zichzelf goed redden als het moet, zo nodig met bijbanen, zijn bereid hard te werken. Maar als iemand gratis geld weggeeft en er niet al te veel voor terug vraagt, dan zal men het opvatten als een soort van betaalde vakantie. Twee keer zo veel krijgen met de helft van het werk? En zonder dat je neveninkomsten moet regelen in moeilijke tijden? Daar tekent iedereen wel voor als die de kans krijgt.
Je bent wel erg stellig met “kunst is…” “kunstenaars zijn…”. Hoe ben je daar zo zeker van?
In het kort: als jij muziek maakt die ik niet om aan te horen vind, waarom zou ik dan naar je voorstellingen komen, laat staan er voor betalen? Omdat jij beweert dat het ‘hoger’ is? Ben je dan een soort van Jomanda?
Roger [32] reageerde op deze reactie.
Comments are closed.