De libertarische beweging is deze eeuw spectaculair gegroeid, maar de afgelopen twee jaar lijkt de storm wat geluwd te zijn. Je hoort minder over het libertarisme dan voorheen, zowel in de media als op sociale netwerksites. Hoe komt dat? En moeten we ons zorgen maken?
Ik denk dat er twee belangrijke oorzaken zijn. Allereerst zijn er geen aansprekende libertarische politici geweest. De presidentscampagnes van Ron Paul in 2008 en 2012 wisten honderdduizenden mensen te inspireren om zich in het libertarisme te verdiepen, waaronder de auteur van dit stuk.
Velen hadden gehoopt dat Rand Paul bij de meest recente Amerikaanse verkiezingen het stokje van zijn vader zou overnemen, maar hij bleek een teleurstelling. In plaats van net zo principieel libertair te zijn als Ron, schoof hij steeds meer op richting het politieke establishment. Kiezers waren daar niet van gediend en kozen in plaats van hem voor Trump.
Ook de Libertarische Partijen wisten geen deuk in een pakje boter te slaan. Hoewel Gary Johnson het qua aantal stemmen best goed deed, was zijn campagne nogal oppervlakkig en inspiratieloos. In Nederland had de Libertarische Partij bij veel kiezers al afgedaan voor de verkiezingscampagne uberhaupt begonnen was, aangezien deze partij jarenlang voor open grenzen stond.
De tweede reden dat de opmars van het libertarisme is afgezwakt, is dat het maatschappelijk debat nu vooral over immigratie en identiteitspolitiek gaat. Over die onderwerpen zijn libertariërs heel erg verdeeld en is er geen eenduidig libertarisch standpunt.
Dat je de laatste twee tot drie jaar minder over het libertarisme hoort, betekent volgens mij niet dat er ook daadwerkelijk minder libertariërs zijn. Wie eenmaal overtuigd libertariër is, wat over het algemeen een lang proces vergt met veel discussies en veel lezen, zal niet snel weer van die denkbeelden afstappen.
Maar doordat het maatschappelijk debat vooral over niet-libertaire onderwerpen gaat, zijn libertariërs in politiek discussies minder snel als libertarisch herkenbaar. Toen ik een jaar of vijf geleden mijn eerste artikelen voor de Vrijspreker schreef, gebruikte ik de term ‘libertarisme’ ook een stuk vaker dan tegenwoordig.
Naast de echte libertariërs, zijn er tegenwoordig veel conservatieven die sterk op libertarische ideeën en principes leunen. Dat zag je goed eerder deze maand, toen Trump even dreigde met een inval in Syrië. Veel conservatieve opiniemakers kwamen in opstand en lieten hun anti-interventionisme duidelijk horen. Ten tijde van George W. Bush was dat ondenkbaar.
In Nederland zie je de opmars van Thierry Baudet. Hij is een conservatief, maar heeft zich in het verleden positief over het libertarisme uitgelaten en laat in zijn toespraken ook vaak blijken door libertarische denkers beïnvloed te zijn. Naast buitenlandse interventie, gaat het dan om punten als de Europese Unie en de Sleepwet. Baudet’s Forum voor Democratie verschilt daarin behoorlijk van de oude rechtse partijen.
Hoewel er dus veel libertariërs en door het libertarisme beïnvloede conservatieven zijn, moeten de libertarische ideeën meer onder de aandacht gebracht worden om de beweging weer echt te laten groeien. Hoe kan dat gedaan worden?
Allereerst zou het geweldig zijn als er weer een Ron Paul-achtige figuur zou opstaan. Het is te hopen dat Rand Paul van zijn fouten bij de laatste campagne geleerd heeft, en bij de volgende presidentverkiezingen nog een poging zal wagen met een veel libertarischer en principiëler geluid. Maar dat blijft natuurlijk afwachten.
Het belangrijkste is dat het maatschappelijk debat weer meer over economische en andere onderwerpen gaat waarbij libertariërs zich duidelijk kunnen profileren. En ik denk dat dit vanzelf gaat gebeuren. Nu lijkt het geweldig te gaan met de economie, maar we bevinden ons in een bubbel, en zodra die klapt zal het debat vooral daarover gaan.
Veel mensen zullen na het klappen van de bubbel opzoek gaan naar antwoorden. Wat is de oorzaak van de crisis? Een groot deel van hen zal uitkomen bij de Oostenrijkse Conjunctuurtheorie (ABCT), en daarna ook over andere theorieën van de Oostenrijkse School lezen. Bijvoorbeeld op Mises.org. Wie deze economische theorieën aanhangt, en dus inziet dat de markt altijd voor betere oplossingen zorgt dan de staat, komt vanzelf bij het libertarisme uit. Dat gebeurde ook tijdens de vorige crisis.
Ik denk daarom dat we ons over de groei van de libertarische beweging niet te veel zorgen hoeven te maken. Zolang wij onze ideeën blijven promoten, zullen die vanzelf weer meer onder de aandacht komen als de bubbel knapt. Als er daarbij in de komende jaren nog een paar Ron Paul-achtige politici opstaan, dan zou dat natuurlijk helemaal mooi zijn. Maar dat is niet noodzakelijk.
Gale Boetticher
Onlangs is Boetticher’s nieuwste boek verschenen: Kapitalisme? Ja graag! Bestel het nu bij Bol.com of in de lokale boekhandel.
Omdat ze geen goede boodschap hebben.
Keinstein [2] reageerde op deze reactie.
@Matthijs [1]: Nou, de boodschap is wel goed. Mensen willen het niet. Zwitserland is de meest libertarische plek in Europa, economisch het meest succesvol, met de gelukkigste mensen, het schoonste milieu, maar niemand wil dat voorbeeld volgen. Monaco, Liechtenstein, Andorra, blijkbaar kansloze voorbeelden. Mensen willen juist politici die hen gouden bergen beloven. Gratis geld, vooral voor mij.
En ik zou er ook maar niet op rekenen dat de ABCT een katalysator gaat zijn voor het libertarisme bij de volgende crash. Het gaat weer van: de bankiers hebben het gedaan, meer regulering, of meer staatsbanken.
Het is ook te moeilijk voor de meeste mensen. Je moet vrij veel weten van economie, recht, politiek, geschiedenis ook en dan, tot overmaat van ramp, de politiek incorrecte varianten daarvan.
Nee, de belofte ligt bij kleine libertarische projecten als Seasteading, Free cities en stukken niemandsland als Liberland. Daar je NAP paradijsje bouwen, goed beveiligen tegen haatdragende, afgunstige naarlingen en dan maar hopen dat er ooit wat muntjes gaan vallen hier en daar. Misschien dat verschillende blokketting projecten en online onderwijs kunnen helpen daarbij, maar ik zou er niet op blijven wachten.
Goed onderwerp.
De Tea Party beweging bestond deels uit idioten. Dit heeft de beweging in Amerika geen goed gedaan. In NL is iemand een aantal jaren geleden de LP binnen gekomen die zou helpen de LP een enorme sprong voorwaarts te laten maken. Dit pakte niet lekker uit, een groot deel van de vrijwilligers zag hem niet zitten. En haakte af. Ellende, inclusief dreigen met rechtszaken. Het AK gehalte binnen de LP is daarna afgenomen, in ieder geval in haar uitingen.
Dit wil ik toevoegen aan de analyse van de auteur.
Wat de afgelopen jaren is gebeurd is dat men ziet dat de traditionele politici er een zootje van maken. Men kiest in Amerika een Trump, en in NL wint Baudet. In NL zet men de politici keer op keer met referenda in de hoek.
We zitten nu in een fase waarin een significant deel van de bevolking hoopt dat nieuwe politici de droom van de democratie kunnen redden. Dat alleen het partij kartel moet worden doorbroken. Dat referenda ons gaan redden. Deze illusie doorprikken heeft tijd nodig. Waarna de kiezers ofwel afhaken, ofwel wellicht het libertarisme ontdekken.
Verder eens met het artikel. De vraag is alleen, hoeveel crisissen moeten er nog komen voor de kiezers er genoeg van hebben en zich informeren over dieperliggende oorzaken? De propaganda van het statisme en collectivisme is effectief, iedere volgende crisis is helaas ook een kans voor de propaganda van de EU en collectivisten.
Beste Gale,
Je weet de Libertarische gedachten altijd goed te verwoorden! Ook je nieuwe boek weer met aandacht en plezier (feest van herkenning) gelezen en onder vrienden en kennissen gedistribueerd.
Zou het niets voor jou zijn om als boegbeeld van het gedachte goed naar buiten te treden?
Gale Boetticher [7] reageerde op deze reactie.
Het is mooi als je het systeem van binnenuit kan proberen te veranderen. Je kan dan bestaand beleid becommentariëren en proberen zoveel mogelijk onzinnige regels afgeschaft zien te krijgen. Of je wijst het hele systeem af en vormt een partij van de niet-stemmers die in de Tweede Kamer een groot aantal zetels zal bezetten, maar helemaal niets doet (zoals advocaat Plasman voorstelt: https://www.youtube.com/watch?v=eoLG5Dw-Y2M ).
Als je echter naar de trend van de afgelopen decennia kijkt, is zoiets waarschijnlijk niet eens nodig. Aan de ene kant stijgen de kosten van de overheid voortdurend, terwijl de kwaliteit van de dienstverlening alsmaar minder wordt. Nog hogere belastingen zijn moeilijk te verkopen en noodgedwongen schuift de overheid steeds meer taken af op de burgers zelf, van wijkbewaking en beheer van groenvoorzieningen tot voedselbanken en mantelzorg. Burgers pakken dat overigens makkelijk op en zeggen vooral dat ze het werk nog efficiënter zouden kunnen doen als de overheid ze meer vrijheid (en meer geld in de vorm van lagere belastingen) gaf.
Veel jongeren weten al niet beter. Ze zijn niet geïnteresseerd in politiek, vertrouwen politici ook niet en gaan niet stemmen. Ze vragen de overheid om niets en regelen hun zaakjes zelf. Zo ontstaan er structuren buiten de overheid om (denk bijv. aan crypto currencies geheel buiten de centrale banken om). Als die de kans krijgen verder te groeien zullen ze het uiteindelijk overnemen en zal de overheid zichzelf gemarginaliseerd hebben. Precies wat libertariërs altijd gewild hebben, lijkt mij. 😉
Er zijn geen door en door libertariërs. Net zo min als er door en door socialisten zijn of conservatieven of wat dan ook.
Deze zinsnede bijvoorbeeld, “Daar je NAP paradijsje bouwen, goed beveiligen tegen haatdragende, afgunstige naarlingen”, geeft al aan waar het probleem zit.
Peter de Jong [8] reageerde op deze reactie.
@Johannes [4]:
Beste Johannes,
Bedankt voor je reactie. Erg leuk om te horen dat het boek zo goed bevallen is.
Wat betreft het naar buiten treden als boegbeeld: ik denk dat dit niks voor mij persoonlijk is. Op papier lukt het mij meestal wel om mijn argumenten in een redelijk coherent verhaal naar voren te brengen, maar in live discussies (die ik dan bijvoorbeeld op radio of tv zou moeten voeren) ben ik niet goed. Bovendien sta ik niet graag in het middelpunt van alle aandacht.
Met mijn artikelen en boeken blijf ik echter graag een bijdrage leveren aan de verspreiding van het libertarische gedachtegoed.
Hang Bejaarde [15] reageerde op deze reactie.
@Bertuz [6]: ““Daar je NAP paradijsje bouwen, goed beveiligen tegen haatdragende, afgunstige naarlingen”, geeft al aan waar het probleem zit.”
Waarom zie je dit als een probleem? Nederland heeft lange tijd als verzuilde samenleving gefunctioneerd. Katholieken en protestanten die elkaar de eeuwen daarvoor de strot hadden afgesneden, leefden in de verzuilde samenleving in ongekende vrede naast elkaar, werkten samen waar nodig en lieten elkaar met rust op de terreinen waar hun levenswijzen verschilden.
Dit is panarchie. Panarchie maakt het mogelijk dat gelijkgestemden (van communisten, fascisten, socialisten, liberalen, democraten en monarchisten tot anarchisten) wereldwijde communities vormen terwijl ze in dezelfde landen blijven wonen. Hun regels gelden alleen voor leden van dezelfde club, net als bij de religies.
En wil je bij geen enkele club horen dan kan dat natuurlijk ook. Uiteindelijk zal de vrije markt bepalen welke communities succes hebben en zullen groeien en welke niet.
===============
Panarchy Anyone? (Ramsey Dukes, 2017)
https://www.youtube.com/watch?v=gaDknbtneVo
Bertuz [9] reageerde op deze reactie.
Keinstein [10] reageerde op deze reactie.
@Peter de Jong [8]: Bij gelijkbestemden schrijf je. Maar als je je moet beveiligen tegen afgunstigen zijn dat geen gelijkbestemden. Je zou er zo maar in oorlog mee kunnen geraken. En die kunnen verliezen.
Peter de Jong [14] reageerde op deze reactie.
@Peter de Jong [8]: “Waarom zie je dit als een probleem?”
Omdat je verschillende morele voorkeuren hebt die niet met elkaar samengaan. Stel, je buurman links is een homosexueel, jij hebt daar geen probleem mee, maar de buurman aan de overkant vindt dat homosexuelen vermoord moeten worden. Ook vindt hij dat de dochter van je buurman rechts ‘gepakt’ mag worden omdat ze zijn kledingvoorschriften niet volgt. Zijn buurman is weer een horizontale communist die overal samenzweringen van het grootkapitaal ziet en daarmee jou, als vrijemarktliefhebber, als een pion van datzelfde grootkapitaal ziet en daarmee een vijand die bestreden moet worden, geweld is daarbij toegestaan.
De verschillen tussen katholieken en protestanten zijn relatief klein en toch waren die verschillen al voldoende voor een hele bloedige oorlog. Je kunt nu eenmaal niet vrouwen zowel gelijke als ongelijke rechten geven, homosexualiteit zowel verbieden als toestaan, joden, rokers, negers, blanken, pedofielen zowel accepteren als weigeren, eigendom zowel beschermen als afpakken, zowel links als rechts voorrang verlenen.
Als dat allemaal in dezelfde straat/wijk/dorp moet wonen gaat dat niet. Wat misschien wel kan is balkanisering: de sociaaldemocraten bij elkaar, de verschillende theocraten bij elkaar en de libertariers bij elkaar. Ook dat gaat problemen geven omdat sommge van die groepen beduidend groter zullen zijn dan andere en de verleiding om een gebied te annexeren, of bevrijden (afhankelijk van de terminologie du jour) zal voor sommigen te groot blijken te zijn.
Dan komen we uit bij een hele oude vraag: hoe kan een kleinere groep mensen zich verdedigen tegen een grotere? Die vraag is nog niet zo eenvoudig te beantwoorden.
Bertuz [11] reageerde op deze reactie.
Peter de Jong [14] reageerde op deze reactie.
@Keinstein [10]: Precies.
Peter de Jong [14] reageerde op deze reactie.
Met gelijkgestemden is er geen kunst aan.
Peter de Jong [21] reageerde op deze reactie.
reactie op verzoek van de reageerder verwijderd — Ratio
@Bertuz [9]: @Keinstein [10]: @Bertuz [11]:
“als je je moet beveiligen tegen afgunstigen zijn dat geen gelijkbestemden. Je zou er zo maar in oorlog mee kunnen geraken. En die kunnen verliezen”
“Je kunt nu eenmaal niet vrouwen zowel gelijke als ongelijke rechten geven, homosexualiteit zowel verbieden als toestaan, joden, rokers, negers, blanken, pedofielen zowel accepteren als weigeren, eigendom zowel beschermen als afpakken, zowel links als rechts voorrang verlenen (-) Als dat allemaal in dezelfde straat/wijk/dorp moet wonen gaat dat niet (-) hoe kan een kleinere groep mensen zich verdedigen tegen een grotere?”
Bedankt voor jullie input! Dit zijn idd belangrijke punten.
Het handhaven van de rechtsorde is een fundamentele functie in iedere samenleving, dus ook panarchisten hebben hier over nagedacht. De meesten zien hier een rol weggelegd voor een minimale overheid (nachtwakerstaat). Ramsey Dukes wijst hier ook op. De diverse religies konden en kunnen gewoon naast elkaar bestaan als de overheid maar voorkomt dat ze elkaar bestelen, elkaar oplichten, of elkaar vermoorden. De meeste mensen en vrijwel alle ideologieën zullen hier achter staan en een dergelijke rechtsorde willen ondersteunen.
Alle overige leefregels (vrouwen, homo’s, Über en Untermenschen, niet werken op zaterdag, etc.) zijn alleen geldig binnen de desbetreffende club. Die gaan niet-leden niet aan en kunnen ze ook niet worden opgelegd. Nogmaals, onze verzuilde samenleving heeft lange tijd zo prima gefunctioneerd.
Maar ook libertariërs hebben over dit probleem (handhaving van de rechtsorde) nagedacht. Die menen, dat zelfs een minimale overheid onnodig is en dat de vrije markt deze belangrijke dienst prima zelf kan verschaffen. Ik twijfel of deze oplossing in primitieve samenlevingen kan werken, maar ik ben er van overtuigd dat in een complexe samenleving als de onze, met grote gevestigde belangen, onderhandelen altijd beter (efficiënter, goedkoper) is dan vechten.
Geef maar aan waar je denkt dat de nachtwakerstaat of de libertarische DRO’s (Dispute Resolution Organizations) niet goed zullen werken!
=======================
Police, Courts, and Laws – On the Market (David Friedman, The Machinery of Freedom, 2009)
http://www.daviddfriedman.com/The_Machinery_of_Freedom_.pdf
The Stateless Society – Stephan Molineux (2005)
https://www.lewrockwell.com/2005/10/stefan-molyneux/the-stateless-society-an-examination-of-alternatives/
Keinstein [16] reageerde op deze reactie.
@Gale Boetticher [7]: Ik had je boekje gekocht om op reis (net terug) te lezen. Wat bijna geheel gelukt is, nog een paar bladzijden te gaan. Leuk boekje! Al heb ik er hier en daar wat op aan te merken (foutjes, en een enkele aanvulling). Als het je boeit dan zet ik het wel op mail naar je uitgever of in een andere reactie hier.
Gale Boetticher [31] reageerde op deze reactie.
@Peter de Jong [14]: “Geef maar aan waar je denkt dat de nachtwakerstaat of de libertarische DRO’s (Dispute Resolution Organizations) niet goed zullen werken!”
Dat is de discussie niet. Je praat niet met sociaaldemocraten of zelfs minarchisten. De discussie gaat over de vraag of panarchie, dat is verschillende morele voorkeuren wonen naast elkaar, mogelijk is tegenover Hans Hermann Hoppe’s private law society waar mensen samenklonteren al naar gelang morele overeenkomst.
“De diverse religies konden en kunnen gewoon naast elkaar bestaan als de overheid maar voorkomt dat ze elkaar bestelen, elkaar oplichten, of elkaar vermoorden.”
De overheid, of welke orde handhavende organisatie dan ook, kan niet alles voorkomen. Als iedereen zich gaat misdragen is er geen houden aan. Je kunt nu eenmaal niet achter elke 5 burgers een agent plaatsen.
“De meeste mensen en vrijwel alle ideologieën zullen hier achter staan en een dergelijke rechtsorde willen ondersteunen.”
Nee. Zie mijn eerdere comment in deze draad.
gravatar [17] reageerde op deze reactie.
Peter de Jong [18] reageerde op deze reactie.
Peter de Jong [21] reageerde op deze reactie.
@Keinstein [16]:
Nja, Peter de Jong en kunnen lezen. Gaat al zolang vrijspreker bestaat niet echt goed. Rotterdams drinkwater?
Elk onderwerp aangrijpen om te kunnen “flamen”.
@Keinstein [16]: “Als iedereen zich gaat misdragen is er geen houden aan. Je kunt nu eenmaal niet achter elke 5 burgers een agent plaatsen.”
Hoe kom je er bij dat iedereen zich zou gaan misdragen? Dat gebeurt nu toch ook niet?
We hebben nu pakweg 1 agent op 260 burgers. Daarmee houden we het aantal moorden op ca. 160/jaar. Blijkbaar vinden we dat acceptabel.
Verder ga je er aan voorbij, dat verzuilde samenlevingen overal ter wereld levensvatbaar zijn gebleken. Het samenklonteren van mensen met dezelfde morele waarden gebeurt in hun wereldwijde community. Iedere religie werkt zo. In veel moderne landen zijn kerk en staat gescheiden, dus de buren bemoeien zich dan per definitie niet met jouw religie. Het is immers geen gemeenschappelijke kwestie.
Het is daardoor niet nodig dat mensen met verschillende waarden en normen ook geografisch gescheiden leven. Nederland is een prima voorbeeld van een land waar zeer diverse groeperingen door elkaar heen wonen. Je hebt hier overtuigde atheïsten die iedere gelovige van hun geloof af zullen willen helpen, tot zeer orthodoxe gelovigen die volgens eeuwenoude en zeer strikte regels willen leven. Als je hier 5x per dag wil kunnen bidden of niet op zaterdag wil werken, dan is er altijd wel een werkgever te vinden die, als je echt goed bent in je vak, je daarin zal willen faciliteren.
In een vrije panarchie zal dat nog veel eenvoudiger zijn, omdat de overheid je daar nooit zal verplichten om bijv. een vrouw een hand te geven of een transgender ze of zir te noemen. In de (handels)contacten tussen de verschillende clubs blijkt vanzelf wel wie elkaar liggen en wie niet. Soms zal je als moslim toch even moeten doorbijten en die feministe een hand moeten geven als je graag dat unieke goed tegen die lage prijs wil hebben. 😉
De volledige vrijheid die mensen binnen hun club hebben om hun ideologie vorm te geven, maakt dat de spanningen met de buren veel minder zullen zijn dan wanneer die buren zich, via de overheid, er voortdurend mee bemoeien.
Ongetwijfeld zullen er groepen zijn die de voorkeur geven aan een gated community, maar dat is lang niet voor iedereen noodzakelijk. Het punt is, dat uit de voortdurende vrije interacties tussen individuen en groepen er een wereldwijde samenleving uitkristalliseert die soms verweven en soms gesegregeerd zal zijn en die normen en waarden (wetten) kent die regionaal kunnen afwijken, maar die voor het merendeel van de mensen in zo’n regio gunstig zijn en gedragen zullen worden. Simpelweg omdat ze via de vrije markt tot stand zijn gekomen.
Peter de Jong [19] reageerde op deze reactie.
gravatar [20] reageerde op deze reactie.
@Peter de Jong [18]:
Wetgeving die tot stand komt via de vrije markt:
Law’s Order – David Friedman (1999)
http://old.unipr.it/arpa/defi/econlaw/D%20Friedman%201.pdf
Wetgeving in primitieve samenlevingen:
The not so wild wild west – Terry Anderson & Peter Hill (2010)
https://mises.org/library/not-so-wild-wild-west
Peter de Jong [21] reageerde op deze reactie.
@Peter de Jong [18]:
Lappen tekst en nog steeds geen punt kunnen maken…….
@Bertuz [12]:
@Keinstein [16]:
@Peter de Jong [19]:
Denk ook eens aan seasteading. Dat wordt de volgende fase in de ontwikkeling van de mensheid. Het past goed in een vrije panarchie, want je bent nu ook niet meer regionaal gebonden. Als het je ergens niet bevalt, koppel je je huis los en vaar je naar een plek met meer mogelijkheden:
Atlantis Rising: Why Floating Cities are the Next Frontier (Joe Quirk)
https://www.youtube.com/watch?v=Jr8Iw4o7Gic
Peter de Jong [22] reageerde op deze reactie.
@Peter de Jong [21]:
De essentie is dat de vrije markt uiteindelijk zal bepalen hoe het weefsel van al die wereldwijde communities er uit zal gaan zien.
Het is dus niet nodig dat iedereen onder een bepaald systeem gaat leven. Als je niet wil hoef je geen libertariër te worden, of conservatief, of socialist, of wat dan ook. Niemand hoeft een ander te overtuigen van zijn eigen gelijk. De markt laat vanzelf zien wiens ideologie het beste werkt. Alleen de mensen die zo echt willen leven kiezen daarvoor. Dat lijkt me een krachtige incentive om gelukkiger te worden.
Dezelfde vooruitgang die de vrije markt ons op het gebied van materiële welvaart heeft gebracht, zal ze dus ook tav ons welzijn kunnen brengen.
========================
“The great virtue of a free market system is that it does not care what color people are; it does not care what their religion is; it only cares whether they can produce something you want to buy. It is the most effective system we have discovered to enable people who hate one another to deal with one another and help one another.”
~ Milton Friedman
Het libertarisme heeft in mijn ogen zijn bestaansrecht verloren door niet onmiddellijk sterk uit te komen tegen de immigratie golf.
Ik geloof dat dit op zijn beurt is gekomen door de nadruk op het individualisme. Dit maakt libertarisme blind voor culturele aspecten en de belangrijkheid daarvan voor -juist- het libertarisme.
Het NAP kan een heel belangrijke factor zijn in het ontwikkelen van een universele moreel. Maar als we het NAP tot absolute standaard gaan verheffen dan gooien we het kind met het badwater weg. Het verschil tussen extreme links progressieven en libertariers lijkt dan in de ogen van buitenstaanders tot 0 te gaan (vooral emotioneel gezien, vergeet niet dat mensen niet door ratio gemotiveerd worden, maar door emoties)
In de US zie je veel libertariers naar rechts afzwaaien. Hier in NL heb ik daar minder zicht op, maar de trend lijkt wel aanwezig.
Als het libertarisme een toekomst wil hebben, dan moet het cultuur (i.e. sociaal) integreren in het NAP. Op een duidelijke wijze. Gebeurt dit niet, dan zal het libertarisme van randverschijning naar totaal irrelevant verzwakken.
Veel libertarische fundamentalisten zullen deze stap niet kunnen maken, het NAP is hen te heilig. Wel, dat geeft niet, de wereld kan wel zonder het libertarisme.
Peter de Jong [24] reageerde op deze reactie.
@rien [23]:
“Het libertarisme heeft in mijn ogen zijn bestaansrecht verloren door niet onmiddellijk sterk uit te komen tegen de immigratie golf”
Libertariërs zijn geen conservatieven, of xenofoben. Iedereen behoort ongehinderd te kunnen reizen en te kunnen wonen waar hij of zij maar betaalbare woonruimte kan vinden. Dat dit in een verzorgingsstaat alleen kan over de ruggen van de autochtonen kan, heeft niets met het libertarisme te maken.
“als we het NAP tot absolute standaard gaan verheffen dan gooien we het kind met het badwater weg. (-) Als het libertarisme een toekomst wil hebben, dan moet het cultuur (i.e. sociaal) integreren in het NAP.”
Waarom zou je het NAP ingewikkelder maken dan nodig? Het NAP is de meest simpele structuur die een rechtsorde kan hebben. Simpeler kan haast niet: no force, no fraud, dat is alles. 1001 regels die nu gelden zijn niet meer van toepassing. Er wordt je niet verboden om een joint te roken, en je wordt niet verplicht om belasting te betalen of in je bedrijf als onbezoldigd belastingambtenaar te fungeren. Hoe simpel wil je het hebben?
“Het verschil tussen extreme links progressieven en libertariers lijkt dan in de ogen van buitenstaanders tot 0 te gaan (vooral emotioneel gezien, vergeet niet dat mensen niet door ratio gemotiveerd worden, maar door emoties)”
Pardon? Extreem links erkent geen eigendomsrecht. Dat staat haaks op het libertarisme.
“In de US zie je veel libertariers naar rechts afzwaaien.”
Allicht. Rechts erkent tenminste het eigendomsrecht. Dus die vallen ook niet over een gated community c.q. een muur tussen Mexico en de VS om al die migranten buiten je deur te houden. 😉
==========================
“If you want government to intervene domestically, you’re a liberal. If you want government to intervene overseas, you’re a conservative. If you want government to intervene everywhere, you’re a moderate. If you don’t want government to intervene anywhere, you’re an extremist.”
~ Joseph Sobran.
Rien [27] reageerde op deze reactie.
Gale,
Kan je ons een plezier doen en schrijf een boekje á la je recente en uitstekende vrije markt pleidooi met de titel “10 mythes over het libertarisme ontkracht” ? Dan hoeven we die discussie iig niet meer te voeren.
Denk daarbij aan de bekende vragen, zoals:
– wat doen we met de armen, chronisch invaliden en mensen met een laag IQ, waarvoor geen werk is?
– wie handhaaft de rechtsorde als er geen overheid is?
– wordt het zo geen egoïstische, asociale samenleving waar het recht van de sterkste heerst?
– als er geen overheid is om bezit te herverdelen, ontstaat er dan niet een samenleving waar een paar mensen alles hebben en de rest niets?
– Zorgt de libertarische nadruk op het individualisme niet dat de maatschappij als los zand aan elkaar hangt?
– Wordt je in een vrije markt niet afhankelijk van een paar grote corporations die zo bepalen wat je kan kopen en hoe je moet leven?
– Krijg je zo geen kille, harde maatschappij zonder enige compassie en waar alles om geld draait?
=================
“Nivelleren is een feest!”
~ Hans Spekman (ex-partijvoorzitter PvdA)
gravatar [26] reageerde op deze reactie.
Peter de Jong [28] reageerde op deze reactie.
Gale Boetticher [32] reageerde op deze reactie.
@Peter de Jong [25]:
Domweg door blijven gaan met knip en plak werk. Dat zet pas “zoden aan de dijk”.
Heil aan al die infantiele fans van anders breivik, let op de r………
Lekker belangrijk, droeftoeter.
@Peter de Jong [24]:
“Dat dit in een verzorgingsstaat alleen kan over de ruggen van de autochtonen kan, heeft niets met het libertarisme te maken.”
Maar daarmee verklaar je in één adem het libertarisme tot een leuk idee zonder relevantie. Ik denk dat als het libertarisme zin wil hebben, het ook een antwoord moet vormen op de problematiek van vandaag. Wanneer dat betekent dat er water bij de wijn moet, wel een waterige wijn is beter dan water… 😉
“Waarom zou je het NAP ingewikkelder maken dan nodig?”
Ik zie het andersom: het NAP is te simpel. Het is niet zonder meer bruikbaar als universeel zakmes. Ik denk dan met name aan de reddingsboot scenario’s. En elke samenleving bevind zich in zo’n reddingsboot.
“Pardon? Extreem links erkent geen eigendomsrecht. Dat staat haaks op het libertarisme.”
Dat weet jij, en dat weet ik. Maar vraag het eens aan de gemiddelde Nederlander? Btw het zou moeten zijn “individueel eigendomsrecht”, want links kent natuurlijk wel eigendomsrecht, alleen niet voor het gepeupel.
Peter de Jong [29] reageerde op deze reactie.
@Peter de Jong [25]:
Gale,
Je zal ook een aantal mythes rond het NAP moeten ontkrachten.
Het NAP (no force, no fraud) is de basis van het libertarisme.
Toch spelen er een aantal issues rond het NAP, o.a.:
– Wat doen we met wilsonbekwamen?
– Is abortus toegestaan?
– Moeten Intellectual Property rights net zo worden behandeld als Physical Property rights?
– Staat het NAP interventies toe, ook als de desbetreffende persoon het er niet mee eens is?
– Zijn er vormen van belasting die wel zijn toegestaan?
– Is het hebben van een overheid altijd in strijd met het NAP?
– Valt non-physical agression (laster, smaad, mondelinge bedreiging) ook onder het NAP?
– Wat als er bij de uitoefening van het NAP onschuldige slachtoffers vallen?
– Maakt het NAP normaal leven niet onmogelijk, immers iedere menselijke activiteit brengt risico voor anderen met zich mee?
– Geldt het NAP alleen voor mensen, en zo ja waarom, of geldt het ook voor intelligente dieren, en zelfs voor zelfbewuste AI systemen (kunstmatige intelligentie)?
– Waarom staat het NAP geen positieve rechten toe?
– Is het NAP een absoluut grondbeginsel en geldt het dus altijd en onder alle omstandigheden, of zijn er ook situaties waarin je het niet zo strikt kan toepassen (relatief grondbeginsel)?
Zie ook:
https://en.wikipedia.org/wiki/Non-aggression_principle
@Rien [27]: “het NAP is te simpel. Het is niet zonder meer bruikbaar als universeel zakmes. Ik denk dan met name aan de reddingsboot scenario’s. En elke samenleving bevind zich in zo’n reddingsboot.”
Dan trek je het scenario wel erg ver door. In feite bevindt de gehele mensheid zich in een reddingboot (de aarde).
In de libertarische praktijk is een reddingboot scenario hetzelfde als ieder ander schaarste probleem, bijv de woningproblematiek in NL. In onze samenleving is er een verstoorde relatie tussen vraag en aanbod. Dan is er dus behoefte aan een reddingboot scenario.
Maar in een vrije markt doet zich dit probleem helemaal niet voor. Vraag en aanbod reageren immers direct op elkaar. Er is dan geen enkele noodzaak om het NAP uit te breiden met allerlei mitsen en maren.
==================
A socialist, a communist and a capitalist agreed to meet. The socialist was late, he said: “I am sorry, I was standing in a queue for sausage.” The capitalist asked: “What is a queue?” The communist asked: “What is a sausage?”
Rien [30] reageerde op deze reactie.
@Peter de Jong [29]: “In feite bevindt de gehele mensheid zich in een reddingboot (de aarde).”
Precies.
Echter als individu kunnen we ondanks dit toch het NAP gebruiken. Maar als samenleving gaat dit niet. De samenleving ervaart de limieten van de aarde wel, terwijl een individu deze bijna niet waarneemt. (De meeste mensen zullen er nooit mee te maken krijgen).
Daarom is de scheiding tussen functie en persoon lang zo gek nog niet.
Als persoon kunnen we het NAP als leidraad nemen, terwijl als functionaris dit niet nodig is.
Een uniform maakt dan opeens zin, kennelijk waren onze voorouders zo dom nog niet 😉
Comments are closed.