De geschiedenis van Nederland, zoals geschreven in 2059

Het jaar 2019 staat bekend als het jaar van de grote ommekeer. Hoewel de mensen het zelf destijds natuurlijk niet helemaal door hadden. Wat gebeurde er allemaal, nu veertig jaar geleden? 

In 2010 was Mark Rutte aan de macht gekomen als premier. Hoewel hij zich presenteerde als liberaal bleek zijn beleid toch alles behalve liberaal te zijn. Onder zijn leiding werd de overheid steeds groter, en uiteindelijk nam de overheid meer dan veertig procent van het bruto nationaal product in beslag. En terwijl de overheid zo aan alle kanten groeide werd de dienstverlening van die overheid steeds slechter. Alles werd duurder, de belastingen bleven stijgen, en een groot deel van het volk was het kabinet Rutte zat.

Ook de grote problemen met de immigratie en islam werden door Rutte en zijn kabinetten niet of nauwelijks benoemd, laat staan aangepakt. Sterker nog, onder luid protest van de bevolking werd het ‘pact van Marrakech’ getekend. Dit verdrag leidde tot de mogelijkheid voor mensen van buiten Europa om onbegrensd naar Europa te reizen en daar vervolgens recht te hebben op alle voorzieningen. Sommige landen, vooral in Oost-Europa stemden daarom tegen het verdrag. Zij zagen terecht de bui al hangen.

Ook de EU was voor Rutte een heilig huisje. In Nederland gaf hij vaak aan tegen diverse voorstellen van de EU te zijn, zo riep hij in een verkiezingscampagne dat er ‘geen cent naar Griekenland’ mocht gaan, maar eenmaal in Brussel hield hij zich nooit aan die beloftes. De enige reden waarom Rutte zo lang premier kon blijven is waarschijnlijk dat de mensen weinig fatsoenlijke alternatieven zagen, en het nog relatief goed ging in Nederland.

Eind 2018 gingen in Frankrijk de mensen massaal in gele veiligheidshesjes de straat op om te protesteren tegen de zittende regering, die een belastingverhoging wilde doorvoeren op brandstof. In die tijd was men nog bang voor een door de mensen veroorzaakte klimaatverandering, en deze lastenverhoging moest de CO2-uitstoot tegengaan. Inmiddels weten we dat de verandering van het klimaat enkel natuurlijke factoren kent en CO2 geen enkele rol speelt, maar destijds geloofde men echt in een doemscenario, en waren politici bereid om honderden miljarden uit te geven aan het terugdringen van CO2-uitstoot.

Door de hevige protesten in Frankrijk moest de Franse president Macron aftreden. Zijn afscheidsrede werd uitgezonden op Kerstavond, het woedende volk kwam er pas later achter dat deze rede eerder was opgenomen, en dat de president reeds het land had verlaten om zich in het neutrale Zwitserland te vestigen. Door het ’tribunaal van Parijs’ (2026) is hij later bij verstek veroordeeld tot levenslang, maar de Zwitsers hebben hem nooit willen uitleveren. Macron is in 2032 onder verdachte omstandigheden overleden bij een ski-ongeval, de toedracht is nooit duidelijk geworden.

Terug naar Nederland, waar in eerste instantie rustige kleinschalige protesten in gele hesjes plaatsvonden. Na het succes van de Fransen in het wegsturen van hun president kwam in januari 2019 het protest ook in Nederland op gang. Er waren een aantal oorzaken, waarbij de hoge energie-nota, de duurdere boodschappen vanwege een BTW-verhoging en vooral ook de koude winter een rol speelden. Terwijl Mark Rutte allerlei lasten verhoogde om zogenaamd het klimaat te redden bleek het de koudste winter in jaren, en konden velen de energierekening niet meer voldoen. De protesten waren grotendeels vreedzaam, maar ondanks de kou kwamen elk weekend grotere groepen mensen bijéén, bijvoorbeeld op de Erasmusbrug in Rotterdam.

Uiteindelijk kwamen er in maart verkiezingen voor de provinciale staten. Dit was een bestuurslaag die in 2028 is afgeschaft, maar in 2019 nog de Eerste kamer mocht kiezen. Inmiddels is de eerste kamer vervangen door het Constitutioneel Hof, maar in 2019 was deze kamer belangrijk om wetten doorgevoerd te krijgen. Bij de verkiezingen in maart verloor Rutte zijn meerderheid in de eerste kamer. Twee partijen die de nationale onvrede goed vertolkten, Forum voor Democratie van Thierry Baudet en de Partij voor de Vrijheid van Geert Wilders, haalden samen een krappe meerderheid in de eerste kamer. Dat was voor Rutte het signaal om naar de Koning te stappen en zijn ontslag aan te bieden. Latere documenten wezen uit dat hij dit al enige tijd van plan was geweest, hij had alleen een aanleiding nodig en vond die in de verloren verkiezingen.

Rutte vertrok binnen enkele weken naar een nieuwe functie in Brussel, waar hij als onderhandelaar mocht gaan functioneren namens de EU om de uittreding van de Britten uit die EU in goede banen te leiden. Uiteindelijk is Rutte in 2026 door het tribunaal van Parijs veroordeeld tot tien jaar werkkamp, alwaar hij in 2034 is overleden aan ouderdomsverschijnselen.

De nieuwe verkiezingen voor het Nederlandse parlement werden tegelijk gehouden met de verkiezingen voor het Europees parlement op 23 mei 2019. Ondanks een enorm felle campagne van de oude traditionele partijen werd het een monsteroverwinning voor Thierry Baudet (FvD) en Geert Wilders (PVV), die samen net geen meerderheid behaalden in het parlement. Met steun van de SGP en 50+, de ouderenpartij, werd een eerste kabinet Baudet gevormd. Dit was een enorme omslag. Onder Rutte werden altijd trouwe partijleden benoemd tot minister, eigenlijk ongeacht de competenties. Baudet veranderde dit, door met zijn coalitie-partners een duidelijk plan van aanpak te schrijven, en daar de juiste ministers bij te zoeken.

Deze voor die tijd vernieuwende aanpak bleek een enorm succes, ook omdat een vak-minister die een fout maakte niet zou leiden tot de val van het kabinet, maar tot vervanging van de betreffende minister. Omdat de ministers geen duidelijke partij-achtergrond hadden werd er in het parlement voortaan ook veel meer op de inhoud gedebatteerd, dit maakte het parlement een steeds belangrijkere factor. Waar onder Rutte en zijn voorgangers het beschermen van het kabinet de prioriteit had was dat onder Baudet niet meer het geval. Waardoor er vrijuit gestemd en gedebatteerd kon worden.

De belangrijkste kernpunten van het kabinet Baudet 1 waren het aanpassen van het openbaar bestuur, het uittreden uit de Europese Unie, het stoppen van de immigratie en het invoeren van meer directe democratie.

In afwachting van wat zou komen met het nieuwe kabinet stopten de protesten van de ‘Gele hesjes’ al snel, en kon het kabinet Baudet aan de slag. Vooral de uittreding uit de Europese Unie werd een problematisch dossier. Terwijl de vorige premier namens de EU aan het onderhandelen was met de Britten, probeerde Baudet juist een pact te sluiten met die Britten om gezamenlijk uit te treden en zo sterker te staan. Daarbij was het vooral het gebrekkige leiderschap van de Britten wat de onderhandelingen moeilijk maakte. Naar later bleek gebruikte Mark Rutte zijn connecties binnen de Nederlandse ambtenarij om geheime stukken in te zien, wat hem een voordeel gaf in de onderhandelingen.

Na drie jaar onderhandelen was de uittreding van Nederland uit de EU zo ver, en op 1 januari 2023 zou Nederland zich definitie ontworsteld hebben aan de greep van de EU, en de nieuwe Nederlandse Gulden introduceren, gekoppeld aan het Britse Pond.

Volgende week bespreken we het jaar 2020, waarin het eerste kabinet Baudet grote vorderingen maakt op het gebied van het openbaar bestuur, de immigratie en democratisering.