Libertarianism has only a tiny ideology: “THOU SHALT NOT AGGRESS”In deze serie volgen we in het algemeen de vragen die in de KLEINSTE POLITIEKE QUIZ TER WERELD gesteld worden.

(uit het vrijbrief archief)

In dit artikel wijken we daar van af omdat het begrip VRIJHEID op dit moment zo erg in de discussie is. Niet alleen in libertarische kringen, maar ook daarbuiten. Dit hoofdstuk kan daarvoor een bijdrage leveren. Het woord “vrijheid” is één van de meest misbruikte woorden. Het wordt zo vaak voor verschillende begrippen en in verschillende contexten gebruikt, dat men heel makkelijk langs elkaar heen praat. Bovendien raakt het de kern van de libertarische filosofie. Omdat dat alles zo belangrijk is, besteden we er hier extra aandacht aan.

Het woord VRIJHEID wordt voor de meest rare zaken gebruikt. Allerlei terroristen gebruiken het als ze ergens de macht willen grijpen. De Sovjets gebruikten het toen ze het land van de Tsaar wilden “bevrijden”. In Iran heeft ene Ayatolla Khomeini het land vrijheid geschonken door de Sjah te verjagen. Om van Idi Amin dan nog maar niet te spreken.

De gevolgen van deze en dergelijke zogenaamde “vrijheden” zijn u bekend.

Het woord VRIJHEID wordt ook gebruikt in het kader van “de wens om iets te doen dat niet kan en/ of niet mag”.

Zo hoor je wel eens dat iemand zegt niet vrij te zijn omdat hij moet werken om in leven te blijven, maar dat hij liever schilderijen zou maken.

Dit valt in feite onder de categorie van mensen die de werkelijkheid niet wensen te accepteren. Het is immers gewoon een natuurwet dat we moeten ademen om in leven te blijven. Dit laatste voorbeeld wordt zelden of nooit gebruikt, terwijl het eerder genoemde over werken om te eten wel regelmatig genoemd wordt.

Willen we zinvol over VRIJHEID praten, dan moeten we eerst duidelijk stellen in welke context we er over praten.

Als we over het Libertarisme praten, hebben we het over een maatschappij- of politieke filosofie. Het gaat dan over:

HOE ZOUDEN MENSEN IN DE MAATSCHAPPIJ MET ELKAAR MOETEN SAMENLEVEN?

Het gaat er dus om hoe de ene mens zich ten opzichte van de ander(en) hoort op te stellen en te gedragen.

En daarover zegt het Libertarisme dat ieder mens recht heeft op zijn eigen leven; dat geen enkel mens geweld, dwang of fraude mag initiëren, geen enkele reden of tegen wie dan ook. Dit is het bekende “GEEN AGRESSIE”-principe, dat ook in de voorgaande hoofdstukken voor specifieke problemen reeds is belicht.

En daar houdt het mee op. Het Libertarisme is niet meer en niet minder:

Libertarianism has only a tiny ideology:

“Thou shalt not aggres.”

Eenvoudig: GIJ ZULT GEEN AGRESSIE PLEGEN.

Al die andere begrippen kunnen wel interessant, ja zelfs belangrijk zijn, maar hebben in feite niets met het Libertarisme te maken.

Pratend over agressie komt men vaak terecht bij het begrip GEWELD. Daarmee bedoelen we eenvoudig “fysiek” geweld. Meestal heeft men geen problemen met dit begrip maar vaak komt dan iemand aandragen met: “En hoe moet dat dan met geestelijk geweld?” Ik heb gemerkt dat dit punt het beste met een wedervraag behandeld kan worden: “Wat bedoel je zelf precies met geestelijk geweld?”. Meestal weet men dat niet.

Ayn Rand stelde zelfs dat geestelijk geweld een contradictie is. Geestelijk geweld op zich bestaat niet. Als men al voorbeelden noemt, zijn dat altijd situaties waar de “angst” voor fysiek geweld een rol gaat spelen. Door schreeuwen, dreigen met straf en dergelijke is dat wel duidelijk.

Maar hoe als de één veel intelligenter is dan de ander? Wel, dan zijn er twee mogelijkheden: óf wat er gezegd wordt is waar, óf het is niet waar.

Als er gelogen wordt, is er sprake van bedrog en dat is een indirecte vorm van fysiek geweld. Dus niet toegestaan in de libertarische filosofie.

Als de waarheid gesproken wordt door de intelligentere persoon, (en er worden geen dreigementen in verwerkt), dan kan de ander er alleen maar wijzer van worden. Niemand kan dat toch verkeerd vinden? Ook hier weer blijkt dat de Libertarische filosofie eenvoudig en rechtlijnig is. Ook al moet je er bij nadenken en misschien eerst studeren om deze eenvoud goed te vatten.

In libertarische kringen wordt de laatste tijd nogal vaak gesproken over “positieve en negatieve” vrijheid. Ook wel genoemd “actieve en passieve” vrijheid. Jan Smid verduidelijkte dit door uit te leggen dat er met positieve vrijheid bedoeld wordt. “VRIJHEID TOT …” het doen van handelingen die je goed vindt voor het bereiken van je eigen doel. Bijvoorbeeld gelukkig te zijn/worden.

Daarvoor is het nodig om te hebben “VRIJHEID VAN …” bemoeienis van anderen. Dit onderscheid is interessant, maar in libertarische context zijn dit de twee zijden van dezelfde munt.

Als ik namelijk “vrij van” bemoeienis ben, dan ben ik automatisch “vrij tot” het doen van de dingen die ik wil. Uiteraard dezelfde vrijheid die ik zelf wil, ook aan alle anderen latend.

Natuurlijk kun je meer of minder “vrij” zijn; ook in de Libertarische definitie van het begrip. Het Libertarisme streeft naar een 100% VRIJHEID, 100% ontbreken van geweld, dwang en fraude.

Personen die genoegen nemen met: “Wij zijn toch vrij in het Westen, of in de Benelux, want we kunnen hier toch zeggen wat we willen”, hebben het kennelijk nog niet door. Het is namelijk niet waar. We zijn wat vrijer in het Westen. Dat is echter een kwestie van gradatie.

Het Libertarisme neemt geen genoegen met minder dan 100%, ook al is elk stapje in de goede richting welkom.

Tenslotte nog het probleem dat je niet vrij bent door jezelf. Anderen kunnen je wel vrij laten, maar door interne blokkeringen ben je niet echt vrij, en je bent zeker niet “vrij tot” of om je “actieve vrijheid” te gebruiken.

Dit is natuurlijk heel vervelend. Het is ook erg belangrijk voor de betreffende persoon om daar van af te komen. Maar het heeft met Libertarisme niets te maken. Het is niet een kwestie van samenleven met andere mensen. Het is een probleem datje met jezelf moet oplossen.

Nogmaals, de VRIJHEID in de Libertarische context wordt eenvoudig gerealiseerd door:

GIJ ZULT GEEN AGRESSIE PLEGEN

Een goede eenvoudige DEFINITIE is:

VRIJHEID IS HET ONTBREKEN VAN GEWELD

Als we dat in onze discussie en gesprekken goed in de gaten houden, zullen deze in de toekomst veel productiever worden.

GERELATEERDE ARTIKELENMEER VAN DEZE AUTEUR

6 REACTIES

  1. “VRIJHEID IS HET ONTBREKEN VAN GEWELD”

    Vrijheid is zelfbeschikking, eventueel afgedwongen met geweld.

    Alsublieft!

  2. Er wordt zo evengoed toch wat afgekletst en geschreven hier over wat libertarisme nou precies zou moeten zijn en om te kijken of je nou eigenlijk wel een echte libertarier bent.
    Elk dagelijks onderwerp komt voorbij in vergelijking of het wel of niet binnen een libertaanse gedachte past.
    Als je niet beter zou weten zou je kunnen denken dat het over een geloofsstroming gaat of een sekte.
    Alleen, ik ben ze, voor zover ik mij kan herinneren, nog nooit tegen gekomen op welke verkiezing lijst dan ook.
    Ik lees er alleen maar over en dat ze ergens schijnen te bestaan.

    • @Bert

      Zou diep wegkruipen en zo niet in een hempje gezien willen worden. Man, man, wat een kansloze missie en dan ook nog mondkapjes en dus geloven ze daar werkelijk in de virusbullshit? Doe er anders gelijk een gifspuit bij. Een heel slechte grap of er zijn daar leden die de boel domweg oprecht lopen te verprutsen? Vooral ook aardig wat kansloze statements of zijn het slechts maar wat luchtige ideeën die hier en daar graag wat linkse personen ter wille zijn?

      • Daar hebben ze het maar liever niet over, moeten ze hier gedacht hebben.
        Dat komt nogal negatief over als het over de LP gaat of over het het corona bedrog en zwendel.
        Maar dat zo iets een enorme misser is waarmee je plank behoorlijk mis slaat, daar zijn ze niet opgekomen verder.
        Ik had ook niet verwacht dat hier iemand een reactie op zou geven.
        Maar je weet wel meteen wat je kan verwachten van de LP als het weer over corona gaat.
        Masker voor je bek en verder je smoel houden dus.

  4. Ik zie uit naar de samenvatting, aan het einde van de reeks artikelen?

Comments are closed.