Bericht overgenomen van libertair perspectief
Dit is een logisch deductief betoog met een persoonlijke noot. De uitgangspunten staan aan het einde van dit betoog.
Rationaliteit
Veel Nederlandse libertariërs gaan uit van rationaliteit, en komen voor een groot deel vervolgens op atheïsme uit. Dit kan mensen die minder rationeel zijn of religieus afschrikken. In dit artikel beschouw ik in hoeverre het rationeel is om ook aandacht te besteden aan voor atheïstische rationalisten minder rationeel lijkende gevoelens en behoeftes. Zodat de atheïsten en de theïstisten binnen de libertarische gemeenschap beseffen dat ze wellicht meer gemeenschappelijk hebben dan ze denken.
Veel mensen streven vooral naar balans. Evenwichtigheid. Menselijk gedrag streeft naar het vervullen van wensen en behoeftes. Dit is ook wat we van Von Mises geleerd hebben. De behoeftes zijn zoals Von Mises betoogt niet alleen materieel van aard.
Uit de menselijke geest (of programmering, of hoe je het ook wenst te noemen) komen verschillende behoeftes naar voren. Het is rationeel om in je leven een balans te vinden tussen liefde, welvaart, vrije tijd en om te gaan met gevoelens van haat en geweld. En negatieve gevoelens te vermijden. Maar is het rationeel om ook aandacht te besteden aan religie? En zo ja hoe zou je dat kunnen doen? Als voorbeeld van het omgaan met in eerste instantie minder rationeel lijkend aspecten van het leven behandel ik de drang naar mystiek.
Mystiek wordt vaak gezien in samenhang met religie, een individu raakt in een andere staat van bewustzijn en beleeft de goddelijke aanwezigheid, soms zelfs alsof god en individu samensmelten. Op het eerste gezicht zullen ongelovigen dit niet kunnen meemaken. Het is ook de vraag of religieuzen zich kunnen voorstellen of mystieke ervaringen door niet religieuzen mogelijk zijn, want het is het samensmelten van de mens met iets bovennatuurlijks.
Mystieke ervaring
De mystieke ervaring vindt echter plaats in de hersenen en zorgt daar voor meetbare activiteit in bepaalde hersengebieden. Zouden niet religieuzen dezelfde hersenactiviteit kunnen ondergaan als religieuzen als die de mystiek beleven? En zou deze hersenactiviteit (ook al staat het dan los van die vereniging met iets hogers) bij een evenwichtig persoon horen?
Eerst, wat zijn mystieke ervaringen? Mystieke belevenissen zijn zeer intens, zijn deels cultureel afhankelijk, en kunnen plaats vinden in de vorm van het gevoel van wedergeboren worden, of een bijna dood ervaring. Het geraken in een status van verlichting, trance, bevrijding, bezetenheid of extase. Een andere meer geconcentreerde vorm van bewustzijn. Voor deze staat van bewustzijn is geen religie nodig. De toestand is op te roepen door meditatie, ritmisch bewegen in combinatie met ritmische muziek of tot op zekere hoogte door bepaalde paddenstoelen of andere stoffen te consumeren. En op langere termijn mogelijk te bevorderen door een ascetische levensstijl en seksuele onthouding.
Mystieke belevenissen komen in bijna alle culturen voor en lijken een levensbehoefte te vervullen. Het is dus aannemelijk dat ook niet religieuzen deze behoefte hebben en de vraag is eerder hoe deze behoefte kan worden vervuld, dan of deze behoefte moet worden vervuld.
In deze overweging wordt ingegaan op het zonder chemische stoffen oproepen van mystieke ervaringen door niet gelovigen. Net zoals je een sportief lichaam bij voorkeur zonder anabolen bereikt is de aanname dat mystieke ervaringen beter via natuurlijke processen en training tot stand kunnen komen.
Meditatie
Meditatie zal naar verwachting de meeste rationele mensen eerder aanspreken dan ritmisch bewegen in combinatie met muziek. Meditatie zorgt voor een focus en andere staat van bewustzijn. En kan prima samengaan met nadenken over bepaalde zaken. Meditatie heeft meerdere voordelen, er is minder stress en verhoogt je gevoel van vrede en welbevinden.
Deze vorm van mystiek sluit ook min of meer aan met hoe de mystiek in Nederlandse kerkgemeenschappen wordt opgewekt en beleefd. Door muziek, soms wierook, symbolen, bidden en reflectie/ concentratie ondergaan de meeste Nederlandse gelovigen de aanwezigheid of de samensmelting met god.
Zelf ervaar ik soms een verhoogde staat van bewustzijn op bepaalde locaties, bijvoorbeeld in bepaalde natuurgebieden. Als ik me dan sterk concentreer eventueel samen met ademhalingsoefeningen kom ik tot iets dat je kan zien als een aparte vorm van bewustzijn. Iets dat vaak rustgevend is. Ik voel me meer in balans. Ik zoek deze staat soms bewust op in bepaalde kerken. Zeker de oude kerken, me dan inlevende in de vele generaties die hier de belangrijkste momenten van hun leven hebben meegemaakt. Natuurlijk is individuele soevereiniteit voor mij belangrijk, maar ik besef dan hoe iedereen een stofje is in de eeuwige cyclus van leven en dood. Het branden van kaarsjes voor een Mariabeeld geeft me een verbinding met mijn ouders. Er zijn mensen die leven, er zijn mensen die gestorven zijn maar waar levende mensen nog aan denken, en er zijn mensen die vergeten zijn. Ik geloof niet in eeuwig leven, maar dat kaarsje voor een Mariabeeld maakt de belevenis veel intenser. Het is een vorm van een spirituele verbinding die me aanspreekt. Het is voor mij een verbinding leggen met diepere vormen van bewustzijn of diepere verborgen hersenlagen. Meer congruentie tussen hersenlagen zorgt waarschijnlijk voor een stabielere persoonlijkheid, en daarvoor is mystiek een middel.
Het is volgens mij aannemelijk dat mystiekachtige ervaringen een positieve invloed hebben op niet religieuzen en dat dit voor deze groep waarschijnlijk het beste door meditatie kan worden opgewekt. Het streven naar meer innerlijk evenwicht is voor mij een rationele activiteit; dit kan plaatsvinden zonder meteen zweverig te worden. Rationaliteit kan daarom tot aandacht voor mystiek dan wel spiritualiteit voeren!
Uitgangspunten voor dit betoog en het betoog nader toegelicht.
Evolutie en rationaliteit
De mens is voor mij een product van evolutie niet van god, en de evolutie heeft ons gemaakt tot wat we zijn, een sociaal wezen met soms irrationeel lijkende aspecten. En complexe hersenen met meerdere niveaus die deels los van elkaar functioneren. De mens is sociaal en complex en geen rationele robot. Omdat ik denk ben ik, maar ben ik meer dan denken? Irrationeel lijkende aspecten als een drang naar religie en bijvoorbeeld muziek zijn een gegeven. Hoe gaat een rationaliteit claimend individu daarmee om? Zijn de drang naar geloof, en soms ook geweld geen relicten uit het verleden die de mens moet ontstijgen? Is de logische conclusie dan niet deze relicten af te stoten? Ik ben van mening van niet. De evolutie heeft een mens geschapen die groepsdier is. Een groepsdier met tribale aspecten. Om tot een hechte homogene groep te komen kunnen een eigen geloof, muziek, cultuur maar ook geweld naar andere groepen bevorderlijk zijn. Vanuit het soevereine individu als alleenstaande eenheid is dit overbodig. Voor de mens als groepsdier was (en is?) dit wel degelijk nuttig. De mensen die stabiele groepen konden vormen overleefden en daardoor zitten deze groepsgevoel bevorderende genen volgens mij in ieder van ons. Het is onlosmakelijk met ons verbonden. Vandaar ook dat velen harmonie en evenwicht als belangrijke levensfactoren zien. In plaats van rationaliteit. Ik kom tot een gedeeltelijke synthese. Mensen die uitgaan van een strikte slechts op het individu gerichte rationaliteit kunnen deze synthese afwijzen. Ik wil de genetische programmering naar groepsdier niet ontkennen, en voor zover nuttig en mogelijk integreren. Niet iedere genetische drang is voor mij acceptabel. Ik ga uit van het NAP, iets dat overigens ook bevorderlijk is voor het functioneren van een groep en heel belangrijk in deze tijd, tussen groepen onderling. Ik ben geen voorstander van oorlogen. Mijn anker is mijn rationaliteit. Die beseft dat er gelukkige gevoelens kunnen voortkomen uit bijvoorbeeld kunst. Dat ik een completer leven heb als ik daar open voor sta. Evenals het onderdeel zijn van een groep. En zo dus ook mijn betoog over rationaliteit en mystiek.
Verder ontdekken
Er is een beperkt aantal mensen met heel heftige mystieke ervaringen, ze zijn ervan overtuigd god te zijn. Dit wordt door wetenschappers als een afwijking beschouwd. Zie deze video vanaf 1:22:
Daarnaast speelt emergentie nog een rol die ik in mijn verhaal niet heb meegenomen. De som is meer dan de delen. Hier een voorbeeld:
Dit kan ook op andere terreinen van het menselijk functioneren spelen. Dit is deels ook nature versus nurture (nurture dan ten dele verklaard door emergentie). Vanuit de genetische programmering kom ik tot bepaalde conclusies, indien er echter culturele taboes zijn op mystiek dan kan de behoefte er wel zijn maar pakt het niet altijd positief uit om hier aandacht aan te geven.
De mens gebruikt woorden als “geloven, hopen, vermoeden, causaliteit, ik heb de indruk, waarschijnlijk, kans op” etc……. De mens kent drogredenen. We proberen dingen uit. Kortom ons leven is vermoedelijk meer op drijfzand/mystiek gebouwd dan op heipalen. De realiteit is een illusie veroorzaakt door een gebrek aan alcohol.
‘De realiteit is een illusie veroorzaakt door een gebrek aan alcohol’.
Daarom worden dat soort middelen ook gebruikt in een poging de realiteit te ontvluchten.
Het probleem met rationaliteit is dat je moet concluderen dat de mens een soort biochemische machine is, een zak met botten en chemicaliën. Alles is logisch te verklaren: oorzaak en gevolg, input en output. Youval Harari heeft mooie beschrijvingen van gegeven hoe een aap overweegt of hij uit een boom moet komen om een tros bananen te grijpen, ook als er een leeuw in de buurt is. Het brein van de aap wikt voor- en nadelen, waaronder de afstand tot de bananen, de afstand tot de leeuw, zijn eigen snelheid en zijn honger en daarmee de noodzaak om de tros bananen te grijpen, en komt uiteindelijk tot een conclusie: ik ga ervoor of doe dat niet.
Echter, als wij mensen biochemische machines zijn, dan zijn wij te ontregelen en zelfs te hacken. Eigenlijk zijn transhumanisme en later post-humanisme de logische uitkomst van een rationele kijk op de mens en de wereld en daar zitten dan weer consequenties aan vast waar de meesten van ons weinig zin in hebben
Wat is dat toch op deze libertarische site, dat men steeds teruggrijpt naar onbewoonde eilanden, kokosnoot en bananenbomen…, primitieve hutjes en bootjes….
De vraag is of alles logisch te verklaren is, gedrag zal niet altijd te voorspellen zijn. Er is een deel van de besluitvorming in het onderbewuste. Hoeveel dit is, is een discussiepunt. Zozeer dat sommigen de vrije wil ter discussie stellen. De hersenen zijn complex en verschillende delen kunnen verschillende doelen nastreven. Met betrekking tot je apen voorbeeld. Er zijn ook filmpjes van apen die tijgers pesten, aan de staart trekken. Is dat rationeel? Ze lopen daarmee een zeker persoonlijk risico, maar een deel van de apen doet deze apenstreken. Daarnaast zijn er persoonlijke verschillen, de ene aap trekt wel aan tijgerstaarten en de andere niet of minder. De ene aap zal naar de bananen in je voorbeeld sprinten en de andere niet.
Het is een heel groot onderwerp wat de schrijver aansnijdt. Wat betreft religie denk ik dat de functie is een gedeelde moraliteit te leveren. Dat maakt menselijke samenwerking een heel stuk makkelijker. Het scheelt nogal of je weet wat een ander niet gauw zal doen en eerder wel zal doen, waar je op kunt vertrouwen en waar je voor moet oppassen. Als je dat niet weet wordt zowel samenwerking, sociaal of economisch, maar ook conflictbemiddeling, een stuk lastiger. Een communist en een kapitalist, of een moslim en een jood, zullen een stuk moeizamer samenwerken dan twee van dezelfde overtuiging.
Volgens die uitleg is er weinig mystiek of zweverig aan religie. Maar ik begrijp dat het gekwezel over God dat weer tegenspreekt. Tenzij de heilige boeken zelf herinterpreteerd zijn en eigenlijk de genetische manipulatie door buitenaards wezens beschrijven. Daar valt overigens verassend veel voor te zeggen. Als dat zo is wordt het Oude Testament plotseling een heel ander oorsprongsverhaal. Vergelijkbare interpretaties zijn te lezen in oude Hindoestaanse teksten en talloze, zogenaamde natuurreligies.
stammen die over religie beschikten hadden volgens mij een grotere overlevingskans, mede om wat je stelt, en dus is er een selectie gekomen van mensen die daarvoor open stonden. Want stammen waar mensen tot eenheid kwamen door religie, en eventueel ook geloofden dat als ze in de strijd stierven eeuwig zouden leven, die waren ook in oorlog situaties effectiever. Je ziet volgens mij geen enkele atheistische tribale stam. Er is dus genetische selectie volgens mij geweest ook vanuit de noodzaak te komen tot sterke stamverbanden. De mens als optimaal sociaal dier of tribaal dier.
En dan ook nog welke religie. Ze zijn niet allemaal hetzelfde. In het Midden Oosten na de dood van Christus waren er talloze christelijke varianten. Verreweg de meesten zijn er niet meer, als de Nestoren geloof ik. Ofwel ze planten zich niet voort, of ze worden op het slagveld in de pan gehakt. Ja, dan is het einde oefening. Er zit dus wel degelijk een Darwinistisch overlevingsaspect aan de manier en waarop groepen mensen met elkaar omgaan en de morele codes die ze volgen. Wat er nu nog over is zijn de succesvarianten. Dat is inclusief de plukjes die nog als jager/verzamelaar ergens diep in een jungle wonen.
dat buitenaardse, waarom zouden buitenaardsen opeens na miljarden jaren zich opeens op de mens gaan richten (van alle levensvormen die er ooit op de aarde waren). Dat vind ik niet aannemelijk.
Volgens Zecharia Sitchin kwamen de buitenaardse wezens naar de aarde om goud te mijnen. Dat was hard werk en ze hadden daar weinig zin in zodat ze besloten een lokale tweevoeter te mengen met hun eigen DNA om zo een arbeidersklasse te scheppen. Vergeleken met andere beesten zijn we wel belachelijk intelligent. Er is vanzelfsprekend geen enkele Darwinistisch reden voor moderne poezie of experimentele ruimtevaart. Toch doen we dat. Je zou denken dat het voldoende is om slim genoeg te zijn om je vijanden te verslaan en voedsel te vergaren. Maar nee, we zijn daar niet opgehouden. Ook schijnt er heel veel ongebruikt DNA in ons te zitten. Veel meer dan bij andere beesten. Dat zijn toch vragen die moeilijk te beantwoorden zijn.
*** Er is vanzelfsprekend geen enkele Darwinistisch reden voor moderne poezie of experimentele ruimtevaart. Toch doen we dat. Je zou denken dat het voldoende is om slim genoeg te zijn om je vijanden te verslaan en voedsel te vergaren. Maar nee, we zijn daar niet opgehouden *** PRECIES! Vandaar ook dat er emergence benoemd is in het artikel. Er is mogelijk meer dan alleen genen, er ontstaat iets nieuws uit de ontstane situatie. Emergentie kan de verklaring zijn voor die ruimtevaart.
Libertarisme is een politiek standpunt dat algemeen bekend staat als het idee van zoveel mogelijk individuele vrijheden, verantwoordelijkheid/eigendom en vrije keuze.
Daarin staat dat de overheid minder controle moet hebben, over de levens van haar burgers en hen zelf verantwoordelijk moet laten zijn, zonder tussenkomst van de overheid.
De Libertarische Partij ondersteunt uw recht om: te behouden wat u verdient. Verlaag of elimineer belastingen waar mogelijk.
Libertariërs geloven dat ieder mens het recht heeft om zichzelf te bewapenenuit zelfverdediging.
Het recht op zelfverdediging is een van onze meest fundamentele rechten.
Weinig mensen zullen dat tegenspreken.
Sommigen verwarde mensen (?) zijn echter van mening, dat mensen zich niet mogen bewapenen.
Libertariërs zijn het daar absoluut niet mee eens.
Hmm, dit zijn precies dezelfde vrijheid, wat uit de mond van Trump komt.
Durf ik het te zeggen, is de “Messiah” eindelijk weer aangekomen, om ons te verlossen van het vreselijke liberale linksdenkende beest? (Hoge belasting, grote overheid, zwak leger, minimale vrijheid, anti-Libertariërs)…
“Kill the beast, before it killed us”…
(Té sterke opinie, dat was zo bedoeld)..
Comments are closed.