De Liberale Minister mevrouw Verdonk is naar Marokko geweest om te vragen, het Marokkaanse paspoort af te nemen van Marokkaanse personen die de Nederlandse nationaliteit verworven hebben.
Erg liberaal is dit idee in ieder gevalniet en de bedoeling is ook niet geheel duidelijk..
In aanmerking genomen de helaas hoge criminaliteit onder deze bevolkingsgroep, vooral de jongeren, zou je eerder denken dat Hare Excellentie zou gaan vragen of ze vooral wel de Marokkaanse nationaliteit mochten behouden, want dan zou je ze nog kunnen aanmoedigen naar Marokko terug te keren!
Nederland hanteert helaas niet het “ius solis”. Landen die dit wel hanteren, staan een onbeperkt aantal nationaliteiten toe voor hun staatsburgers.
Dergelijke polystaatsburgers ontmoet ik wel eens in Zuid-Amerika in ook in Hongkong. Zulke mensen hebben bij voorbeeld een Europese nationaliteit en reisdocument plus paspoorten van diverse Zuid-Amerikaanse landen. Het reizen wordt er voor dergelijke personen beslist niet moeilijker op.
Eigenlijk is het gehele idee van E E N staatsburgerschap achterhaald. De moderne mens is immers polyglot en wereldburger.
Zo is het maar net! Al verbaast het me niets dat er verder geen reacties zijn, want naar mijn inschatting is de ruime meerderheid van het vaste panel hier, het niet met je eens, Hugo!
Ik ben het wel met je eens, Hugo. 🙂
Al in eerdere discussies heb ik geopperd dat het hebben van meerdere nationaliteiten eigenlijk niets anders is dan lid zijn van meerdere verenigingen. Zolang je je bij iedere vereniging aan de regels houdt is er niets aan de hand. Maar ik kreeg ook de indruk dat zo’n standpunt op weinig begrip kon rekenen.
[2]Owl: "Maar ik kreeg ook de indruk dat zo’n standpunt op weinig begrip kon rekenen."
Hoezo? Wat Hugo schrijft is toch een normaal libertarisch standpunt?
[3]
Hub,
Ik kan me helaas niet meer herinneren welke thread het was, en bovendien was het mogelijk v.C. (Voor de Computercrash die veel threads heeft gewist), maar gezien de reacties destijds moet ik dan toch concluderen dat op dit forum veel reagenten geen zuiver "normale" libertariërs zijn.;)
Overigens inclusief mijzelf wat andere onderwerpen betreft.
[4] Wel Owl, wat vind jij dan “normale” libertariers?
Ik denk niet dat je twee personen kunt vinden die over alles precies hetzelfde vinden. Ook geen twee libertariers!
Waar het om gaat, is dat libertariers uitgaan van het principe dat ieder mens recht op zijn eigen leven heeft, en dat dus niemand geweld, dwang of fraude mag initieren. En er dan ook nog naar leven!
OF:
De Vrijspreker streeft naar een maatschappij waarin ieder mens souverein is: ieder mens heeft het recht zijn leven te leiden zoals hij zelf wil, zolang hij datzelfde recht van ieder ander respecteert.
Verder kan op dit forum iedereen reageren, ook niet-libertariers. Die reagenten bepalen dus niet de libertarische inhoud.
[4] Owl,
Dat zal de discussie over de houding die Israël moest innemen tov de Palestijnen geweest zijn.
Je hebt wel gelijk over die niet altijd zuiver libertarische standpunten…deels omdat zoals Hub
zegt niet alle reagenten libertariërs zijn of zich daarvoor uitgeven, deels omdat over sommige zaken verschillend gedacht kan worden en ik denk
deels ook omdat de zuiver-libertarische beweging in de Nederlanden nogal klein is waardoor ook bijna-libertariërs nog een zitplaatsje kunnen vinden.
Misschien interessant voor jou om
toch es naar die bijeenkomst van 9 juli te gaan : het zal daar gaan over
de accenten die het Nederlandse libertarisme zou moeten leggen.Door
participatie zou je misschien de
koers van de libertarische beweging
de juiste richting kunnen helpen uitsturen.
Je komt er bijv allicht Hub tegen en
kan hem aanklampen met : "Hub, de vrijspreker zou meer aandacht moeten
besteden aan…of meer consequent dat
verdedigen of…." 🙂
Groetz,
Cincinnatus
een 100% zuivere Libertarier in een 100% zuivere socialistische maatschappij
een vlag op een modderschuit !
sorry hoor ik kan 9 juli niet 🙁
[6]
Is juist niet de veelzijdigheid van de menselijke meningen, en het toelaten daarvan HET kenmerk van de libertarische samenleving? En de vrijheid door ’trial and error’ de, of een, waarheid te vinden? Steeds weer opnieuw, voor elk nieuwgeboren mensenkind? Inclusief de vrijheid om te leren van het voorgeslacht?
[5]
Hub,
Je preekt voor eigen parochie. 😉
Hub,
Wat ik als "normale" libertarische standpunten beschouw?
Ik zal nooit iemand het recht ontzeggen om zichzelf libertarisch te noemen en daar een geheel eigen inhoud aan te geven. Dat is immers libertarisch. 😉
Al zet ik wel enige vraagtekens bij sommige uitspraken, die ik toch niet zie als datgene wat ik als "theoretisch zuiver" libertarisme beschouw.
En ik heb al eerder gezegd, ook in andere discussies, dat ik mijzelf niet als een zuiver libertariër zie. Toch denk ik dat het afwijzen van totaal vrije immigratie (wat ik ook doe, dat maakt me dus niet "orthodox"), maar zeker het afwijzen van de mogelijkheid van meerdere nationaliteiten, niet echt libertarisch is. Libertarisme is volgens mij absoluut vrije immigratie, en als er al staten zouden zijn (bij anarcho-libertarisme bijv. niet) dan mogen mensen ook iedere nationaliteit hebben.
Het hangt er ook een beetje vanaf wat je als het minimale eisenpakket voor een libertariër beschouwt. Als het alleen gaat om individuele soevereiniteit binnen een land, dan is het inderdaad libertarisch om zowel voor als tegen dubbele paspoorten te zijn. Althans het is dan een punt dat optioneel is, en verder niets te maken heeft met de vraag wat libertarisch is. Maar libertarisme, zoals de hoofdstroom in de VS, staat volgens mij vijandig tegenover iedere vorm van vrijheidsbeperking door de staat, of is zelfs totaal tegen het idee van een staat. En dan is het dus niet "normaal" libertarisch om tegen dubbele nationaliteit of vrije vestiging van personen te zijn.
[6]
Cincinnatus,
Ik ben daar veel te asociaal voor en heb bovendien niet echt iets relevants bij te dragen. Bovendien denk ik dat ik daar niet libertarisch genoeg voor ben. Het "zuivere" libertarisme waar ik het eerder over had, is iets waar ik heel goed mee zou kunnen leven, het zal immers nauwelijks slechter kunnen zijn dan het huidige systeem, maar ik ben het niet op alle punten, of bij de praktische uitwerking daarvan, altijd even eens. Maar zolang het Nederlands libertarisme zich aan de grondslagen van onschendbaarheid van leven, bezit en vrijheid, en gelijkheid voor de wet houdt (al ben ik op die punten persoonlijk ook niet altijd rechtlijnig), denk ik dat ik er weinig aan toe te voegen heb.
Ik blijf bovendien liever anoniem, want dan voel ik me vrijer om zonder schroom mijn mening te geven. Ik neem aan dat dit forum ook zo zijn invloed uitoefent op de richting van het Nederlandse libertarisme. Ten goede of ten kwade.;)
Ga jij er trouwens heen?
[11]
Owl,
Het libertarisme heeft prima uitgangspunten (zoals respect voor andermans leven, eigendom en vrijheid) die echter leidden tot enkele typische discussiepunten waar libertariërs maar niet uit schijnen te komen (zoals hoe om te gaan met criminelen, abortus, kinderen en andere ‘ontoerekenbaren’, dieren, armen en andere ‘pechvogels’, milieuvervuiling, wapens, immigratie, e.d.).
Ik denk zelf echter dat je consequent doorredenerend op het respect voor het leven, bezit en vrijheid van het individu op al deze punten tot een volstrekt eenduidige oplossing kan komen. Maakt dat het libertarisme dan tot een volkomen logische en sluitende filosofie ? Nee, er is volgens mij maar één essentieel falen en dat is de onmogelijkheid om er een economische vorm aan te geven (in dit opzicht wijkt het niet af van bijv het communisme). Laat me dit even toelichten.
Volgens het libertarisme bezit ieder mens zijn eigen leven en zijn overige eigendommen. Maar wat als een ander daar, opzettelijk of per ongeluk, schade aan toebrengt ? Moet die ander dan de fysieke schade laten herstellen ? Dat is bij het verloren gaan van unieke objecten of van een mensenleven helemaal niet mogelijk.
Is een compensatie van de economische waarde, m.a.w. een schadevergoeding, dan ook goed ? Maar dan hebben rijke mensen meer mogelijkheden om schade te veroorzaken en is het jachtseizoen op arme zwervers geopend !
En als de economische waarde bepalend is voor de schadevergoeding dan zullen tal van partijen in het normale economische verkeer elkaar voortdurend moeten compenseren. Immers, door vraag en aanbod wisselingen verandert ook voortdurend de economische waarde van objecten en mensen. Tegen een waardestijging zal niemand bezwaar hebben, maar een waardedaling zal iedereen als een schadepost opvatten. En net als iedere andere schade zal die door de veroorzaker(s) gecompenseerd moeten worden !
Dat een schade niet altijd een fysieke aantasting hoeft te zijn bewijst bijv. de waardedaling van huizen als het verkeerslawaai in de omgeving toeneemt en de waardedaling van bedrijven, producten of personen als hun reputatie is bezoedeld door smaad.
Ali heeft een huis gekocht. Naast een notaris.
Bij kennismaking zegt Ali tegen de notaris: "Het zijn mooie huizen, maar mijn huis is wel twee keer zoveel waard als het uwe."
"Hoezo", vraagt de notaris, "het zijn toch exact dezelfde huizen?"
Ali: "Ja, maar ik woon naast een notaris en u woont naast een Turk."
[8] Beek,
We bevinden ons nog lang niet in een
libertarische samenleving.
Die bijeenkomst is opgezet om wie zich
betrokken voelt bij de libertarische beweging de mogelijkheid te geven van
gedachten te wisselen hoe een stapje
richting zulke samenleving kan worden
gekomen (en eventueel tot een hernieuwd iniatief in die richting te komen).
Echter libertariërs zijn net protestanten : zet er 5 samen en je hebt 3 kerken en 4 schisma’s 🙂
Groetz,
Cincinnatus.
[11] Owl,
Dat mag ook natuurlijk.
En misschien wel dat jouw (onze) bijdrages hun invloed hebben.Valt moeilijk in te schatten : je weet niet wie allemaal meeleest of wat mensen opsteken/denken van wat ze lezen.
Mij lijkt het een prima iniatief op 9 juli maar ik zal niet gaan daar ik me
niet wil mengen in binnenlandse aangelegenheden van de Nederlandse libertariërs 🙂
groetz,
Cincinnatus.
[14]
Cincinnatus,
Dan is het slechts wachten op het uiteenvallen van België en het aansluiten van Vlaanderen bij Nederland. Kun je eindelijk meedoen. 😉
[12]
Peter,
Persoonlijk denk ik dat we ons moeten beperken tot het bestraffen of compenseren van fysieke schade. Immers kun je reëel slechts fysiek begrensde objecten bezitten. Dus de waardedaling van een huis is irrelevant, want het huis op zich staat er nog. De waarde is volkomen subjectief. Iemand die van de honger omkomt zal graag zijn kilo goud ruilen voor een onsje vis. Je krijgt dan uiteraard weer een paar andere problemen: bijv. intellectueel eigendom bestaat dan niet, het betreft immers slechts het kopiëren van een idee, en niet het stelen of vernietigen van een object, en het verlies van potentiële inkomsten is ook geen fysieke schade. Al zou je gezien de draconische straffen op het kopiëren van muziek, de nefaste werking van patenten (denk microsoft en peperdure medicijnen die slechts een aangepaste kopie zijn van goedkopere patentloze medicijnen), kunnen zeggen dat dit ook positieve effecten kan hebben.
Twistpunten over abortus of dierenrechten komen door de moeilijkheid van het definiëren van beschermenswaardig leven: wie heeft mensenrechten en wie niet? Uiteindelijk is dat betrekkelijk arbitrair, al zullen de meeste mensen het erover eens zijn dat reeds geboren levensvatbare kinderen en oudere mensen wel rechten hebben. Bij wilsonbekwaamheid krijg je weer het probleem wat wilsonbekwaam is (wat maakt immers een domme 40-jarige zoveel wilsbekwamer dan een intelligente 13-jarige), wie er voor een wilsonbekwaam persoon mag beslissen, en hoever men daarin mag gaan wat bijv. risico’s betreft. Moet je op laatst een kind tot zijn 18de in een gewatteerde isoleercel stoppen en iedere dag de juiste hoeveelheid voedingsstoffen geven, en het niet aan gewelddadige invloeden blootstellen?. En dan kun je nog twijfelen over de wilsbekwaamheid of competentie van degenen die over dat soort zaken beslissen, en waar ze het recht vandaan halen om dat te doen.
Al met al een hele hoop vragen waardoor ik mij niet een echte zuivere libertariër kan noemen. Ook heb ik persoonlijk toch wat moeite met het idee dat mensen genoegen moeten nemen met de plaats die "de natuur" hun in de maatschappij gegeven heeft. Het klinkt allemaal heel mooi om te zeggen dat iedereen krijgt wat hij/zij verdient, op basis van productiviteit en schaarste, maar het is uiteindelijk toch ook een kwestie van geluk hoe rijk je in je leven zult zijn. Al is dit natuurlijk voor mij ook geen reden om iedereen gelijk te willen hebben, want dat zijn we immers niet, en je moet toch wel enigszins beloond worden voor je inzet of meerwaarde voor de maatschappij, en ik zal ook niemand een gratis financiële meevaller of geluk ontzeggen.
[15] Owl,
Ik ben de "Heel-Nederlandse gedachte" niet ongenegen en betreur (met Fruin en Geyl) wel de splitsing der
Nederlanden.
Een Dietsland met limited government,
rule of law en geen taxes in de Noord-Atlantische Vrijhandelszone handelszone lijkt me wel wat 🙂
Groetz,
Cincinnatus.
[16]
Alleen fysieke schade compenseren ? Maar hoe waardeer je die dan ? Alleen de kosten van materiaal en arbeid voor herstel, of voor vervaardiging van een replica als het object volledig verloren is gegaan ? Hoe moet dat dan met onvervangbare objecten, zoals unieke kunstwerken of individuen ? Of als je in een caféruzie een chirurg op zijn gezicht slaat en hij verliest een tand en een oog. Die tand kan worden vervangen, maar dat oog niet en hij is daarvan wel afhankelijk voor zijn levensonderhoud. Dat is toch de hele achtergrond van het belang dat libertariërs hechten aan het hebben van privé-eigendom (zoals geld, je eigen lichaam, je vrijheid!), n.l. dat het je in staat stelt in leven te blijven en in je eigen levensonderhoud te voorzien ? Maar als dat zo is dan zijn ook niet-fysieke kenmerken die je voor je levensonderhoud nodig hebt, zoals een goede reputatie of een handelsmerk, bezit dat beschadigd kan worden. Ik denk daarom niet dat je onder een economische waardering van schade uitkomt. En daar loopt het libertarisme op spaak helaas 😉
Waarom loopt het libertarisme daarop spaak? Kan toch prima geregeld worden? Alles is economisch te waarderen. Daar zullen best rechtbanken voor komen die daar een goed en gefundeerd oordeel over kunnen geven.
[19]
Kim,
Nogmaals, als de economische waarde bepalend is voor de schadevergoeding dan zullen tal van partijen in het normale economische verkeer elkaar voortdurend moeten compenseren. Door vraag en aanbod wisselingen verandert immers voortdurend de economische waarde van objecten en mensen. Tegen een waardestijging zal niemand bezwaar hebben, maar een waardedaling zal iedereen als een schadepost opvatten. En net als iedere andere schade zal die door de veroorzaker(s) gecompenseerd moeten worden. Die rechtbanken gaan het heel erg druk krijgen. 😉
Ik hoop nog steeds dat in een (meer) libertarische maatschappij ook meer gezond verstand gebruikt zal worden.
Okay, ik geef het toe, ik ben soms wat idealistisch 🙂
[20] [21]
"Ik hoop nog steeds dat in een (meer) libertarische maatschappij ook meer gezond verstand gebruikt zal worden."
Lijkt mij geen onredelijke hoop.
Althans het komt mij voor, dat "een (meer) libertarische maatschappij" inconsistent is met dommere burgers en dat een maatschappij met betrekkelijk veel domme burgers eerder geassocieerd kan worden met een collectivistische samenleving. (Tenslotte zijn de collectivisten niet voor niets begonnen het onderwijssysteem in de 60-er jaren af te breken met de invoering van de Mammoetwet.)
Anders gezegd: slimmere burgers schijnen slimheid na te streven (een libertarische maatschappij) en dommere domheid (een collectivistische maatschappij).
Dit strookt met de waarneming, dat het proces van verdere collectivering geassocieerd moet worden met het proces van burgerlijke verdomming.
[18] Peter,(en anderen) er worden in deze draad veel waardevolle dingen gezegd.
Alleen denk ik dat er nog meer te denken valt over "waarde". Hier kan wel eens een verhandeling over gegeven worden.
Maar nu alleen: "WAARDE" is een subjectief begrip. Voor iedereen zal een bepaald iets een andere waarde hebben. Het begrip "economische waarde" heeft meer te maken met "gangbare prijs".
De problemen die in de discussie genoemd worden, kunnen voor een groot deel door verzekeringsmaatschappijen worden opgelost.
Dit is overigens een kwestie die zo breed is, dat we er eens een lezing over zouden kunnen organiseren!
[18]
Het is inderdaad een zeer lastig onderwerp, wat je moet bestraffen en wat niet, maar dat geldt niet alleen voor een libertarisch systeem.
Ik zou meer denken richting een gevangenisstraf of lijfstraf als je iemand fysiek molesteert. Een lichaam aanvallen is toch wel wat anders dan een bushokje slopen. Zo’n chirurg is ook zelf verantwoordelijk om zich te verzekeren tegen ongelukken waardoor hij later minder of niets zou kunnen verdienen. Dat staat denk ik los van de straf die een geweldsmisdadiger moet ondergaan.
Zo’n schilderij lijkt me inderdaad lastig, dat hangt ervan af of zoiets überhaupt te herstellen is. En dat lijkt me bij een historisch doek dat geheel is vernietigd nogal moeilijk.
Het blijft wel zo dat een huis dat niet fysiek niet wordt geschaad, maar alleen in waarde daalt door een subjectieve afkeer van een of andere toegevoegde factor, ook weer in waarde kan stijgen, en bovendien onverminderd gebruikt kan worden door de eigenaar.
[18]
Peter,
Nog wat verder speculerend:
-Als iemand een gewoon huis platbrandt, hoeft hij/zij slechts de herstelkosten te betalen, de economische waarde is daarmee ook automatisch hersteld. Niemand die bezwaar maakt tegen het feit dat het huis nieuwer is dan het oude, het levert dus evenveel, of zelfs meer op als het herbouwd is.
-Als iemand naast jou een bordeel opent en de waarde van je huis daalt (als dit al door iedereen als een nadeel wordt gezien ;)), heb je als eigenaar fysiek niets verloren.
-Als iemand jouw dure onvervangbare schildere beschadigt, is wederom slechts de restauratiekosten op zo iemand te verhalen, want daarna is je schilderij zo goed als nieuw, is nog steeds door jou te bekijken, en behoudt haar waarde.
-Als iemand jouw onvervangbare schilderij onherstelbaar sloopt, zal zo iemand de economische schade moeten betalen, want het is niet meer te herstellen, en om bijv. een vergelijkbaar schilderij te kopen, heb je een vergoeding nodig die even hoog is als de economische waarde van zo’n schilderij.
-Een chirurg blijft een beetje moeilijk, want het lijkt me niet echt fijn in een wereld te leven waar je een zwerver "gratis" kunt doden, en een dokter veel geldt kost. Daarbij zie ik mensen toch liever (op eigen kosten) in detentie of evt. een lijfstraf ondergaan. Leven aantasten is niet uit te drukken in geld, behalve, zoals Hub al aangaf, bij levensverzekeraars. Interessante vraag trouwens: zou ik in een libertarische maatschappij een verzekering kunnen afsluiten voor herstelbetalingen in het geval ik per ongeluk of expres toch een onvervangbaar duur persoon als Donner of Remkes om zeep zou brengen? 😉
Noot aan de AIVD: dit was sarcasme.
schilderIJ
gelD
[25] Interessante vraag:"zou ik in een libertarische maatschappij een verzekering kunnen afsluiten voor herstelbetalingen in het geval ik per ongeluk of expres toch een onvervangbaar duur persoon als Donner of Remkes om zeep zou brengen?"
In een libertarische maatschappij zou je (net als nu ook bijna) bijna alles kunnen verzekeren.
Stel jij bent verzekeringsmaatschappij. Ik wil me bij jou verzekeren tegen het door mij met opzet om zeep brengen van X. Je moet dan mij uit de gevangenis houden en de door de nabestaanden geeiste schadevergoeding betalen.
Wat kost die premie?
[25]
Owl,
Merkwaardig dat je moeite hebt met het verschil in waardering tussen het leven van een chirurg en dat een zwerver (of zelfs maar het verschil in waardering van de hand van een chirurg en de hand van een zwerver). Realiseer je goed dat zodra een financiële compensatie bij schade voldoende is automatisch het jachtseizoen is geopend ! 😉
Een rijk iemand zal dan voor zijn vrienden een jaarlijkse zwerverjacht op zijn landgoed kunnen organiseren. Of in een dolle bui gewoon de nieuwe auto van een tegenstander door een stel truckers met honkbalknuppels tot gort kunnen laten slaan. En dan lachend een geldbundeltje in de richting van het slachtoffer gooien ter compensatie van de schade. Of nog reëler, het bedrijf van de concurrent platbranden en daarvoor slechts de herbouwkosten vergoeden. Die zijn altijd veel geringer dan de economische waarde die immers ook niet-materiële zaken omvat.
Heel veel producten hebben uitsluitend bestaansrecht door hun branding. Die zaken zouden volledig onbruikbaar zijn zonder die (grotendeels virtuele) eigenschap. Kunst is 100% emotie en het feit dat een origineel kunstwerk onbeschadigd is, is van groot belang voor de eigenaar die er van wil genieten (d.w.z. gebruiken). Het maakt voor de toeschouwer nogal wat uit of een schilderij van Matisse, Picasso of Appel is of van meestervervalser Geert Jan Jansen. Ook een reparatie die door een ander dan de meester zelf is uitgevoerd zal de praktische functionaliteit van het kunstwerk sterk reduceren. Daarom is een vergoeding van (een deel van) de economische waarde veel redelijker.
Ditzelfde geldt overigens voor alle schade aan zaken (en mensen!) waar een sterke emotionele waarde aan zit. Het huis van je ouders waarin je bent opgegroeid is niet hetzelfde qua emotionele gebruiksmogelijkheden (sfeer) als een nieuwbouwhuis. Als de vrouw van je leven door de schuld van een ander invalide is geworden is zij dezelfde niet meer. Het gaat niet aan dat de dader dan slechts de ziekenhuiskosten moet betalen. De werkelijke schade is immers veel groter.
Je ziet het, ik vind de oplossing die libertariërs hebben bedacht voor het regelen van schade (aan objecten en mensen) niet consistent en verre van logisch.
Het centrale punt is dat ‘schade’ kan worden opgevat als een afname in de gebruiksmogelijkheden (in de meest brede zin). Een schadevergoeding zou zoveel moeten zijn dat de gebruiksmogelijkheden kunnen worden herstelt. Bij onvervangbare zaken gaat het om vervangend gebruik dat het originele gebruik zoveel mogelijk benadert. Als je je in deze definitie kan vinden, betekent dit dat niet alleen materiële schade maar ook economische schade vergoed dient te worden.
Zo biedt een huis dat in waarde is verminderd door uitbreiding van een nabijgelegen vliegveld niet dezelfde gebruiksmogelijkheden als eenzelfde soort huis dat in een rustige omgeving staat en meer waard is. Niet alleen kan je bij het goedkopere huis zomers niet meer in de tuin zitten vanwege de herrie, de maximale tweede hypotheek die je wilde nemen om een betere badkamer en keuken te laten aanleggen is opeens niet meer toereikend. In het huis in de rustige omgeving zou je wel die extra gebruiksmogelijkheden hebben gehad. Dit geldt in brede zin voor alle beleggingen.
De enige gebruiksmogelijkheid van geld (op het aansteken van je sigaren na) is het doen van economische transacties. Als de waarde van je geld vermindert, verminderen ook de gebruiksmogelijkheden ervan. Degenen die de waardevermindering hebben veroorzaakt zouden je voor deze economische schade moeten compenseren.
En daar loopt het libertarisme op spaak. 😉
[27]
Hub,
Dat hangt ervan af hoe groot het risico daarop is. Als een groep van 1000 personen zich daartegen verzekert en slechts 1 persoon het doet (wat in het specifieke geval van Donner of Remkes ook slechts eenmalig mogelijk is, tenzij het een massale aanval wordt ;)), is het wellicht nog enigszins betaalbaar.
[28]
Peter,
Ik zei ook dat ik tegen een verschillende financiële compensatie ben voor het molesteren van een mens. Een financiële compensatie (of die nu gebaseerd moet worden op iemands economische status even in het midden gelaten) lijkt me niet voldoende in geval van fysiek geweld, afgezien nog van evt. toekomstig gevaar van zo’n misdadiger, lijkt een gevangisstraf of lijfstraf als genoegdoening voor het slachtoffer ook wel enigszins gerechtvaardigd. Uiteindelijk blijft het een moeilijk onderwerp waarvoor en hoe je mensen moet straffen, en dat geldt echt voor ieder politiek systeem.
Het lijkt me echter vanuit praktisch oogpunt onverstandig om mensen continu te compenseren voor daling in de waarde van hun bezittingen, want dat zou betekenen dat bijv. een boer in een land waar hongersnood heerst niet meer voedsel zou mogen produceren, omdat daarmee de potentiële inkomsten van andere boeren zouden kunnen dalen.
In het geval van geluidsoverlast door een nieuw te openen vliegveld of een toename van vliegverkeer kun je daarvoor het vliegveld wellicht aansprakelijk stellen.
En natuurlijk kun je niet zomaar een huis of zaak van je concurrent afbranden. Het kost immers ook geld om de schade te herstellen, en als het om een serieuze concurrent gaat heb je het dan al gauw over kosten die de waarde van je eigen bedrijf evenaren. En je moet bovendien, wat mij betreft althans, niet alleen een financiële compensatie betalen voor de exacte schade, er zal ook een zekere straf moeten zijn voor de onrechtmatige daad. Maar die straf is altijd relatief willekeurig. De één vindt een hoge boete bovenop de compensatie genoeg, de ander wil zo iemand het liefst opsluiten of zelfs opknopen. Maar dat is, zoals ik al probeerde duidelijk te maken, geen puur libertarisch probleem.
Bij beschadiging of vernietiging van zo’n schilderij heb je het over fysieke schade, waarbij inderdaad de marktwaarde van zo’n schilderij opgeëist kan worden, plus evt. een boete of andere straf voor de misdaad (die weer relatief willekeurig is). Bij schade aan een ouderlijk huis is de marktwaarde al hersteld wanneer men een nieuw identiek huis bouwt. Als het een historisch onvervangbaar pand zou betreffen, moet je de overige marktwaarde ook compenseren. Maar voor de band die iemand met zo’n huis heeft hoef je natuurlijk niet te betalen, want emotionele schade is geen materiële schade en dus volkomen subjectief.
Comments are closed.