De vooronderstelling dat verandering altijd een slechte zaak is, zit diep in onze Calvinistische cultuur geworteld. Het klimaat verandert, wellicht. Maar is dit dan zo slecht? Van wat ik hoor wordt het lekker warm. Of dit zo is, is een andere vraag maar ik erger me mateloos aan de vooronderstelling dat we verandering altijd moeten tegengaan. Verandering in het huidige Nederlandse politieke landschap is niet alleen wenselijk maar hoogst noodzakelijk. Echter, niet alleen de vooronderstelling dat verandering slecht is, viert jammerlijk hoogtij maar ook die dat bijna al het andere slecht is. ‘We’ zijn tot een cultuur van cynici verworden.

Het syllogisme van de Nederlandse burger is ijzingwekkend simpel, beangstigend en retorisch incorrect:
‘Iets nieuws doet zich voor op maatschappelijk gebied’, de burger:
1. Het is nieuw.
2. Ik ken het niet.
3. Nadenken over de mogelijk gevolgen ervan, kost moeite en denkvermogen.
> Nieuwe, onbekende zaken brengen onzekerheid en vereisen moeite mijnerzijds en zijn dus slecht.

Premisse 1 is, gezien de stelling, vanzelfsprekend. Premisse 2 is goed mogelijk; och, die wil ik nog voor lief nemen. Premisse 3 drie is wellicht ook waar. Maar het is de vooronderstelling in de conclusie, die mij de keel uithangt. Te lui of te dom zijn om te denken mag maar kom dan niet met conclusies aanzetten om, erger nog, politieke consequenties uit te trekken. Jammer genoeg, omdat er een tomeloze arrogantie in het Calvinisme schuilt, kent de burger zich echter het recht toe om over anderen te oordelen.

Idealiter zou het syllogisme, als we het op de mogelijke klimaatverandering toepassen, er als volgt uitzien. (We gaan er hierbij vanuit dat de klimaatverandering een feit is):
‘Klimaatverandering doet zich voor’, de burger:
1. Klimaatverandering is nieuw.
2. Ik ken klimaatverandering niet.
3. Ik kan niet bevatten in hoeverre er waarheid achter de wetenschappelijke onderbouwing schuilt, de gevolgen ervan niet bevatten en nadenken hierover kost moeite en denkvermogen.
> Klimaatverandering is nieuw en ik kan/wil het niet bevatten, dus ik vorm er geen mening over.

Die laatste frase is essentieel. Niet dat het goed is om je neer te leggen bij een onafdoend antwoord maar het is niet meer dan deugdelijk geen voorbarige conclusies te trekken; en zeker niet op basis van xenofobie of veranderingsangst.

De gevestigde orde biedt de mens zekerheid. Of beter gezegd een schijn van zekerheid. Opvallend is dat het de huidige gevestigde orde is, die decennia geleden oproer kraaide en propageerde hoe elke vorm van establishment een slechte zaak is. Links Nederland is zo conservatief als de pest. Ironisch genoeg, zou conservatisme (in de zin van teruggaan naar de klassiek liberale samenleving) de ultieme progressie zijn, gezien de huidige situatie. Eigenlijk zijn klassiek liberalen de metaforische hippies van de 21ste eeuw.
Niet dat ik mezelf ongestraft een hippie laat noemen, maar och, het moet kunnen bij wijze van zelfkastijding en zowaar cynisme.

6 REACTIES

  1. Ik weet niet of de angst voor verandering Calvinistisch is. Lijkt me kort door de bocht, daar ook in de Katholieke en nog meer in de socialistische ideologie verandering als beangstigend gezien wordt. Ik denk dat het meer iets menselijk is.

    Maar, even wat anders on-topic. We hebben allemaal de laatste twee dagen de kranten en TV vol gezien met hét nieuws van het jaar. Het Klimaatrapport is eindelijk uit!

    Niet gezien? Nee, ik ook niet. Toch is het wel gebeurt. Waar de ‘samenvattingen’ (*) alle aandacht kregen (en er nog eentje gaat komen), kwam geruisloos het echte WG1 rapport uit.

    http://ipcc-wg1.ucar.edu/wg

    Wie dit leest leest al heel wat minder doembeelden dan het Al Gore verhaal of zelfs het SPM ding dat in de media geweest is. Vandaar ook dat het zo lekker rustig gehouden wordt.

    Overigens is er veel mis met de WG1 AR4, maar daar kom ik eenandere keer misschien op terug.

    *) Parallel geschreven door andere personen en dus eerder uitgekomen

  2. [1] Ik dacht dat het Vrijdag pas zou uitkomen, want maandag is daarover een vergadering begonnen in Thailand.
    Zie Vrijspreker: Mars wordt warmer, geplaatst jl. maandag.

  3. [2] Er staan nog steeds een aantal items ‘pending’, te verschijnen in ‘Mei 2007’ zonder datum.

  4. [4] Nee, dat is SPM WG3. Maar geen schande, want die verwarring schept men bewust.

    WG = Working Group. Je hebt WG1, WG2 en WG3. WG1 gaat over is er klimaatveranderingen. Zo ja, hoeveel en door wie/wat. WG2 over de effecten en WG3 over wat ‘we’ er aan kunnen doen. Je ziet dat het antwoord van WG1 al vast ligt, anders hoef je WG2 en WG3 niet te maken. En WG2 ligt ook vast, anders hoef je WG3 niet te maken.

    Maar goed, omdat deze raporten enorm dik en onbegrijpelijk zijn voor de gewone beleidsmedewerker, wordt er een samenvatting gemaakt. Dit is de SPM – Summary for Pollicy Makers. De SPM’s van WG1 kwam uit in januari en de SPM van WG2 een weekje of drie geleden.

    Het echte rapport van WG1 en WG2 komt pas later uit. Ja, ik weet het, dat is maf, maar als je weet dat een SPM helemaal niet een samenvatting is van de WG-rapportage, maar deels geschreven door andere mensen en er apart over onderhandeld (*) wordt, is het minder vreemd. Van een WG zelf komt namelijk ook een gewone samenvatting uit, die wél gelijk met zo’n WG-rapport uitkomt.

    Vroeger kwamen ze wel gelijk uit, hetgeen dan echter pijnlijk eventuele verschillen duidelijk maakte en de aandacht van de ‘boodschap’ afleidde.

    Ofwel:

    WG-rapport = wetenschappelijk rapport dat stilletjes uitgebracht wordt en waarvan politici het bestaan vaak niet eens kennen.
    WG-rapport samenvatting = samenvatting van WG-rapport dat tegelijk uitgebracht wordt en niemand leest.
    WG-SPM = politiek rapportt dat eerdre uitkomt en waarbij alle (staats)media gemobiliseerd wordt.

    De WG3 SPM zal dus weer met veel tamtam gebracht worden. Maar de WG2 en WG3-rapportages zelf, zullen weer stilletjes op de website gezet woren.

    *) Consensus zoeken en onderhandelingen zijn in de visie van politici normale wetenschappelijke instrumenten 🙂

  5. [5] Dank voor deze toelichting. Niet dat het er overzichtelijker op wordt, maar zoals je al schrijft is dat ook niet de bedoeling: "die verwarring schept men bewust." Heel fijn…

Comments are closed.