Colonistas XXIV, landbouw in een verlaten dorp?

Terwijl boeren overal binnen de EU protesteren omdat ze niet langer een fatsoenlijk inkomen kunnen verdienen, is er dan nog een toekomst voor de landbouw? Laat staan om landbouw te bedrijven in een Spaans bergdorpje op nogal marginale gronden? Het antwoord zal je misschien verbazen.

Het valt buiten het bestek van dit artikel om alle redenen op te sommen waarom boeren protesteren. Bekijk de zeer vermakelijke en leerzame serie van Clarkson’s Farm maar eens een keer. Het volstaat te zeggen dat de bureaucratie de boeren overbelast met administratieve rompslomp, en dat de winstmarges ten goede komen aan grote bedrijven, terwijl boeren nauwelijks meer verdienen. In Spanje zijn er vijf bureaucraten voor elke boer.

Tegelijkertijd blijven mensen voedsel nodig hebben. Daarom moeten boeren bereid zijn buiten de gebaande paden te denken. Het is niet de eerste keer in de geschiedenis dat een systeem de producenten van rijkdom onderdrukt, ten gunste van de parasieten. Nu onze vrijheden ernstig worden beperkt door steeds strengere regels, gaat onze samenleving meer en meer op het communisme lijken. Uit de geschiedenis weten we dat burgers van communistische landen vaak geen andere keuze hadden via de zwarte markt te overleven. Naarmate de door de overheid gecontroleerde boerderijen en industrie steeds minder efficiënt werden, werden de machthebbers gedwongen zwarte markten te tolereren als de enige manier om hun economieën overeind te houden.

De opvolger van de Sovjet-Unie, de Europese Unie, wil graag de fouten uit het verleden herhalen. Ze werken zelfs aan het creëren van digitale versies van de bizarre vormen van geld die veel communistische landen introduceerden. Hoewel het hoopvol is dat sommige eigenzinnige politici proberen het systeem met politieke middelen te herstellen, mag de gewone burger niet verwachten dat hij gered zal worden. Integendeel, net als de cynische Sovjetburger zouden boeren en andere kleine ondernemers ernaar moeten streven het systeem op creatieve wijze te omzeilen.

Naast dat landbouw niet de meest voor de hand liggende onderneming van onze tijd is, werd de locatie die we hebben gekozen om een reden verlaten. Het is duidelijk dat er in de eerste helft van de 20e eeuw zaken veranderden, anders zouden er tenminste mensen zijn blijven wonen. We weten dat het verval van Penadexo en andere dorpen eromheen een eeuw eerder begon. Sommige bronnen beweren dat er sinds de pre-Romeinse tijd veel ijzermijnen in de regio actief waren. Deze mijnen werden vanaf de 19e eeuw geleidelijk gesloten, omdat ze werden weggeconcurreerd door de Baskische staalindustrie. Binnen een paar kilometer van Penadexo waren verschillende mijnen actief, en het dorp voorzag in arbeiders, voedsel en mijnbouwgereedschap. Toen de mijnen sloten, verloor Penadexo de strijd met boerendorpen op lager gelegen hoogte met vlakkere gronden.

Tarwe werd het favoriete gewas. De enige voordelen van Penadexo ten opzichte van boerderijen in de vallei beneden waren zomerweiden op grote hoogte om te grazen en de kastanjeoogst in de late herfst. Dit hield het dorp iets langer in leven, tot de opkomst van de geïndustrialiseerde landbouw. De steile, moeilijk bereikbare bergpercelen leenden zich niet voor grote tractoren en maaidorsers. Tegelijkertijd boden de zware industrie in nabijgelegen steden zoals Vigo en elders in Europa veel betere toekomstmogelijkheden.  De jongeren vertrokken massaal en alleen de ouderen bleven over. De jonge dorpelingen reisden heinde en verre, trouwden met vrouwen uit andere delen van Spanje, voedden hun kinderen op in steden, en slechts weinigen keerden terug.

Waarom zouden kleine boeren in een plaats als Penadexo het vandaag de dag beter doen? De tijden zijn veranderd en er zijn veel verschillen tussen het landelijke Galicië van de jaren vijftig en nu. Laten we beginnen met enkele voor de hand liggende:

Penadexo werd in 1969 aangesloten op het elektriciteitsnet. Tot dan toe hadden mensen nul apparaten. Geen elektrisch licht, kleding met de hand wassen, en het ergste van alles: geen televisie! In plaats daarvan namen ze ’s nachts hun toevlucht tot seks, welk een gruwelijk bestaan!

Ze hadden nog lange tijd geen sanitair. Geen stromend water, geen toiletten, geen douches met warm water. Het ontbreken van elektriciteit of stromend water verminderde ook de productiviteit. Geen elektrische boormachines, haakse slijpers, naaimachines en er was weinig werk in het donker mogelijk. Het leven zonder elektriciteit was moeilijk en het stadsleven was daardoor zoveel aantrekkelijker.

Duidelijk wanneer dit huis is verlaten

De mechanisatie van de landbouw begon aanvankelijk met grote en onhandige tractoren. Pas vanaf de jaren zestig kwamen functionele minitractoren beschikbaar. Tegenwoordig is er bijna elk landbouwwerktuig voor elk formaat tractor te vinden. Maar het is zoveel meer dan grote machines. Neem bijvoorbeeld een aluminium ladder die je met één arm kunt dragen of het hakken van een boom met een kettingzaag in plaats van met een bijl. Het is niet nodig om irrigatiesloten te onderhouden als men over PVC-buizen, pompen en plastic watertanks beschikt.

Kleine boerderijen hebben een lagere kapitaalbehoefte en kunnen hogere opbrengsten realiseren per hectare dan hun grotere tegenhangers. Dit is uit onderzoek gebleken, maar ook door succesvolle miniboeren. Zelfs lang na de val van de Sovjet-Unie blijven datsjatuinen een indrukwekkende hoeveelheid gewassen produceren in het nu grotendeels kapitalistische Rusland.

Kleine boerderijen zijn arbeidsintensiever. Het is daarom belangrijk gewassen met een hoge opbrengst uit te zoeken. Via internet is dit nu mogelijk. Misschien zou Penadexo een geweldige plek kunnen zijn om kostbare paddenstoelen te kweken. Misschien is het fokken van Iberische varkens, op een dieet van eikels, de juiste keuze. De ham van deze geprijsde varkens wordt lokaal verkocht voor 350 euro per kilo! Wie weet kunnen er hoogwaardige gewassen uit andere delen van de wereld in Penadexo worden verbouwd.

Betere communicatiemiddelen en logistieke middelen maken daarnaast initiatieven van boer tot bord mogelijk. Groenten kunnen ’s ochtends worden geoogst, vóór laat in de middag naar Madrid worden verzonden en’ s avonds worden geserveerd in een exclusief restaurant. Gewassen met een korte houdbaarheid, zoals kastanjes, kunnen snel naar gekoelde pakhuizen worden getransporteerd over wegen die 80 jaar geleden nog niet bestonden.

Een belangrijk verschil tussen de jaren vijftig en nu is dat het land in Penadexo niet langer in kleine percelen onder veel familieleden is verdeeld. Ja, we kopen het stukje bij beetje op van de overgebleven erfgenamen, maar daarna kunnen we de percelen knippen en samenvoegen op manieren die logischer zijn. Op deze manier kunnen we kavels verenigen met de huizen die het dichtst bij zijn, vlakkere terrassen creëren en optimaal gebruik maken van het beste land dat beschikbaar is voor mensen met de beste landbouwvaardigheden. Steile en inferieure percelen kunnen in plaats daarvan worden gebruikt voor weidegang, brandhout of kastanjes.

Sommige documenten die ik in de ruïnes vond onthulden een geschiedenis van kleine ruzies tussen vroegere bewoners over het recht op toegang, het gebruik van water, enzovoort. Het was treurig om te zien dat mensen die elkaar hun hele leven kenden, zulke simpele ruzies niet konden oplossen zonder er een magistraat uit een andere stad bij te betrekken. Afgunst maakte de barre omstandigheden waarin ze leefden nog veel moeilijker.
Hopelijk kan onze groep zulke schandalige ruzies vermijden, zodat ons lid geen vergunning hoeft aan te vragen voor het kappen van één boom (wat al in 1958 nodig was!).

Alles bij elkaar genomen betwijfel ik of een van onze groepsleden een fulltime boer zal worden. Het is waarschijnlijker dat verschillende leden van onze groep hun krachten bundelen om parttime op de boerderij te gaan werken. Als semi-professionele hobby verlaagt het onze boodschappenrekeningen, zorgt het voor voedsel van hoge kwaliteit, gratis lichaamsbeweging, biedt het een plezierige sociale activiteit en een verzekering tegen SHTF-scenario’s.
Door meerdere kleine bedrijven te houden in plaats van een echte boerderij, kunnen we de meeste regels en voorschriften waar professionele boeren last van hebben, omzeilen. Terwijl tegelijkertijd onze gecombineerde productie het kopen van arbeidsbesparende landbouwwerktuigen rechtvaardigt. Net als de Sovjetarbeiders en hun zomerhuisjes, leven we er in dit geval fulltime in.

Een andere luxe die onze voorgangers uit de jaren vijftig niet hadden, en ook niet die van onze Sovjet-tegenhangers, is de mogelijkheid om online te werken en/of toerisme te ontwikkelen. Hoewel de romantiek van het boerenbedrijf vaak niet overeenkomt met de realiteit, kunnen we zeker een deel van de geneugten en voordelen van het produceren van je eigen voedsel terugbrengen met alle gemakken van een modern huis.

Contact? Mail eventueel naar vrijspreker@protonmail.com

Eerdere artikelen in deze serie:

XXIII,XXII, XXI, XX, XIX, XVIII, XVII, XVI, XV, XIV, XIII, XII, XI, X, IX, VIII, VII, VI, V, IV, III, II, I.